Andrzej Wojtkowski
Z Wikipedii
Andrzej Wojtkowski (ur. 20 listopada 1891 w Jeziorze, osadzie k. Antonina, zm. 7 czerwca 1975 w Lublinie) - profesor, polski historyk.
Pochodził z rodziny rolniczej. Absolwent Królewskiego Gimnazjum w Ostrowie (matura 1912). W latach 1912-1914 studiował na uniwersytecie w Berlinie filologię klasyczną, historię literatury polskiej i rosyjskiej oraz historię, a wśród jego wykładowców byli między innymi Aleksander Brückner i Theodor Schiemann. Działał podczas tych studiów w Związku Młodzieży Polskiej Zet. Przez rok przewodniczył samokształceniowej ekspozyturze Związku zwanej Grupą Narodową.
W czasie I wojny światowej wcielony do armii niemieckiej. W 1918 powrócił do Wielkopolski. W 1919 walczył w powstaniu wielkopolskim, w tym samym roku walczył wśród ochotników z Poznania idących wspomóc Polaków we Lwowie.
Od 1919 pracował w Wydziale Archiwów Państwowych w Warszawie, w 1920 został przeniesiony do pracy w Archiwum Państwowym w Poznaniu, gdzie pracował do 1923 roku. Na Uniwersytecie Poznańskim dokończył przerwane wojną studia historyczne i w 1921 roku otrzymał tytuł doktora filozofii za pracę Polityka rządu pruskiego wobec Żydów polskich od roku 1793 do 1806. W 1922 roku odbył podróż służbową do Szwajcarii skąd przywiózł archiwa tzw. Agencji Lozańskiej. W tym samym roku zainicjował, wraz z Teodorem Tycem, powstanie w Poznaniu Towarzystwa Miłośników Historii Ziem Zachodnich (przemianowanego w 1925 na Towarzystwo Miłośników Historii). Po odejściu z pracy w archiwum w 1923 wykładał na Uniwersytecie Ludowym w Dalkach (ob. Gniezno). Od 1926 był zastępcą, a od 1928 dyrektorem Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu. Pełnił tę funkcję do wybuchu wojny w 1939 roku. Był członkiem kolegium redakcyjnego Kroniki Miasta Poznania, wzbogacił ją o wiele artykułów dotyczących historii Poznania i Wielkopolski w XIX wieku. Habilitował się w 1930 roku z zakresu historii ziem zachodnich, następnie do wybuchu wojny wykładał jako docent na Uniwersytecie Poznańskim.
II wojnę światową spędził w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz na podostrowieckiej wsi, gdzie pracował jako urzędnik folwarczny i prowadził tajne nauczanie młodzieży gimnazjalnej. Na Kielecczyźnie znalazł się wraz z rodzina w wyniku wysiedlenia z Poznania przez niemieckiego okupanta w pierwszych tygodniach wojny.
W końcu 1944 roku przeniósł się do Lublina, gdzie objął profesurę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (historia nowożytna). Od 1945 kierował tam Katedrą Historii Kultury Polskiej, w latach 1947-1948 był dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych oraz sekretarzem generalnym i wiceprezesem Towarzystwa Naukowego KUL, od 1949 roku był dyrektorem Biblioteki Uniwersyteckiej.
W latach 1952-1956 poseł na sejm.
Przeszedł w stan spoczynku w 1962 roku.
Po śmierci pochowany na cmentarzu na lubelskim Czwartku.
[edytuj] Wybrane publikacje
- Karol Libelt jako wychowawca, Poznań, 1927
- Historia Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Poznań, 1928
- Edward Raczyński i jego dzieło, Poznań, 1929
- Bibliografia Historii Wielkopolski, Poznań 1937-1938
[edytuj] Bibliografia
- Krystian Niełacny, Andrzej Wojtkowski, w:Alma Mater Ostroviensis - Księga Pamięci - Non Omnis Moriar, tom X, Ostrów Wielkopolski, 2003
- Gotthold Rhode, Wspomnienie o profesorze Andrzeju Wojtkowskim, 1975, przekład Jarosław Biernaczyk, 2005
