Czterochlorek węgla
Z Wikipedii
Czterochlorek węgla, CCl4 (tetrachlorometan, tetrachlorek węgla, tetra) - związek chemiczny - dawniej powszechnie stosowany jako tani rozpuszczalnik, szczególnie często używany przy ekstrakcji tłuszczów i innych związków organicznych z roślin, a także jako dodatek do środków czystości, rozpuszczalnik do farb i klejów (m.in. butaprenu) oraz jako środek gaśniczy w "gaśnicach tetrowych". Stosowany także jako rozpuszczalnik w niektórych syntezach chemicznych.
Obecnie użycie tetrachlorometanu jest zredukowane do absolutnego minimum, a jego obrót w handlu jest ściśle reglamentowany. Wynika to z faktu, że uważa się, że jest on niebezpieczny dla środowiska naturalnego. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Stwarza poważne zagrożenie dla zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Istnieją ograniczone dowody działania rakotwórczego. Działa szkodliwie na organizmy wodne. Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Podejrzewa się, że stwarza zagrożenie dla warstwy ozonowej (tzw. dziura ozonowa).
Czterochlorek węgla stosowany jest nadal jako rozpuszczalnik w analizie chemicznej i czasami w syntezie w skali laboratoryjnej, w sytuacjach gdy nie da się go niczym innym zastąpić. Ze względu na swoje właściwości, czterochlorek węgla wraz z heksanem jest używany do wyznaczania gęstości kryształów nierozpuszczalnych w silnie niepolarnych rozpuszczalnikach.
W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna ciecz o słodkawym zapachu. Właściwości:
- gęstość 1,598 g/cm3
- masa molowa 153,8 D
- temperatura topnienia —22,95°C (250,2 K)
- temperatura wrzenia 76,7°C (349,85 K)
Niepalna, słabo rozpuszczalna w wodzie, dobrze rozpuszczalna w: alkoholu etylowym, benzenie, benzynie itp. Rozpuszcza w sobie: oleje, tłuszcze i żywice. Zapach: charakterystyczny dla rozpuszczalników chlorowanych. Jest to rozpuszczalnik wysoce niepolarny o dużej gęstości (1,59 g/cm³).
Produkcja czterochlorku węgla polega na fotochemicznym, wyczerpującym chlorowaniu metanu w fazie gazowej w wysokiej temperaturze (ok. 400°C):
Można go też otrzymać przez działanie chlorem na dwusiarczek węgla w obecności katalizatorów. W Polsce jest w tej chwili tylko jeden producent, który wytwarza laboratoryjne ilości czterochlorku dla celów badawczych i analitycznych.
