Kommagena
Z Wikipedii
Kommagena (starogreckie Kομμαγηνη) - w starożytności kraina w północnej Syrii, na pograniczu z Azją Mniejszą, między Cylicją, Kapadocją a Eufratem, w granicach państwa Achemenidów. Najważniejsze miasto: Samsat (starożytne Samosata). Po raz pierwszy wzmiankowana w asyryjskich tekstach jako Kummuhu.
Początkowo sojusznik Asyrii, w 708 roku p.n.e. została przez asyryjskiego króla Sargona II zaanektowana.
W 333 roku p.n.e. podbił ją Aleksander Wielki, Po walkach diadochów pozostawała w syryjskiej monarchii Seleucydów. Wykorzystując powolną dezintegrację seleucydzkiego państwa, w 162 roku p.n.e. odzyskała niepodległość, a władzę objął dotychczasowy gubernator, Ptolemeusz. Mimo że spokrewniony był z królami Partii, jego następca, Mitradates Kalinikus, (100 - 69 p.n.e.), poddał się wpływom greckiej kultury hellenistycznej i wziął ślub z seleucydzką księżniczką, wchodząc tym samym w pokrewieństwo z Aleksandrem Wielkim i władcami Persji.
Ich syn, Antioch Theos (69 - 40 p.n.e.), wsparł Pompejusza w wojnie przeciw Partii, za co wynagrodzony został udziałem w terytorialnych zdobyczach. Następnie odparł ataki Marka Antoniusza, a po pewnym czasie stał się jego sojusznikiem w wojnie domowej przeciwko Oktawianowi - porażka w niej zepchnęła Kommagenę do roli rzymskiego protektoratu.
W roku 17 n.e. Tyberiusz usunął z tronu Antiocha III, a na tron wrócił dopiero za sprawą cesarza Kaliguli. Jego syn, Antioch IV, który władał do 72 roku, kiedy to Wespazjan ostatecznie odsunął od władzy kommageńską dynastię. Jej pozostali przy życiu potomkowie wiedli dostatnie życie w Grecji, a pomnik jednego z nich, Juliusza Antiocha Filopapusa, wciąż stoi w Atenach.
Kommagena słynie ze zbudowanego na rozkaz Antiocha Theosa na szczycie góry Nemrut Dağı (Nemrut Dağı, Góra Nemrut) sanktuarium-mauzoleum, w skład którego wchodzą gigantyczne, 9-metrowe posągi samego króla oraz bogów i herosów - Zeusa-Ormuzda, Herkulesa, Tyche, Apolla-Mitry. Posągi zostały zniszczone przez Rzymian i popadły w zapomnienie, by zostać odnalezionymi dopiero w XIX wieku. Obecnie znajdują się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Lokalizacja samego grobu Antiocha pozostaje wciąż archeologiczną tajemnicą i choć niedawno odkryto podziemne komory w pobliżu mauzoleum, nie ma żadnej pewności, iż kryją one grób władcy.
