Obniżenie Noworudzkie
Z Wikipedii
Obniżenie Noworudzkie | |
Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
Prowincja | Masyw Czeski |
Podprowincja | Sudety z Przedgózem Sudeckim |
Makroregion | Sudety Środkowe |
Mezoregion | Obniżenie Noworudzkie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Powiat kłodzki Powiat wałbrzyski |
Obniżenie Noworudzkie (332.46) – mezoregion fizycznogeograficzny w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych
Spis treści |
[edytuj] Opis
Niewielkie obniżenie (średnio 500 m n.p.m.) o powierzchni około 177 km² w dolinie Włodzicy i jej dopływów o ponad 25 km długości i kilku kilometrów szerokości, ciągnie się z północnego zachodu na południowy wschód równolegle do Wzgórz Włodzickich i Gór Sowich. Od północy ograniczone Górami Sowimi, od zachodu Górami Suchymi, a od południa Wzgórzami Włodzickimi i Doliną Ścinawki, przez Obniżenie Bożkowa łączy się z Kotliną Kłodzką. W centrum obniżenia leży miasto Nowa Ruda.
[edytuj] Budowa geologiczna
Obniżenie Noworudzkie jest północno-wschodnią częścią niecki śródsudeckiej. Ma bardzo ciekawą i złożoną budowę geologiczną, powstało w obrębie wychodni mało odpornych skał karbońskich oraz permskich - utworów czerwonego spągowca (piaskowce,zlepieńce) występują w jego w podłożu utwory karbonu – węgiel kamienny i łupki ogniotrwałe. Obrzeże obniżenia tworzą prekambryjskie, metamorficzne bloki otaczających gór. Nieckę wypełniają warstwy dewońskie, karbońskie i permskie, a na nich leży kilkusetmetrowa płyta piaskowców kredowych, osadzonych w czasie górnokredowej transgresji morskiej, która w trzeciorzędzie została zdyslokowana.
[edytuj] Rzeźba
Obniżenie Noworudzkie jest wypreparowaną w mało odpornych na denudację skałach karbońskich i dolnopermskich bruzdą. Pod względem geologicznym obniżenie przedstawia strukturę nieckowatą, której oś przebiega zgodnie z ogólnym kierunkiem zrębu sudeckiego (z północnego zachodu na południowy wschód). Obniżenie złożone jest z czterech części, które zbiegają się w okolicy Nowej Rudy. Poprzecinane dolinami rzek i potoków oraz pasmami wzniesień o charakterze pagórkowatym, silnie kontrastuje krajobrazowo z górami, które rozdziela (Kamiennymi na południowym zachodzie i Bardzkimi oraz Sowimi na północnym wschodzie). Najwyższe wzniesienia nie przekraczają 600 m n.p.m.
[edytuj] Krajobraz
Cały obszar Obniżenia Noworudzkiego jest pagórkowaty zurbanizowany dość gęsto zaludniony i niezalesiony poza nielicznymi wzniesieniami. Większość obszaru zajmują łąki i użytki rolne. Krajobraz podgórski Krajobraz przeobrażony. W krajobrazie przewijają się pozostałości po przemysłowym charakterze terenu. Działały tutaj kopalnie węgla kamiennego, zakłady przemysłu włókienniczego, PGR-y, które z końcem XX wieku zostały zlikwidowane.
[edytuj] Wody
Region odwadniany jest przez Włodzicę i Scinawkę i ich dopływy (dorzecze Nysy Kłodzkiej) w kierunku południowego wschodu i oraz przez Bystrzycę wraz z jej dopływami (dorzecze Odry) w kierunku północy. Włodzica łączy się ze Ścinawką przez przełom we Wzgórzach Włodzickich.
[edytuj] Komunikacja
Bruzda noworudzka tworzy śródsudecki szlak komunikacyjny, wykorzystywany przez linię kolejową z Wałbrzycha do Kłodzka oraz drogi wojewódzkie nr 381, 384, 385 i wiele dróg lokalnych.
[edytuj] Klimat
Umiarkowany środkowo europejski górski z wpływami oceanizmu. Zachmurzenie: średnie występuje w okresie jesienno – zimowym, najmniejsze w lecie. Opadom często towarzyszą gwałtowne burze z wyładowaniami. Wysokie opady, umiarkowane średnie temperatury roczne, specyficzne położenie oraz wysokość względna terenu tworzą dogodne warunki dla flory i fauny.
- maksimum termiczne: lipiec-wrzesień, średnia temperatura ok. 19 °C
- minimum termiczne: styczeń-luty, średnia temperatura powietrza ok. -5 °C
- średnia temperatura roczna oscyluje w granicach 7°C
- czas trwania zimy: 14-16 tyg.
- okres wegetacyjny:
- rozpoczyna się w drugiej dekadzie kwietnia i trwa ok. 210 dni.
- lato termiczne:
- ok. 8 tyg.
- opady roczne:
- w granicach 500-600 mm
- maksimum opadowe: lipiec
- minimum opadowe: luty,
- zaleganie śniegu:
- około50 dni
- dominujące wiatry: południowo- zachodnie
[edytuj] Ludność
W większości obniżenie zamieszkuje ludność napływowa, po wojnie przybyli tu osadnicy wojskowi, ludzie z centralnej Polski, repatrianci z Kresów oraz osoby powracające z emigracji zarobkowej z zachodniej Europy (głównie polscy górnicy pracujący we Francji, jak również pozostało tu wielu niemieckich górników, którzy pracowali w tutejszych kopalniach węgla kamiennego. Większość ludności zamieszkuje w środowisku wiejskim.
[edytuj] Ciekawe miejsca
- Nowa Ruda miasto zabytkowych budowli, przy uliczkach biegnących na różnych wysokościach
- Różnopoziomowy rynek z Ratuszem z1884r. (jeden z najładniejszych w Polsce)
- Dom - muzeum Josepha Wittiga - kronikarza Nowej Rudy.
- Muzeum Górnictwa z podziemną trasą i kolejką górniczą.
- punkt widokowy na Górze Wszystkich Świętych
[edytuj] Zabytki
- Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja w Nowej Rudzie z okazałymi murami oporowymi i schodami.
- Kościół św. Barbary w Drogosławiu
- Barokowa Kaplica Loretańska w Nowej Rudzie
- dawna Synagogaw Nowej Rudzie obecnie kościół
- Most kamienny w ciągu ul. Piłsudskiego, nad ul. Podjazdową w Nowej Rudzie(jeden z najstarszych na Dolnym Śląsku)
- Domy Tkaczy nad Włodzicą Nowa Ruda (ul. Zaułek)
- figura Jana Chrzciciela w Nowej Rudzie na rynku
- Kościółek (sanktuarium Matki Bożej Bolesnej na Kościelcu
- wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych
- Wiadukty kolejowe w Zdrojowisku, Ludwikowicach, Świerkach, Nowej Rudzie, Głuszycy
- Tunel kolejowy pod Świerkową Kopą (609 m n.p.m.)
Miejscowości