Kraków Główny
Z Wikipedii
Kraków Główny (Osobowy) | |
Kraków Główny |
|
Dane podstawowe | |
Liczba peronów | 5 |
Liczba krawędzi peronowych | 12 |
Kasy | czynne |
Przejście nadziemne | jest, z przejścia jest dojście do postoju taksówek, do parkingu, oraz do Galerii Krakowskiej |
Przejście podziemne | istnieją trzy przejścia podziemne. Dwa łączą się z nowowybudowaną Galerią Krakowską. |
Historia | |
Poprzednie nazwy | Krakau Hbf. |
Linie przechodzące przez stację | |
Linia Warszawa Zachodnia - Kraków Główny | |
Linia Kraków Główny - Medyka | |
Linia Dąbrowa Górnicza Ząbkowice - Kraków Główny | |
Linia Kraków Czyżyny - Kraków Główny (rozebrana) | |
Linia Kraków Główny - Kraków Wzg. Bonarka (roz.) | |
Linia Kraków Główny - Kraków Balice (od maja 2006) | |
Położenie | |
Kraków Główny (Osobowy) to najważniejsza stacja kolejowa w Krakowie, obsługująca pociągi pasażerskie wszystkich rodzajów. Według kategoryzacji PKP ma najwyższą kategorię A.
Pierwotny dworzec kolejowy w Krakowie powstał w latach 1844-1847 według neorenesansowego projektu wrocławskiego architekta Petera Rosenbauma, jako stacja końcowa Kolei Krakowsko-Górnośląskiej. Przedłużenie linii w kierunku wschodnim (1856) i dalsza rozbudowa węzła kolejowego spowodowała konieczność znacznej rozbudowy dworca, której dokonano w latach 1869-1871, przy zachowaniu nowoczesnego jak na tę epokę układu funkcjonalnego. Po likwidacji ogrodów przydworcowych, budynek dworca został wówczas powiekszony niemal dwukrotnie, do obszaru zajmowanego obecnie, nadano mu też nieco nowoczesniejszą formę architektoniczną. Kolejne modernizacje miały miejsce w latach 1892-1893 (budowa żelbetonowego tunelu pod peronami) i 1920 (rozbudowa). Równocześnie powstawały elementy infrastruktury przydworcowej, jak m.in. hala peronowa (ok. 1870, zastąpiona przez nową halę ok. 1895), parowozownia z warsztatami, osiedle dla pracowników kolei (realizowane etapami 1869-1925), wiadukt nad ul. Lubicz (1898, autorstwa Teodora Talowskiego), wieża wodna (najnowsza ok. 1925) czy drukarnia kolejowa (1927). W latach 30., w związku m.in. z budową linii kolejowej do Kielc i Warszawy, całkowicie przebudowano układ torowy dworca, burząc halę dworcową i zwiększając liczbę peronów. W tej, z grubsza biorąc, postaci dworzec przetrwał przez kolejne kilkadziesiąt lat.
W minionym stuleciu kilkakrotnie myślano o likwidacji dworca w dotychczasowej lokalizacji. Plan rozbudowy Krakowa z 1934 roku zakładał realizację nowego budynku w odległości ok. 300 metrów na północ od dotychczasowego, który zamierzano rozebrać. W okresie Generalnego Gubernatorstwa niemieccy okupanci rozważali likwidację średnicowej linii kolejowej (w jej miejscu miałaby powstać aleja miejska) i budowę nowej po zachodniej stronie miasta, wraz z nowym dworcem kolejowym w planowanej monumentalnej dzielnicy rządowej na Dębnikach. Podobne zamierzenia sformułowały władze PRL w związku z budową w latach 50. Nowej Huty, z tym że nowa linia średnicowa miała przebiegać na wschód od dotychczasowej, a nowy dworzec powstałby w okolicach Ronda Mogilskiego. Wszystkie te plany nie wyszły poza fazę wstępnych projektów.
Obecnie dworzec znajduje się w ostatnim stadium prac modernizacyjnych, które pozwolą go w przyszłości nazwać najnowocześniejszym tego typu obiektem w kraju. Ponieważ budowaKrakowskiego Centrum Komunikacyjnego nadal nie została zakończona, kasy i zaplecze gastronomiczne pozostaja nadal w zabytkowym budynku starego dworca przy ul. Lubicz. Wybudowano nowe perony, których zadaszenie, pełni równocześnie rolę parkingu dla aut osobowych, jak również zlokalizowano tamże stanowisko taksówek.
W odległości 100 metrów od dworca (skrzyżowanie ulic Basztowej i Westerplatte) przebiegają główne linie tramwajowe, wiodące do wszystkich części miasta. Obok znajduje się dworzec autobusowy. Pod dworcem przebiegać będzie linia Krakowskiego Szybkiego Tramwaju, której ukończenie planuje się na rok 2008.
W związku z posadowieniem obiektu dworca na filarach, kierowane są na niego tylko pociągi pasażerskie. Wszystkie pociągi towarowe omijają centrum miasta tzw. małą obwodnicą przez stację towarową Kraków Olsza. Ruch na stacji kierowany jest z jednej nastawni dysponującej "KG", wyposażonej w urządzenia przekaźnikowe typu "E".
Spis treści |
[edytuj] Przystanki komunikacji miejskiej
- Dworzec Główny - skrzyżowanie ulic Lubicz, Basztowej, Westerplatte i Pawiej
- linie tramwajowe: 2, 4, 5*, 13, 14, 19*, 24, 34*, 71, 74, 75, 79
- linie autobusowe: 124, 152, 424, 502, 601, 602, 603, 605, 608, 609, GK1
( * ) -linie zawieszone na czas remontu torowiska Basztowa - Krowodrza Górka ( od dnia 17.03.2007 r.)
- Dworzec Główny Zachód ( Galeria ) - ul. Pawia
- linie tramwajowe: 24
- linie autobusowe: 105, 129, 130, 179
- Dworzec Główny Wschód - ul. Lubomirskiego
- linie autobusowe: 115, 154, 185, 188, 192, 415, 492, 521
[edytuj] Połączenia
- Balice - port lotniczy KRK - kursy wykonywane codziennie z częstotliwością dwa pociągi na godzinę.
- Berlin
- Białystok
- Bielsko-Biała
- Budapeszt
- Bydgoszcz
- Czechowice-Dziedzice
- Częstochowa
- Gdynia
- Gliwice
- Gorzów Wielkopolski
- Hamburg
- Hel
- Jelenia Góra
- Katowice
- Kielce
- Kijów
- Koluszki
- Kołobrzeg
- Kozłów
- Krynica-Zdrój
- Krzeszowice
- Lublin
- Łódź
- Nowy Sącz
- Olsztyn
- Oświęcim
- Poznań
- Praga
- Przemyśl
- Rzeszów
- Rybnik
- Sędziszów
- Skawina
- Słupsk
- Sucha Beskidzka
- Suwałki
- Szczecin
- Świnoujście
- Tarnów
- Terespol
- Toruń
- Tunel
- Wadowice - obecnie obsługiwane przez "Pociąg Papieski"
- Warszawa
- Wiedeń
- Wieliczka
- Wisła
- Wodzisław Śląski
- Wrocław
- Zagórz
- Zakopane
- Zamość
- Zielona Góra
- Żylina
[edytuj] Wybrane źródła
- Komorowski W., Stacja kolejowa Kraków Główny Osobowy, "Rocznik Krakowski" t. LXIII (1997)
- Kronika Krakowa, praca zbiorowa, Warszawa 1996
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Kraków Główny w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej
- Zdjęcie satelitarne stacji Kraków Główny w serwisie Google Maps (nieaktualne)
- Plan schematyczny stacji Kraków Główny