Dariusz III
Z Wikipedii
Dariusz III Kodoman, łac. Darius - ostatni król perski z dynastii Achemenidów, rządził jako Król Królów w latach 336-330 p.n.e.. W języku perskim jego imię było wymawiane Darajawausz, w języku greckim Dareios Kodomanos, w języku egipskim Inczriusza.
Był synem Arsamesa, jego dziadkiem był więc Ostanes - jeden z braci Artakserksesa II. Jego matką była Sysygambis, córka Artakserksesa II.
Został wyniesiony na tron przez Bagoasa po zamordowaniu Arsesa. Zamordował eunucha Bagoasa i uzyskał niezależność, po czym podbił Egipt, pokonując Chabbasza i przywracając władzę perską w tym kraju. Władca nieudolny bez większych ambicji. Zlekceważył ostrzeżenia nieprzychylnych Macedonii Greków o planowanej już za Filipa II wyprawie przeciwko Persji.
W 334 p.n.e. Aleksander Macedoński wylądował w Azji Mniejszej i rozbił siły miejscowych satrapów perskich pod Granikiem. W tej bitwie zginął syn Dariusza III. Nie słuchał greckich najemników, którzy radzili mu zastosowanie taktyki "spalonej ziemi", czyli wycofywanie się w głąb imperium, niszcząc przed Macedończykami plony i miasta.
W 333 p.n.e. pod Issos siły perskie zostały ponownie rozbite, do niewoli dostały się: matka Dariusza - królowa Sysygambis, jego żona - Statejra oraz córki: Statejra i Drypetis. Następnie Aleksander Macedoński zajął Fenicję, Palestynę i Egipt.
W 331 p.n.e. pod Gaugamelą armia perska została ostatecznie rozbita. Dariusz uciekł po bitwie razem z niedobitkami swojej armii. Zginął w 330 p.n.e., niedaleko miejscowości Hecatompylos, w Baktrii - został zamordowany przez satrapę Baktrii - Bessosa, swojego krewnego. Bessos ogłosił się królem Persji i przyjął imię Artakserksesa IV.
