Herbarz (heraldyka)
Z Wikipedii
Herbarz – dzieło opisujące herby wraz z ich rysunkami i herbownymi.
Pierwszymi herbarzami były role herbowe sporządzane od XIII w. z okazji turniejów rycerskich jako pomoc w identyfikacji uczestników i poprawności używanych przez nich herbów. Kolejną formą herbarza, zwłaszcza w zachodniej Europie były urzędowe spisy sporządzane z okazji lustracji dóbr dla celów skarbowych, ozdabiane od XV w. również wizerunkami herbów. Później pojawiły się herbarze sporządzane w trakcie specjalnych lustracji przeprowadzanych przez heroldów, dla sprawdzenia legalności i poprawności używania herbów. Jednym z najstarszych europejskich herbarzy jest Herbarz z Geldrii powstały ok. 1369 r. i uzupełniany do XV w., w którym znajdują się również polskie herby. Pierwszym znanym polskim herbarzem są pochodzące z XV wieku Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae Jana Długosza. Określenie Herbarz używa się też do spisów genealogicznych osób, usystematyzowanych nazwiskami, wraz z informacjami o przynależności herbowej.
[edytuj] Spis herbarzy polskich
- Bartosz Paprocki Gniazdo cnoty – Kraków, 1578. (okładka)
- Bartosz Paprocki Herby rycerstwa polskiego – Kraków, 1584.
- Marcin Bielski, Jan Lew Herbult, W.O. Szymon Okolski Herby Polskie - Poznań, 1705
- Bartosz Paprocki Herby rycerstwa polskiego – Kraków, 1858.
- Szymon Okolski Orbis Polonus – Kraków, 1641-1643. V. 1-3.
- Jan Karol Dachnowski Herby szlacheckie w ziemiach pruskich ok.1620, wyd.w oprac. Z.Pentka, Kórnik 1995
- Jan Karol Dachnowski Poczet możnego rycerstwa polskiego ok. 1634
- Wacław Potocki Poczet herbów szlachty Korony Polskiey i Wielkiego Xsięstwa Litewskiego – Krakow, 1696.
- Ks. Kacper Niesiecki Herby i familie rycerskie tak w Koronie jako y w W.X.L. – Lwów, 1728.
- Ks. Kacper Niesiecki Korona polska – Lwów, 1728-1743.
- Ks. Benedykt Chmielowski Zbiór krótki herbów polskich, oraz wsławionych cnotą i naukami Polaków – Warszawa, 1763.
- Ignacy Kapica Milewski Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego, dopełnienie Niesieckiego – Kraków, 1870.
- Ks. Wojciech Kojałowicz S. J. herbarz W. X. Litewskiego – Kraków 1897
- Adam Boniecki Herbarz polski – Warszawa 1899-1913.
- dr Stefan J. Starykoń Kasprzycki - "Polska Encyklopedia Szlachecka" Warszawa 1936.
- Seweryn hrabia Uruski Rodzina. Herbarz szlachty polskiej – Warszawa 1904-1938.
- Zbigniew Leszczyc Herby szlachty polskiej – Lwów 1908
- Zbigniew Leszczyc Herby szlachty polskiej – Londyn 1990 w opr. M.Paszkiewicza i J.Kulczyckiego
- Wiktor Wittyg, Stanisław Dziadulewicz Nieznana szlachta polska i jej herby – Kraków 1908
- Tablice odmian herbowych – nakł. Juliusz hr. Ostrowski – Warszawa 1909
- Juliusz Karol Ostrowski Ksiega herbowa rodów polskich – Warszawa 1897
- Władysław Pulnarowicz Rycerstwo Polskie Podkarpacia – Przemyśl 1937
- Sławomir Górzyński, Jerzy Kochanowski Herby szlachty polskiej – Warszawa 1990
- Józef Szymański Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego – Warszawa 1993
- Józef Szymański Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku Warszawa 2001
- Alfred Znamierowski Herbarz rodowy – Warszawa 2004
- Tadeusz Gajl Polskie rody szlacheckie i ich herby – Białystok 2000
- Tadeusz Gajl Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów – Białystok 2003; ISBN 83-88595-12-1
- Tadeusz Gajl Herby szlacheckie Polski porozbiorowej – Pozkal 2005; ISBN 83-88595-98-9
- Andrzej Brzezina Winiarski Herby Szlachty Rzeczypospolitej – Warszawa, 2006; ISBN 83-89667-42-8
- Stanisław Dziadulewicz Herbarz rodów tatarskich w Polsce – Wilno 1929 (reprint WAiF. Warszawa 1986)
[edytuj] Herbarze w Internecie
- polskie:
- Herbarz Adama Kromera
- Herbarz Kujawsko-Pomorski
- ALBUM POLSKI – Interaktywny Album Heraldyczny RP|Herby Miast Polskich
- Genealogia dynastyczna – Dział HERBARZ (obszerny herbarz rodzin i herbów polskich) – opracowanie: Ryszard Jurzak
- Herby Szlachty Rzeczypospolitej – Andrzej Brzezina Winiarski
- Rycerstwo Polskie Podkarpacia – Władysław Pulnarowicz
- Herby Polskie M.Bielski, J.L.Herbult, W.O.Sz.Okolski
- Herby - rys.i opisy z herbarza Niesieckiego, wyd.Bobrowicza
- Spis nazwisk z herbarza Bonieckiego
- obce:
- Arnaud BUNEL Héraldique européenne - herby eurpejskie - m.in.państw, ziem, dynastii, władców i dostojników państwowych, (franc).
- J.B.Rietstap Armoires General J.B.Rietstap - najobszerniejszy, klasyczny zbiór większości herbów rodowych Europy - opisy (franc).
- E.Burke Peerage and Baronetage - opisy z podstawowego almanachu arystokracji brytyjskiej (ang) .
[edytuj] Zobacz też
| Heraldyka | ||
 |
Herby: szlachecki • mieszczański • państwowy • miejski • korporacji |
|
