Messerschmitt Bf 110

Z Wikipedii

Messerschmitt Bf 110 (Me 110) ciężki, dwusilnikowy samolot myśliwski konstrukcji niemieckiej z okresu drugiej wojny światowej.

Spis treści 1 Historia 2 Użycie bojowe 3 Opis konstrukcji 4 Dane techniczne samolotów Messerschmitt Bf 110

[edytuj] Historia

Samolot powstał w zakładach Bayerische Flugzeugwerke (BFW) w ramach konkursu na ciężki myśliwiec dla lotnictwa niemieckiego - Luftwaffe. W Niemczech nazwano tę nową klasę samolotów: Zerstörer (samolot niszczycielski). Oryginalne oznaczenie samolotu to Bf 110, pochodzące od skrótu ówczesnej nazwy wytwórni, często spotykane jest jednak także oznaczenie - błędne - Me 110 od nazwy późniejszych zakładów Messerschmitt. Projektantem samolotu był prof. Willy Messerschmitt, budowę makiety, i pierwszego prototypu rozpoczęto w lipcu 1934 roku. Oznaczony jako V1 po raz pierwszy wzbił się w powietrze 12 maja 1936 roku. Napęd Bf 110V1 stanowiły gaźnikowe silniki Junkers Jumo 210 B o mocy startowej 680 KM (500 kW) napędzające dwułopatowe śmigła. Także drugi prototyp V2 oblatany 24 października 1936 roku posiadał identyczne silniki. Dopiero trzeci prototyp V3 napędzały silniki Daimler-Benz DB 600 A z bezpośrednim wtryskiem paliwa o mocy startowej 975 KM (717 kW). We wszystkich trzech prototypach nie montowano jeszcze żadnego uzbrojenia. W serii przedprodukcyjnej Bf 110A-0 (7 sztuk), oraz pierwszej wersji seryjnej Bf 110 B-1 (84 sztuk + 4 egzemplarze serii przejściowej) montowano silnik Junkers Jumo 210 Ga z bezpośrednim wtryskiem paliwa do cylindrów o mocy startowej 700 KM (515 kW) napędzający trójłopatowe śmigło. Prace nad wybraniem optymalnego uzbrojenia trwały do wiosny 1938 roku. 15 marca 1938 roku wzbił się w powietrze pierwszy uzbrojony Bf 110 należący jeszcze do serii przedprodukcyjnej. Uzbrojenie samolotu od wersji B stanowiły 4 karabiny MG 17, i 2 nkm MG FF 20 mm montowane w przedniej części kadłuba, oraz pojedynczy MG 17 montowany na ruchomym stanowisku na końcu kabiny, obsługiwany przez radioperatora. Zapas amunicji do nkm MG FF 20 mm wynosił po 180 naboi na nkm (łącznie 360 sztuk naboi), do przednich MG 17 po 1000 naboi na km (łącznie 4000 sztuk naboi), do tylnego karabinu 500 sztuk naboi. Wersja Bf 110C z 1939 roku otrzymała wreszcie docelowy silnik DB-601B z bezpośrednim wtryskiem paliwa do cylindrów o mocy startowej 1100 KM i stała się pierwszą masową wersją seryjną. Od wersji B różniła się rurami wydechowymi silników skierowanymi do góry, mniejszymi osłonami chłodnic oleju pod silnikami, chłodnicami glikolu przeniesionymi pod skrzydła na zewnątrz od jednostek napędowych, i kołami podwozia głównego w całości mieszczącymi się w powiększonych wnękach.

• Prędkość maksymalna osiągana przez prototypy Bf 110 w czasie prób:
  • V1, V2, nieuzbrojony z silnikiem Junkers Jumo 210 B o mocy startowej 680 KM (500 kW): 455 km/g/3000 m,
  • V3, nieuzbrojony z silnikiem Daimler-Benz DB 600 A z bezpośrednim wtryskiem paliwa o mocy startowej 975 KM (717 kW): 505 km/g/4000 m,
  • Bf 110 A-0, uzbrojony z silnikiem Junkers Jumo 210 Ga z bezpośrednim wtryskiem paliwa do cylindrów o mocy startowej 700 KM (515 kW): 435 km/g/3500 m,

W powszechnej ocenie niemieckich pilotów Bf 110B był samolotem zwrotniejszym, i łatwiejszym w pilotażu od Bf 110C, choć z odczuwalnym niedoborem mocy. W wersji C wraz ze wzrostem prędkości opór sterów stopniowo zwiększał się, zmuszając pilota do użycia coraz większej siły przy zmianie kierunku, lub wysokości lotu. Tym samym reakcje samolotu następowały z wyraźnym opóźnieniem. Jedyną zaletą Bf 110C były więc mocniejsze silniki, i tym samym znacznie lepsze osiągi.

Dane techniczno-taktyczne wersji Bf 110 B

• Masa
  • własna: 4876 kg
  • maksymalna startowa: 5695-5705 kg
• Wymiary
  • rozpiętość: 16,80 m
  • długość: 12,52 m
  • wysokość: 4,11 m
  • powierzchnia nośna: 45,62 m²
• Napęd: 1 silnik rzędowy Junkers Jumo 210 Ga o mocy startowej 700 KM (515 kW)
• Uzbrojenie: 5 karabinów maszynowych MG 17 kal. 7,9 mm, 2 nkm MG FF 20 mm
• Amunicja: po 1000 naboi na km w kadłubie, 500 naboi na km na tylnym stanowisku, po 180 naboi na nkm MG FF 20 mm,
• Osiągi:
  • prędkość
    • maksymalna: 455 km/h na wysokości 4000 metrów
    • przelotowa: 320 km/h
    • wznoszenie: ... m/s
  • pułap: 7955 m
  • zasięg: 810 km, z dwoma dodatkowymi zbiornikami paliwa 1720 km
• Załoga: 2 (pilot + radiooperator-strzelec)

[edytuj] Użycie bojowe

Kampania wrześniowa w Polsce stanowiła pierwszy sprawdzian bojowy zarówno Bf 110, jak też opracowanej koncepcji jego użycia. PZL P.11 będące na wyposażeniu polskich eskadr myśliwskich wielokrotnie brały udział w powietrznych pojedynkach z Zerstörer (zobacz np.: PZL P.11, Brygada Pościgowa, III/3 dywizjon myśliwski). Zwrotniejsze, prowadzone przez doskonale wyszkolonych pilotów z łatwością uzyskiwały przewagę nad mało zwrotnymi, ociężałymi Bf 110. Jedynie brak silnego uzbrojenia PZL P.11 powodował, iż wiele trafionych, i uszkodzonych Bf 110 powracało na lotnisko. Efektem trafienia PZL P.11 salwą z 4 karabinów MG 17, i 2 nkm MG FF 20 mm było jednak poważne uszkodzenia struktury płatowca, jego podzespołów, usterzenia oraz zerwanie dużych fragmentów poszycia. Większość z tych samolotów często była porzucana na lotniskach ze względów na rozmiar zniszczeń dokonanych przez ostrzał. W trakcie kampanii wrześniowej piloci PZL P.11 zestrzelili 5 Bf 110C, i 2 Bf 110B, a także uszkodzili 4 Bf 110C, i 1 Bf 110B. Dopiero sukcesy w walkach z brytyjskimi, i francuskimi samolotami w ciągu 1940 roku wyrobiły Bf 110 opinię doskonałych i groźnych samolotów. Jednak w czasie bitwy o Anglię w drugiej połowie 1940 roku pojedynki z nowoczesnymi myśliwcami brytyjskimi Supermarine Spitfire, i Hawker Hurricane ponownie zweryfikowały tę ocenę. Luftwaffe w Bitwie o Anglię od lipca do końca września 1940 roku straciła w walkach 214 Bf 110, co stanowiło 60% stanu z 29 czerwca tego roku. Od 1941 roku używano ich z o wiele lepszym efektem jako myśliwców nocnych (wersje Bf 110G oraz Bf 110H). Były używane jako myśliwce bombardujące (w tzw. pułkach niszczycieli), myśliwce nocne i przechwytujące (w walkach z bombowcami alianckimi). Wyposażenie nowszych wersji w radar oraz dodatkowe działka sprawił, że stały się one groźne dla bombowców brytyjskich latających na nocne wyprawy. Samoloty te z czasem przejęły główny ciężar obrony Rzeszy przed nocnymi nalotami alianckimi.

Ta ciężka, dwusilnikowa maszyna nie sprawdziła się jako konwencjonalny myśliwiec, mając mimo wszystko znacznie gorszą manewrowość. Jednocześnie układ chłodzenia, i układ olejowy okazały się niezwykle wrażliwe na uszkodzenia spowodowane ostrzałem z powietrza, i ziemi. W czasie walki powietrznej Bf 110 często tracił także strzelca pokładowego - a jego rolą była przecież ochrona tylnej półstrefy samolotu. Powodem tych strat było przede wszystkim niedostateczne opancerzenie stanowiska strzelca. Pewnym ratunkiem było tworzenie kręgu obronnego złożonego z kilku Bf 110, i stopniowe wycofywanie się tak utworzonej formacji w kierunku lotniska. Nie zawsze było to jednak możliwe.

Do końca wojny wybudowano 5 762 samoloty Bf 110 w głównych wersjach od A do H i licznych podwersjach, oznaczanych dodatkowo cyframi i czasem literami.

[edytuj] Opis konstrukcji

Dwusilnikowy metalowy dolnopłat, kadłub o konstrukcji półskorupowej, usterzenie podwójne. Załoga: 2 lub 3 osoby w zależności od wersji, w stosunkowo długiej przeszklonej kabinie, z tyłu kabiny stanowisko strzelca. Podwozie główne wciągane do gondoli silnikowych. Dwa silniki widlaste w układzie V-12. Stosowano silniki: Junkers Jumo 210Ga o mocy startowej 700 KM (wersje A-0, B), Daimler-Benz DB 601B-1 mocy 1 100 KM (od wersji C), DB 601F o mocy 1 350 KM (wersja F-1 - F-4), DB 605В-1 o mocy 1475 KM (wersje G, H).

[edytuj] Dane techniczne samolotów Messerschmitt Bf 110

Wersja	C-1	G-4
Masa własna (kg)	4889	-
Masa całkowita startowa (kg)	6028	10 024
Rozpiętość skrzydeł (m)	16,20	16,26
Długość (m)	12,70	13,00
Powierzchnia nośna (m²)	38,40	-
Napęd	2 silniki rzędowe Daimler-Benz DB 601 B-1 o mocy 1050 KM (773 kW) każdy	2 silniki rzędowe Daimler-Benz DB 605 B-1 o mocy 1 475 KM każdy
Uzbrojenie	2 działka kal. 20 mm FF 4 karabiny maszynowe kal. 7,92 mm MG 17 1 karabin maszynowy kal. 7,92 mm MG 15	2 działka kal. 20 mm MG 151 4 karabiny maszynowe kal. 7,92 mm MG 17 1 podwójny karabin maszynowy kal. 7,92 mm MG 81Z
Prędkość maksymalna (km/h)	538	550
Pułap (m)	10 000	-
Zasięg (km)	900	900