Jaszczurki
Z Wikipedii
| Jaszczurki | |
 Jaszczurki z Kunstformen der Natur Ernsta Haeckela, 1904 |
|
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | gady/zauropsydy |
| Podgromada | diapsydy |
| Rząd | łuskonośne |
| Podrząd | jaszczurki |
| Nazwa systematyczna | |
| Lacertilia | |
| Günther, 1867 | |
 Legwan zielony, przedstawiciel legwanów |
|
Jaszczurki (Lacertilia, dawniej Sauria) – grupa gadów łuskonośnych obejmująca czworonożne lub beznogie zwierzęta lądowe o wydłużonym ciele, oczach uzbrojonych w powieki, mocnych szczękach i diapsydalnej czaszce.
Spis treści |
[edytuj] Opis
Typowa jaszczurka ma ciało wydłużone zakończone różnie wykształconym ogonem. Autotomia (odrzucenie i regeneracja) ogona w różnym stopniu rozwinięta za wyjątkiem: waranów, agam, kameleonów, heloderm i niektórych legwanów. Odnóża pięciopalczaste, dobrze wykształcone jednak u wielu gatunków istnieje tendencja do redukcji kończyn. Kości żuchwy mocno zrośnięte, wobec czego mogą miażdżyć pokarm. Wszystkie uzębione o osadzeniu akro i pleurodontycznym (patrz gady). Brzuszna strona pokryta kilkoma wzdłużnymi rzędami tarczek lub łusek. Większość gatunków jest jajorodna.
Na terenie Polski żyją cztery gatunki jaszczurek:
- jaszczurka zwinka
- jaszczurka żyworodna
- jaszczurka zielona
- padalec zwyczajny (jaszczurka beznoga)
Tak jak wszystkie gady w Polsce są one objęte całkowitą ochroną. Najliczniej występuje u nas jaszczurka zwinka, a najrzadziej jaszczurka zielona, która już prawdopodobnie wyginęła.
[edytuj] Systematyka
Tradycyjnie jaszczurki klasyfikowane są w randze podrzędu Lacertilia. Nie jest to jednak klasyfikacja powszechnie akceptowana. Istnieją tendencje do podziału grupy według linii ewolucyjnych. Poniżej przedstawiono dwie propozycje klasyfikacji biologicznej:
[edytuj] Klasyfikacja ITIS
Podrząd Autarchoglossa
- Rodzina Anguidae - padalcowate
- Rodzina Anniellidae - jaszczurki pierścieniowate
- Rodzina Cordylidae - jaszczurki kolczaste
- Rodzina Gerrhosauridae - jaszczurki tarczowate
- Rodzina Gymnophthalmidae - jaszczurki okularowe
- Rodzina Helodermatidae - helodermy
- Rodzina Lacertidae - jaszczurki właściwe
- Rodzina Lanthanotidae
- Rodzina Scincidae - scynki
- Rodzina Teiidae - teidy
- Rodzina Varanidae - warany
- Rodzina Xantusiidae - jaszczurki nocne
- Rodzina Xenosauridae - jaszczurki guzowate
Podrząd Gekkota
- Rodzina Eublepharidae
- Rodzina Gekkonidae - gekony
- Rodzina Pygopodidae - płatonogi
Podrząd Iguania
- Rodzina Agamidae - agamy
- Rodzina Chamaeleonidae - kameleony
- Rodzina Corytophanidae
- Rodzina Crotaphytidae
- Rodzina Hoplocercidae
- Rodzina Iguanidae - legwany
- Rodzina Opluridae
- Rodzina Phrynosomatidae
- Rodzina Polychrotidae
- Rodzina Tropiduridae
[edytuj] Klasyfikacja tradycyjna
Podrząd Jaszczurki (Lacertilia)
- Iguania
- Rodzina agamy (Agamidae)
- Rodzina kameleony (Chamaeleonidae)
- Rodzina legwany (Iguanidae)
- Rodzina (Corytophanidae)
- Rodzina (Crotaphytidae)
- Rodzina (Hoplocercidae)
- Rodzina (Leiocephalidae)
- Rodzina (Leiosauridae)
- Rodzina (Liolaemidae)
- Rodzina (Opluridae)
- Rodzina (Phrynosomatidae)
- Rodzina (Polychrotidae)
- Rodzina (Tropiduridae)
- Gekkota
- Scincomorpha
- Rodzina scynki (Scincidae)
- Rodzina jaszczurki właściwe (Lacertidae)
- Rodzina teidy (Teiidae)
- Rodzina jaszczurki kolczaste (Cordylidae)
- Rodzina jaszczurki tarczowate (Gerrhosauridae)
- Rodzina jaszczurki okularowe (Gymnophthalmidae)
- Rodzina jaszczurki nocne (Xantusiidae)
- Diploglossa
- Rodzina padalcowate (Anguidae)
- Rodzina jaszczurki pierścieniowate (Anniellidae)
- Rodzina jaszczurki guzowate (Xenosauridae)
- Platynota
