Józef Kuropieska
Z Wikipedii
Józef Kuropieska generał broni |
|
ur. 25 V 1904 • zm. 2 IX 1998 | |
|
|
|
|
• dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego • z-ca szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego • dowódca 15 Dywizji Piechoty |
|
|
|
• kampania wrześniowa (II wojna światowa) | |
|
|
Order Wojenny Virtuti Militari | |
Polonia Restituta | |
Order Krzyża Grunwaldu | |
Order Sztandaru Pracy | |
Krzyż Zasługi |
Józef Kuropieska (ur. 25 maja 1904 r., zm. 2 września 1998 r.) - polski generał broni i oficer piechoty, pisarz. Brał udział w II wojnie światowej. W czasach stalinizmu represjonowany.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
W 1923 roku wstąpił do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Warszawie, którą ukończył w stopniu podporucznika 15 sierpnia 1926 z drugą lokatą. Do 1934 r. pełnił służbę w 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej w Warszawie, a następnie po dłuższych staraniach został przyjęty do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w 1936 r. w stopniu kapitana został pierwszym oficerem sztabu 22. dywizji piechoty górskiej w Przemyślu. W listopadzie 1938 r. zostaje przeniesiony do Warszawy do Wojskowego Biura Historycznego. W marcu 1939 r. otrzymał przydział mobilizacyjny na stanowisko szefa oddziału operacyjnego sztabu grupy "Bielsko" gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza). W składzie grupy "Bielsko" Armii "Kraków" brał udział w kampanii wrześniowej. W dniu 20 września 1939 r. pod Cieszanowem dostał się do niewoli niemieckiej.
W początkowo przebywał w oficerskim obozie jenieckim w Brunszwiku, a potem od czerwca 1940 r. w Oflag II C Woldenberg (obecnie Dobiegniew w woj.lubuskim). Po ewakuacji oflagu w głąb Niemiec, zostaje w Lubece oswobodzony przez aliantów. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił 12 maja 1945 do Warszawy. Między czerwcem a lipcem 1945 pełni obowiązki dowódcy kompanii honorowej LWP, z którą bierze udział m.in. w dniu 24 czerca 1945 r. w moskiewskiej paradzie zwycięstwa.
W dniu 15 października 1945 r. Kuropieska wyjechał do Wielkiej Brytanii w składzie Specjalnej Misji Wojskowej. Od lutego 1946 do 3 kwietnia 1947 Józef Kuropieska pełnił funkcję attaché wojskowego przy Ambasadzie RP w Londynie. Po powrocie z placówki w Londynie pełnił następujące funkcje: dowódcy 15. Dywizji Piechoty w Olsztynie, Dyrektora Nauk w Akademii Sztabu Generalnego, zastępcy Szefa Sztabu Generalnego (1948-1949) oraz Szefa Sztabu Okręgu Warszawskiego w stopniu generała brygady.
W okresie stalinowskim w 1950 roku został aresztowany i oskarżony przez Stanisława Zarakowskiego o szpiegostwo i organizowania spisku w LWP (tzw. spisek w wojsku), a w roku 1952 skazany na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i honorowych praw obywatelskich na zawsze oraz przepadek całego mienia. Wyrok wydano na niejawnym (bez udziału obrony) posiedzeniu Najwyższego Sądu Wojskowego. Kuropieska jako jeden z niewielu oskarżonych oficerów tzw. "spisku w wojsku" nigdy nie przyznał się do winy. Przez ponad rok przebywał w celi śmierci, oczekując egzekucji. W 1954 wyrok uchylono a sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia. W grudniu 1955 zwolniony z więzienia, ze statusem "więźnia na przepustce". W styczniu 1956 roku wyrok uchylono a w marcu a Kuropieska został zrehabilitowany. Komisja Mazura stwierdziła wiele nieprawidłowości w przebiegu procesu Kuropieski, m.in. torturowania oskarżonego.
W czerwcu 1956 powraca do czynnej służby wojskowej jako naczelny redaktor Wojskowego Przeglądu Historycznego. W latach 1957-1964 dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W tych latach był jednym z głównych twórców pierwszej w powojennej Polsce dywizji spadochronowej (6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej). W tworzeniu dywizji nie bał się korzystać z doświadczeń żołnierzy Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Sosabowskiego, co nie było dobrze widziane przez ówczesne władze. Poseł na Sejm drugiej kadencji 1957-1961. W latach 1963-1968 był komendantem Akademii Sztabu Generalnego. Był autorem i propagatorem szeregu nowatorskich koncepcji w nauczaniu słuchaczy ASG (często wzorował się na przedwojennej WSzWoj.), co przysparzało mu wielu przeciwników w gronie wyższej kadry dowódczej wywodzącej się z LWP, Armi Czerwonej bądź AL. W 1968 r., pomimo chęci dalszego pozostania w służbie, został przeniesiony w stan spoczynku.
Po zakończeniu czynnej służby wojskowej poświęcił się pisarstwu (wspomnienia) i podróżowaniu. W wyborach czerwcowych 1989 r. w wieku 85 lat został kandydatem na senatora z ramienia PZPR, pomimo przegranej uzyskał najwięcej głosów ze wszystkich kandydatów strony rządowej. Zmarł 31 października 1998 r. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Decyzją Nr 145/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 10.06.2002 roku imię Generała otrzymał 6 batalion dowodzenia 6 Brygady Desantowo-Szturmowej w Krakowie.
[edytuj] Awanse
- podporucznik - 1926
- porucznik - 1928
- kapitan - 1935
- major - maj 1945 (zweryfikowany ze starszeństwem od 30 czerwca 1944)
- podpułkownik - czerwiec 1945
- pułkownik - 1946
- generał brygady - 1948
- generał dywizji - 1958
- generał broni - 1988 (w stanie spoczynku)
[edytuj] Stanowiska służbowe i funkcje w WP
- 1924 - 1926 podchorąży Oficerskiej Szkoły Piechoty w Warszawie;
- 1926 - dowódca plutonu w 36 pp;
- 1927 - 1934 dowódca kompanii w 36 pp;
- 1934 - 1936 słuchacz Wyzszej Szkoły Wojennej;
- 1936 - 1938 - I oficer sztabu 22 Dywizji Piechoty Górskiej w Przemyślu;
- 1938 - 1939 praca w Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie;
- 1939 szef oddziału operacyjnego grupo "Bielsko";
- 1945 dowódca kompanii honorowej LWP;
- 1945 oficer oddziału operacyjnego Sztabu Generalnego;
- 1945 - 1947 członek Polskiej Misji Wojskowej przy ambasadzie RP w Londynie;
- 1947 dowódca 15 Dywizji Piechoty w Olsztynie;
- 1948 dyrektor nauk Akademii Sztabu Generalnego;
- 1948 zastępca szefa Sztabu Generalnego WP;
- 1949 - 1950 szef sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego;
- 1956 redaktor naczelny "Wojskowego Przeglądu Historycznego";
- 1956 - 1963 dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego;
- 1963 - 1968 komendant Akademii Sztabu Generalnego.
[edytuj] Odznaczenia
- Order Virtuti Militari V kl. za kampanię wrześniową;
- Krzyż Grunwaldu III kl;
- Złoty Krzyż Zasługi (1947);
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1994);
- Order Sztandaru Pracy I kl. (1964);
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1998 - nadany pośmiertnie);
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1958).
[edytuj] Szkoły i kursy
- 1911 - 1918 Szkoła Powszechna w Jedlni k. Radomia;
- 1923 Seminariu Nauczycielskie w Radomiu;
- 1923 kurs unifikacyjny do Oficerskiej Szkoły Piechoty;
- 1924 - 1926 Oficerska Szkoła Piechoty w Warszawie;
- 1928 - 1932 studnia ekonomiczne w Wolnej Wszechnicy w Warszawie;
- 1930 kurs obserwatorów lotniczych w 1 pułku lotniczym w Warszawie;
- 1934 matura państwowa w trybie eksternistycznym w Liceum im. Władysława IV w Warszawie;
- 1934 - 1936 studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.
[edytuj] Bibliografia
O gen. Józefie Kuropiesce
- Generał Józef Kuropieska (2000, Iskry, Warszawa, ISBN 8320716543)
Wspomnienia:
- Wspomnienia dowódcy kompanii (1976, Wydawnictwo MON, Warszawa)
- Wspomnienia oficera sztabu (1984, Krajowa Agencja Wydawnicza,Kraków ISBN 8303006703)
- Nieprzewidziane przygody (1988, Wydawnictwo Literackie, Kraków, ISBN 8308008917)
- Z powrotem w służbie (1984, PIW, Warszawa, ISBN 8306010752)
- Misja w Londynie (1981, Czytelnik, Warszawa, ISBN 8307003040)
- Obozowe refleksje Oflag II c (1985, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków, ISBN 8303009621)
- Od października do marca (1992, BGW, Warszawa, ISBN 837066217X)
- Wspomnienia z lat 1956-1968. Cz. 2, Od października do marca w Siłach Zbrojnych (1994, BGW, Warszawa, ISBN 8370665829)