Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie
Z Wikipedii
Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie
Spis treści |
[edytuj] Historia
Kościół rzymskokatolicki pojawił się w zachodniej Ukrainie w XIII w. za rządów halickiej linii Rurykowiczów. W 1254 r. Daniel Halicki uzyskał od papieża tytuł królewski. W tym też czasie swoją misję rozpoczeły zakony franciszkanów i dominikanów, a biskupi lubuscy zostali wyznaczeni do opieki nad katolikami na Rusi. Właściwą ekspansję katolicyzmu w rycie łacińskim na wschód łączy się jednak z inkorporacją Rusi Czerwonej (1349 r.) i przyległych ziem ruskich do Korony Królestwa Polskiego za Kazimierza Wielkiego i w czasach późniejszych. Pierwsze diecezje katolickie powstały w Haliczu (XIII w., odnowiona w 1375 r. jako metropolia), przeniesiona następnie do Lwowa (1412 r.), której podlegały diecezje sufraganne w Chełmie, Przemyślu i Włodzimierzu Wołyńskim (od 1428 r. w Łucku) oraz w Kamieńcu Podolskim i Kijowie (Żytomierzu).
Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie był tradycyjnie utożsamiany z polskością. Spisy powszechne ludności, przeprowadzane systematycznie przez władze austriackie od połowy XIX w., wykazywały stały wzrost udziału ludności rzymskokatolickiej w Galicji Wschodniej. Wiązano to z faktem, że więcej grekokatolików stawało się katolikami obrządku łacińskiego, niż odwrotnie, a co za tym idzie silniejsza była polonizacja Ukraińców, niż ukrainizacja Polaków. W 1910 r. w Galicji Wschodniej mieszkało ponad 1066,7 tys. rzymskich katolików, co stanowiło ok. 23% ogółu ludności.
Do początku XIX w. Kościół w tej części Ukrainy, która znalazła się w Imperium Rosyjskim, działał i rozwijał się bez przeszkód. Jednak od tego momentu rząd rosyjski rozpoczął stopniową akcję ograniczania jego działalności (zamykano wiele kościołów, konfiskowano majątki klasztorów). Działania te nasiliły się jeszcze w okresie pod rządami bolszewików. Władze komunistyczne nakładały na kościoły ogromne obciążenia podatkowe, a gdy gminy wyznaniowe nie były w stanie ich uregulować, świątynie zamykano. W 1931 r. służby specjalne aresztowały wszystkich księży rzymskokatolickich z diecezji kamienieckiej i żytomierskiej, a w 1936 r. rozpoczęto deportację ukraińskich Polaków do Kazachstanu. Pod koniec lat 30. XX w. w USRR działała tylko jedna świątynia rzymskokatolicka.
Po II wojnie światowej, kiedy przesiedlono większość Polaków w granice PRL, część Polaków pozostała na Ukrainie. Zostało również blisko sześćdziesięciu księży i kilku zakonników. W 1946 zmuszony został do opuszczenia Lwowa metropolita lwowski Eugeniusz Baziak, władze zlikwidowały kurię metropolitalną we Lwowie, seminarium duchowne, szkoły, prasę i organizacje rzymskokatolickie. W latach 1948-1953 przeszła kolejna fala represji. We Lwowie czynne pozostały Katedra Łacińska i kościół pw. św. Antoniego, a na całej Ukrainie czynnych pozostało kilkanaście świątyń. Nieliczne otwarte kościoły służyły również wbrew zakazom władz greckim katolikom.
[edytuj] Współczesność
Na początku stycznia 1991 r. Jan Paweł II odnowił hierarchię duchowną i mianował biskupów dla Lwowa, Kamieńca Podolskiego i Żytomierza. Ukraina ustanowiła stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską. W 1993 r. papież utworzył administraturę apostolską dla wiernych obrządku łacińskiego z Zakarpacia. W 1996 r. wznowiła swoją działalność diecezja łucka, a w 2002 r. zorganizowano diecezje mukaczewską, charkowsko-zaporoską i odesko-symferopolską. W 2001 r. głowa Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie arcybiskup lwowski Marian Jaworski został podniesiony do godności kardynalskiej. W dniach 23-27 czerwca 2001 r. z pielgrzymką apostolską w Kijowie i Lwowie przebywał papież Jan Paweł II.
[edytuj] Struktura wewnętrzna
Dnia 1 stycznia 2005 r. na terytorium Ukrainy działało 877 wspólnot, w których posługę kapłańską pełniły 484 osoby. W 83 klasztorach i 39 misjach kościoła przebywało 610 zakonników i zakonnic. Kościół rzymskokatolicki kształcił blisko 730 słuchaczy (410 w formie zaocznej) w 7 własnych szkołach. Ponadto naukę pobierali słuchacze 528 szkół niedzielnych. Kościół rzymskokatolicki posiadał 13 własnych tytułów prasowych. Terytorium kraju było podzielone na 7 diecezji:
- Archidiecezja lwowska
- Diecezja kijowsko-żytomierska
- Diecezja kamieniecko-podolska
- Diecezja łucka
- Diecezja mukaczewska
- Diecezja charkowsko-zaporoska
- Diecezja odesko-symferopolska
[edytuj] Strony internetowe Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie
- Oficjalny serwis Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie
- Nuncjatura Apostolska
- Diecezja mukaczewska
- CARITAS
- Generalny wikariat zakonu oo. dominikanów dla Rosji i Ukrainy