Most Tumski
Z Wikipedii
 Most Tumski nocą (od północnego zachodu) |
|
| most Tumski | |
| Poprzednie nazwy: | Dombrücke |
| Miejscowość: | Wrocław |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda: | Odra (nurt południowy) |
| Długość: | 52,19 m |
| Szerokość: - całkowita - jezdni - chodników |
6,84 m 4,50 m 2×1,17 m |
| Dopuszczalna masa pojazdu: | 10 ton |
| Ilość przęseł: | 2 |
| Rozpiętość przęseł: | 25,19 + 25,93 |
| Zbudowano: | 1889 |
| Remontowano: | 1945, 1992 |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Most Tumski we Wrocławiu - dwuprzęsłowy stalowy, nitowany most zbudowany w roku 1889 nad północną odnogą Odry pomiędzy Ostrowem Tumskim a Wyspą Piasek, na miejscu wcześniejszego mostu drewnianego. Do roku 1945 nosił nazwę Dombrücke.
 przy Moście Tumskim |
przy Moście Tumskim; widać niebieskozielony stalowy portal mostu, wieżę kościoła św.Krzyża i obie wieże Archikatedry |
Poprzednie konstrukcje, funkcjonujące w tym miejscu co najmniej od XII wieku, wyznaczały granicę pomiędzy jurysdykcją miejską (na Wyspie Piaskowej) i kościelną (na Ostrowie Tumskim). Most ten był wielokrotnie niszczony i naprawiany, zachował się m.in. przekaz opisujący katastrofę pod przechodzącą w 1423 roku przez most procesją Bożego Ciała. Przez kolejne stulecia funkcjonował zazwyczaj jako drewniana konstrukcja trójkątno-wieszarowa z jednym przęsłem zwodzonym, w połowie XIX wieku była to już budowla trapezowo-wieszarowa ze stałym pomostem.
Długość obecnego, stalowego mostu wynosi 52,19 m, szerokość pomostu – 6,84 m, wysokość portalu – 6,90 m, przęsło - 25,19 i 25,93 m. Konstrukcję stalową kratownicową systemu Gerbera wyprodukowaną w Hucie Piła (Pielahütte) nad kanałem Kłodnickim w Rudzińcu (Rudzinitz) koło Gliwic (mimo znacznej odległości od Wrocławia funkcjonujące już wówczas połączenie wodne umożliwiało stosunkowo niedrogi i łatwy transport elementów mostu barkami) zmontowały zakłady G. Ruffera, a wykończone zostały przez zakład metaloplastyczny Gustawa Trelenberga. Roboty kamieniarskie powierzono firmie Granit und Quarz. Bramka portalowa oraz górna część kratownic nie pełnią de facto żadnych funkcji konstrukcyjnych. W roku 1945 most przeszedł remont kapitalny. Usunięto wówczas najpoważniejsze uszkodzenia, jakich doznał w czasie oblężenia Festung Breslau. Pomimo to pozostały na niektórych elementach mostu ślady ostrzału i trafień odłamkami. Ostatni kapitalny remont most przeszedł w 1992 roku, wówczas zastąpiono w nim dotychczasowy pokład z kształtowników Zoresa nowym rozwiązaniem ze spawanych blach z żebrami poprzecznymi, opartymi na podłużnicach. 15 października 1976 most wpisany został do rejestru zabytków.
Przy moście, na brzegu Wyspy Piasek, stoją od 1893 roku figury św. Jadwigi (po lewej stronie mostu) i św. Jana Chrzciciela (po prawej), dłuta Gustawa Grunenberga.
Szerokość jezdni na moście wynosi 4,50 m, a dwa chodniki mają po 1,17 m każdy. Ze względu na jego zabytkowy charakter ruch wszelkich pojazdów samochodowych bez zezwoleń przez ten most jest obecnie zakazany, a jego maksymalne dopuszczalne obciążenie ustalono na 10 ton.
