Henryk Makower
Z Wikipedii
Henryk Makower (ur. 10 lutego 1904 Kalisz - zm. 11 marca 1964 we Wrocławiu), polski lekarz, badacz, profesor mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu. Kierownik Zakładu Wirusologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej.
Spis treści |
[edytuj] Lata przedwojenne
Urodzony w Kaliszu w rodzinie pochodzenia żydowskiego z kresów wschodnich. Na weselu dziadków Makowera gościem była Eliza Orzeszkowa, która opisała to zdarzenie w powieści "Eli Makower". Przez 2 lata studiował biologię na Uniwersytecie Wileńskim, następnie medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, którą ukończył w 1929 roku. Podczas studiów był asystentem w Zakładzie Fizjologii i Bakteriologii. W roku 1931 ukończył kurs bakteriologii i immunologii w Państwowym Zakładzie Higieny w Warszawie. Do wybuchu wojny w 1939 r. pracował w Łodzi jako lekarz internista w szpitalach miejskich i w pogotowiu ratunkowym.
[edytuj] Wojna
Przesiedlony do getta warszawskiego gdzie przebywał wraz z żoną od 1940 do 1943 roku. Był tam ordynatorem oddziału zakaźnego w szpitalu imienia Bersonów i Baumanów, brał udział w zwalczaniu epidemii tyfusu. Nawiązawszy współpracę z Ludwikiem Hirszfeldem wykładał fizjologię dla medyków i farmaceutów na tajnym uniwersytecie getta warszawskiego.
Na początku 1943 roku zbiegł wraz z żoną z getta i ponad rok ukrywali się w Miłośnie pod Warszawą pod opieka przyjaciół i doktora Emila Palucha [1]. W sierpniu 1944 wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego w Lublinie i w stopniu kapitana był ordynatorem oddziału chorób wewnętrznych i zakaźnych w szpitalu wojskowym, potem kolejno w szpitalach w Otwocku i Oliwie do końca 1945 roku.
[edytuj] Wrocław
W lutym 1946 roku, na zaproszenie profesora Ludwika Hirszfelda, objął stanowisko adiunkta w Zakładzie Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1947 i 1957 jako stypendysta Rockefellera wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych, gdzie studiował metody badań wirusologicznych. W latach 1946—1950 organizował kursy doszkalające dla lekarzy i farmaceutów, dla których wykładał mikrobiologię, immunologię i naukę o antybiotykach. W 1950 roku habilitował się we Wrocławiu na podstawie pracy "Badania nad hemaglutynacją wywoływaną przez wirusy grypy" (Wrocław 1952). Już jako docent ukończył studia biologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim, uzyskując dyplom magistra.
[edytuj] Zakład Wirusologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej
W roku 1949 po powrocie z Ameryki zorganizował pracownię wirusologiczną przy Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej, której został kierownikiem. Pracownia stała się zaczątkiem Zakładu Wirusologii Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej [2] - Polskiej Akademii Nauk (PAN). W roku 1954 Henryk Makower został kierownikiem tegoż Zakładu i pełnił tę funkcję do swojej śmierci. Został profesorem nadzwyczajnym mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu.
Makower zajmował się mikrobiologią, wirusologią, epidemiologią i etiologią chorób wirusowych, specjalnie grypy, obroną komórkową w zakażeniach wirusowych, myksowirusami, enterowirusami, bakteriofagami, hemaglutynacją, biologicznym ujęciem zjawisk odporności. Ogłosił ponad 100 publikacji na przykład "Świat wirusów". Popularnonaukową książkę "Świat bakterii" i monografię "Grypa" przetłumaczono na kilka języków. Należał do komisji do spraw szczepienia żywą szczepionką poliomyeltis - (polio, Choroba Heinego-Medina) - powołanej w roku 1958.
W latach 1959-1960 przebywał w Genewie powołany na stanowisko eksperta od epidemiologii grypy przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Henryk Makower zmarł we Wrocławiu. Pozostawił żonę Noemi z Wigdorowiczów, lekarza medycyny i stomatologii, oraz dzieci: lekarza Józefa Jerzego i docenta psychologii Irenę Marię.
[edytuj] Źródła
- Henryk Makower "Pamiętnik z getta warszawskiego październik 1940-styczeń 1943" Ossolineum 1987
- Stocki E.: Makower Henryk. [w:] PSB. T. XIX, s. 221-222 [3]
- źródła rodzinne
