Imre Kertész

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Imre Kertész (ur. 9 listopada 1929 w Budapeszcie) – węgierski pisarz żydowskiego pochodzenia, laureat literackiej nagrody Nobla w roku 2002.

Urodził się w ubogiej rodzinie żydowskiej. W 1944 w wieku 15 lat został wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, później przeniesiony do Buchenwaldu. Bolesne doświadczenia spowodowane pobytem w obozach wywarły głęboki wpływ na jego późniejszą twórczość.

W 1945 powrócił sam na Węgry; cała jego rodzina zginęła w czasie wojny. Od 1948 pracował jako dziennikarz w gazecie "Vilagossag". Z pracy został zwolniony w 1951, gdy czasopismo stało się oficjalnym organem węgierskiej partii komunistycznej. Potem pracował m.in. w służbach prasowych Ministerstwa Przemysłu, skąd również go zwolniono w 1953. Od tego czasu poświęcił się głównie pisarstwu i tłumaczeniu. W latach 50. i 60. tłumaczył z niemieckiego dzieła takich autorów jak: Nietzsche, Hofmannsthal, Schnitzler, Freud, Roth, Wittgenstein i Canetti, których wpływ można odnaleźć w prozie Kertésza. W latach 60., opierając się na własnych przeżyciach, napisał powieść Los utracony, w której opisał doświadczenia młodego chłopca w nazistowskich obozach koncentracyjnych: w Oświęcimiu, w Buchenwaldzie i w Zeitz .

W 2002 roku otrzymał nagrodę Nobla "za pisarstwo, które wynosi doświadczenia jednostki ponad przeciwieństwa brutalnej historii".

[edytuj] Dzieła

Los utracony (1975, powieść, Sorstalanság)
A nyomkereső (1977)
Fiasko (1988, powieść, A kudarc)
Kadysz za nienarodzone dziecko (1989, powieść, Kaddis a meg nem született gyermekért)
Az angol lobogó (1991)
Gályanapló (1992, powieść)
A holocaust mint kultúra (1993)
Jegyzõkönyv (1993)
Valaki más: a változás krónikája (powieść, 1997)
A gondolatnyi csend, amíg a kivégzőosztag újratölt (1998)
A száműzött nyelv (2001)

Powieści Fiasko, Kadysz za nienarodzone dziecko i Los utracony stanowią tzw. "trylogię ludzi bez losu".

Laureaci Literackiej Nagrody Nobla

1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk