Marsze śmierci
Z Wikipedii
Marsze śmierci - nazwa nadana wpierw przez środowiska więźniarskie, następnie przez historiografię marszom ewakuacyjnym wyruszających z niemieckich obozów koncentracyjnych przy zbliżaniu się frontów alianckich, przede wszystkim Armii Czerwonej w 1944 i 1945 roku.
Wymarsz z obozów następował na kilkanaście dni przed nadejściem frontu. Więźniowie, skrajnie wyczerpani pobytem w obozie i morderczą pracą, maszerowali w głąb III Rzeszy, gdzie mieli nadal służyć jako darmowa siła robocza na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojeniowego.
Marsze stanowiły dramatyczną chwilę w historii więźniów hitlerowskich obozów. Większość marszów odbywała się na mrozie, zimą 1944-1945. Odcinki dziennej marszruty wynosiły ok. 20-30 km, noclegi improwizowane były najczęściej pod gołym niebem. Pasiaki więźniarskie nie pozwalały w stopniu wystarczającym zachować ciepła ciała. Żywieniowe racje dzienne były wypadkową losu. Każde odstępstwo od kolumny traktowane było jako próba ucieczki bądź niezdolność do dalszej drogi i karane natychmiastową śmiercią. Śmiertelność podczas marszów była bardzo wysoka. Tym niemniej zamieszanie i niecodzienność sytuacji więźniarskiej powodowały również dużą liczbę ucieczek.
Pierwsze marsze wymaszerowały w 1944 roku z Majdanka, najsłynniejszymi marszami na terenie powojennej Polski były marsze z Auschwitz-Birkenau (odbywał się on na trasie Oświęcim- Wodzisław Śląski 63km.), Gross-Rosen i Stutthof. Na terenie Rzeszy więźniów przewożono również pociągami.
W opustoszałych obozach naziści pozostawiali najbardziej wyczerpanych więźniów oraz ciężko chorych, którzy nie byli w stanie wymaszerować. Plany zgładzenia tych pozostawionych więźniów na ogół nie były realizowane ze względu na bliskość frontu i chęć ucieczki szeregowych SS-manów. Większość z pozostałych więźniów zmarła z wyczerpania po wyzwoleniu obozów.
Spis treści |
[edytuj] Drogi śmierci 1941
Podczas ewakuacji radzieckich więzień eskorty zabijały więźniów, np. na drodze z Mińska do Czerwienia, z Kowna i innych.
[edytuj] Marsze śmierci według czeskich Niemców
- brneński (niem. Brünner Todesmarsch) - 20 000 cywilów musiało przejść 55 km do austriackiej granicy, zginęło 1 691 według czeskiej Wikipedii, ponad 2000 osób według niemieckiej.
- chomutowski (niem. Todesmarsch der Komotauer) - 8 000 mężczyzn szło do Saksonii następującą trasą:
Chomutov - Jirkov(niem. Görkau) - Červený Hrádek (zamek Rothenhaus) - Kunnersdorf+ - Bartelsdorf+ - Eisenberg+ - Gebirgsneudorf - Deutschneudorf - Nickelsdorf - Obergeorgenthal - Niedergeorgenthal - Maltheuern (Záluzí) Miejscowości oznaczone + nie istnieją, zlikwidowano je wybierając węgiel brunatny. Według czeskiej Wikipedii zginęło 140 osób.
[edytuj] Zobacz też
- Obozy niemieckie 1933-1945 – Obóz koncentracyjny – Holocaust
- Bataański marsz śmierci
- Zbrodnia w Przyszowicach
[edytuj] Bibliografia
Wykaz bibliografii dla serii artykułów o niemieckich obozach w latach 1933-1045 został umieszczony na osobnej stronie.
