Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy historii PRL. Zobacz też: Krajowe Biuro Wyborcze.

Przemarsz oddziałów KBW biorących udział w walkach z UPA, Sanok, 1947

Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW), specjalna formacja wojskowa, podporządkowana z uwagi na cele działań ministrowi bezpieczeństwa publicznego (1945-1954), następnie ministrowi spraw wewnętrznych powołana w 1945 roku dla walki z podziemiem niepodległościowym oraz zbrojnymi organizacjami ukraińskimi (UPA).

Korpus Bezpieczeństwa Wojskowego - specjalna formacja wojskowa wchodząca w skład Sił Zbrojnych PRL, powołana do likwidacji reakcyjnego i antypolskiego podziemia zbrojnego, występującego przeciwko ludowemu państwu w latach walki o utrwalenie władzy ludowej (1945-1948), a także dla zapewnienia porządku wewnętrznego oraz ochrony ważnych obiektów państwowych, urządzeń gospodarczych, komunikacyjnych, w tym magistral kolejowych i głównych szlaków komunikacji kołowej itp. (Mała Encyklopedia Wojskowa, tom 2, Warszawa 1970, s. 96.)

Powstanie korpusu

Geneza KBW jak i poprzedzających tę formację Wojsk Wewnętrznych sięga jesieni 1944 roku. Po upadku powstania warszawskiego i fiasku rozmów z Stanisławem Mikołajczykiem w Moskwie Stalin zadecydował o zaostrzeniu polityki PKWN na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Wtedy to zapadły decyzje o utworzeniu Wojsk Wewnętrznych jako specjalnej formacji wojskowej działającej w ramach resortu bezpieczeństwa publicznego PKWN. Jej zadaniem było zapewnienie porządku wewnętrznego niezbędnego do wprowadzenia w życie decyzji tzw. aparatu władzy ludowej.

Bazą do formowania KBW był Polski Samodzielny Batalion Specjalny. Batalion ten, mimo że powołany rozkazem dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, etatowo nie wchodził w jego skład jako jednostka wojskowa, lecz podlegał bezpośrednio wydziałowi krajowemu Związku Patriotów Polskich. 20 października 1944 roku w skład PSBS włączono Samodzielny Batalion Ochrony Jeńców Wojennych. Oba te bataliony dały początek Brygadzie Wojsk Wewnętrznych. Nazwa ta funkcjonowała już w listopadzie 1944 roku.

Pomnik 4 poległych żołnierzy KBW w Birczy, 2006

Kolejne wysiłki organizacyjne nie przynosiły jednak większych rezultatów. Na porządku dziennym były dezercje całych zorganizowanych pododdziałów z szeregów nowo powstałych Wojsk Wewnętrznych, w związku z zadaniami milicyjno-porządkowymi, jakie przydzielano żołnierzom. 26 marca Rząd Tymczasowy podjął uchwałę o powołaniu KBW. Uchwała ta nakazywała ministrowi bezpieczeństwa publicznego Stanisławowi Radkiewiczowi w terminie do 1 maja sformować Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wyznaczonej daty 1 maja nie udało się Radkiewiczowi dotrzymać. 24 maja 1945 roku Rząd Tymczasowy polecił ministrowi obrony narodowej dokończyć formowanie korpusu. Przeprowadzone zmiany nie przerwały jednak fali dezercji i przechodzenia żołnierzy KBW na stronę podziemia niepodległościowego, sytuacja ta trwała do końca roku 1947.

W konsekwencji wydzielono ze składu Wojska Polskiego 4 Dywizję Piechoty, jako podstawę organizacji KBW . Na czele KBW stanął dotychczasowy dowódca 4 DP gen.Bolesław Kieniewicz, oddelegowany oficer Armii Czerwonej. Tym razem bazę formowania (oprócz 4DP bez artylerii i bsan) stanowiły: istniejące dowództwo korpusu, dwie brygady zaporowe, dziesięć pułków kawalerii, pięć samodzielnych batalionów ochrony,samodzielny batalion łączności,i inne jednostki będące we wstępnej fazie organizacji.

Proces powstawania KBW trwał do 22 sierpnia 1945 roku, czyli do czasu przekazania go przez resort obrony narodowej do MBP.

Zgodnie z zarządzeniem premiera z 24 czerwca 1965 roku Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego do końca 1965 r. uległ rozwiązaniu, a jego jednostki, przemianowane na oddziały Wojsk Obrony Wewnętrznej weszły w skład tworzącego sie systemu Obrony Terytorium Kraju.

W 1962 Śląska Jednostka Wojsk Inżynieryjnych nr KBW-4 wybudowała bieszczadzkie obwodnice.

Brygada Nadwiślańska Ochrony Rządu (Warszawa) została rozwiązana w latach 90. XX wieku w ramach przekształceń BOR.

[edytuj] Dowódcy KBW:

marzec 1945 - maj 1945 - płk Henryk Toruńczyk
czerwiec 1945 - wrzesień 1946 - gen. dyw. Bolesław Kieniewicz
1946-1948 - gen. bryg. Konrad Świetlik
1948-1951 - gen. bryg. Juliusz Hibner
1 marca 1951 - 12 marca 1965 - gen. bryg. Włodzimierz Muś
12 marca 1965 - 1 lipca 1965 - gen. bryg. Bronisław Kuriata

[edytuj] Struktura organizacyjna

(29.09.1961 r.)

Dowództwo

Sztab
- eskadra lotnictwa łącznikowego
- batalion łączności (Warszawa)
- kompania łączności radioliniowej
- kompania samochodowa
- kompania ochrony
- magazyn rezerw
Zarząd Polityczny
- Centralny Klub Oficerski
- Zespół Pieśni i Tańca
Szefostwo Służby Samochodowej
Szefostwo Artylerii i Broni Pancernej
Szefostwo Służby Chemicznej
Szkoła Oficerska KBW, Ośrodek szkolenia (Legnica)
Szkoła Podoficerów Łączności (Prudnik)
Szefostwo Wojsk inżynieryjnych:
- 9 Pomorski Pułk Pontonowo-Mostowy (Bydgoszcz)
- 10 batalion pontonowo-mostowy (Rawicz)
- 12 batalion pontonowo-mostowy (Szczecin)
- 16 batalion pontonowo-mostowy (Koszalin)
- 1 batalion inżynieryjny (Warszawa)
- 2 batalion inżynieryjny (Grajewo)
- 4 batalion inżynieryjny (Rzeszów)
- 6 batalion inżynieryjny (Lubliniec)
- 11 batalion inżynieryjny (Jelenia Góra)
- Ośrodek Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych KBW (Pułtusk)
- Służba Przeciwpożarowa (Poznań)
- Służba Przeciwpożarowa (Szczecin)
- Służba Przeciwpożarowa (Kraków)
- Służba Przeciwpożarowa (Bydgoszcz)
Brygada Nadwiślańska Ochrony Rządu (Warszawa)
szkolny pułk samochodowy ( Łódź)
pułk skadrowany
lekki pułk pancerny
1 Mazowiecka Brygada KBW (Góra Kalwaria)
2 Podlaska Brygada KBW (Białystok)
5 Brygada KBW Ziemi Krakowskiej (Kraków)
3 pułk KBW (Lublin)
6 pułk KBW (Katowice)
10 Wielkopolski Pułk KBW (Poznań)
11 Dolnośląski Pułk KBW ( Wrocław Jelenia Góra)
12 Pułk KBW Ziemi Szczecińskiej (Szczecin)
13 Kaszubski Pułk KBW (Gdańsk)
15 Pułk KBW Ziemi Opolskiej (Prudnik Opole)