Komnaty Królewskie na Wawelu

Z Wikipedii

Komnaty Królewskie na Wawelu to ekspozycja, powstała z połączenia 3 sal parteru, tworzących mieszkanie wielkorządcy wawelskiego z komnatami 2 piętra zamku wawelskiego, które od czasów królewskich przeznaczone były do celów reprezentacyjnych.

Pierwsza ekspozycja muzealna została stworzona w latach 30. XX wieku po odzyskaniu zamku z rąk austriackich w 1905 i koniecznych zabiegach konserwatorskich. Obecny układ to koncepcja z 1995 r.

[edytuj] Mieszkanie wielkorządcy

Składa się ono z 3 komnat, urządzonych meblami niemieckimi i niemieckim malarstwem dla podkreślenia faktu, iż najznakomitsi wielkorządcy z czasów króla Zygmunta I Starego - Jan Boner i Seweryn Boner pochodzili własnie z Niemiec. W jednej z sal podziwiać można masywne skrzynie kasowe do przechowywania i przewożenia pieniędzy.

[edytuj] Sale reprezentacyjne II piętra

II piętro Zamku Królewskiego na Wawelu to kondygnacja reprezentacyjna – piano nobile. Była miejscem uroczystych wydarzeń państwowych i dworskich. Audiencji oficjalnych gości, przyjęć i balów, spotkań Rady Królewskiej (Sala Turniejowa) oraz obrad parlamentarnych Rzeczypospolitej w okresie kształtowania się ustroju państwowego. Temu ostatniemu celowi służyły dwie najnowsze sale zamku: Poselska – miejsce obrad posłów i Senatorska – miejsce obrad senatorów. Wymienione uroczyste funkcje wymagały odpowiedniej oprawy, dlatego Sale II piętra są wyższe od pozostałych. Zdobiły je bogate kasetonowe stropy – złocone i polichromowane. Malowane krańce i fryzy podstropowe były tu szczególnie szerokie i bogate.
W każdej sali znajdował się piec z dekoracyjnymi kaflami pokrytymi brązową polewą. Niestety nie zachowała się większość wspaniałej dekoracji w salach II piętra. Stropy nie są oryginalne, z pieców odnaleziono jedynie pojedyncze kafle. Natomiast pierwotne fryzy znajdują się tylko w 3 salach południowej części skrzydła wschodniego. Dzisiejszy wygląd wnętrz jest mimo wszystko bliski pierwotnemu, dzięki udanej rekonstrukcji przeprowadzonej w okresie międzywojennym pod kierunkiem Adolfa Szyszko - Bohusza. Kiedy to zrekonstruowano stropy i część malowanych fryzów.

Komnaty urządzone są w stylu włoskiego renesansu. Sala poselska posiada unikatowy strop zdobiony głowami wawelskimi. Fryzy, stanowiące ozdobę komnat, malował Hans Dürer - brat słynnego niemieckiego malarza Albrechta Dürera oraz mistrz Andrzej z Wrocławia. Prawdziwą perłą wyposażenia sal zamkowych są jednak ocalałe z licznych burz dziejowych słynne arrasy, zamawiane przez króla Zygmunta Augusta. Meble, które można oglądać w salach renesansowych, pochodzą z warsztatów włoskich.

Skrzydło północne zamku królewskiego uległo pożarowi w 1595 i w następnych latach zostało odnowione przez Jana Trevano na zlecenie króla Zygmunta III Wazy. Przebudowa zupełnie zmieniła wnętrza, które utrzymano w monumentalnym i poważnym stylu baroku ówczesnego, zwanego niekiedy stylem Wazów. Oryginalne plafony zdobiące stropy zamkowe nie przetrwały do naszych czasów i odtworzone zostały jedynie ich ramy. Zdobiące je obrazy w latach 1929-1937 malowali różni artyści, między innymi Feliks Szczęsny Kowarski, Leonard Pękalski.
Zachowała się znaczna część autentycznej kamieniarki z przełomu XVI i XVII wieku wykonanej w brązowym marmurze oraz stiukowe dekoracje sklepień w kaplicy i gabinecie króla. Do tych elementów nawiązał Adolf Szyszko – Bohusz kierujący pracami renowacyjnymi w okresie międzywojennym. Ściany pokryto kurdybanem z początku XVIII zakupionymi w Zamku Moritzburg w Saksonii. Wyposażenie sal stanowią meble gdańskie z XVII wieku i holenderskie. Na ścianach zawieszono gobeliny m.in według projektów Piotra Pawła Rubensa oraz portrety polskich władców. Na szczególną uwagę zasługuje portret króla Władysława IV Wazy pędzla Rubensa z 1624, stanowiący depozyt Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Ramowe stropy o konstrukcji zupełnie odmiennej od renesansowych zrekonstruowano na podstawie zamku w Podchorcach koło Lwowa. W ich pola wprawiono obrazy wykonane specjalnie w tym celu przez najwybitniejszych ówczesnych malarzy polskich. Wprowadzenie dzieł najnowszej sztuki do historycznych wnętrz było odważnym eksperymentem konserwatorskim, który zakończył się pozytywnym wynikiem.

[edytuj] Bibliografia

• Kazimierz Kuczman Wawel wyd. Kraków 1999r
• Zbiory Zamku Królewskiego na Wawelu wyd. Kraków 1990
• Anna Beba, Album Multimedialny, Impresja Wydawnictwa Elektroniczne, Przeźmierowo 1998.