Dama z gronostajem
Z Wikipedii
Należy w nim poprawić: dodać sekcje, informacje o technice i symbolice.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
 |
| Dama z gronostajem |
| Leonardo da Vinci, 1483-1490 |
| olej na desce |
| 54,8 × 40,3 cm |
| Muzeum Czartoryskich |
Dama z gronostajem (zwana także Dama z łasiczką) - portret olejny, z użyciem tempery, na desce orzechowej o wymiarach 54,8 na 40,3 cm przedstawiający Cecylię Gallerani, kochankę księcia Ludovico Sforzy. Obraz stworzony w latach ok. 1483-90 przez włoskiego artystę renesansowego Leonarda da Vinci w pracowni mistrza w Mediolanie.
Trzymane przez modelkę zwierzątko, nazywane gronostajem lub łasiczką (w rzeczywistości jest to albinotyczna odmiana fretki), ma złożone znaczenie emblematyczne. Jego grecka nazwa galée zawiera się w nazwisku Gallerani, a samo zwierzątko jest czytelnym symbolem Ludovica Sforzy, nazywanego przez współczesnych "Ermellino", w nawiązaniu do prestiżowego Orderu Gronostaja, którego był kawalerem. Łasiczka może być również pojmowana jako alegoria macierzyństwa, gdyż zgodnie z sięgającą antyku tradycją ułatwiała rozwiązanie. W tym wypadku zwierzątko miałoby podkreślać brzemienność modelki.
Badania radiograficzne obrazu, przeprowadzone w 1992 w Waszyngtonie, potwierdziły, że czarne tło kryje pierwotny szaro-niebieski rysunek. Prawdopodobnie był on niewykończony lub sprawiał takie wrażenie, więc zamalowano tło czarną, nieprzejrzystą farbą, która miejscami łamie miękką linię konturu.
W 1800 obraz zakupił książę Adam Jerzy Czartoryski i sprezentował go swojej matce Izabeli Czartoryskiej. Wystawiany był w Domu Gotyckim w Puławach. W czasie powstania listopadowego wywieziony do Paryża. Pod koniec XIX wieku, około 1880 sprowadzony do Krakowa do tworzonego tam Muzeum Czartoryskich. W 1939 obraz został zagrabiony przez Hitlerowców służył jako dekoracja wawelskiej rezydencji Hansa Franka, następnie wywieziony do Niemiec skąd w 1946 został ponownie sprowadzony do Krakowa.
"Dama z gronostajem" jest jednym z najcenniejszych obrazów w muzealiach polskich, jedynym dziełem Leonarda da Vinci w kraju.
[edytuj] Dzieło w fikcji
- Obraz pojawia się w sensacyjnej powieści brytyjskiego pisarza Roberta Harrisa Fatherland z 1992 roku, przedstawiającej Europę lat 1960-tych w założeniu, że Niemcy wygrały drugą wojnę światową.
- Zuchwała kradzież obrazu jest przedstawiona w polskim filmie Vinci z 2004 roku.
[edytuj] Zobacz też:
Dzieła znane współcześnie:
Dama z gronostajem • Jan Chrziciel • La Belle Ferronière • Madonna Benois • Madonna w grocie • Madonna z goździkiem • Mona Lisa • Ostatnia Wieczerza • Pokłon Trzech Króli • Portret Ginevry Benci • Portret muzyka • Święta Anna Samotrzecia • Święty Hieronim na pustyni • Zwiastowanie
Zaginione obrazy:
Bitwa pod Anghiari • Leda z łabędziem • Madonna z Dzieciątkiem i kotkiem • Madonna z kądzielą • Meduza • Salvator Mundi • Wizje świętego Bernarda
