Rožňava
Z Wikipedii
Współrzędne: 48°39'23" N 020°31'59" E
| Rožňava | |
| Państwo |  Słowacja |
| kraj | koszycki |
| burmistrz | František Kardoš |
| Powierzchnia | 45,61 km² |
| Położenie | 48°39' N 20°31' E |
| Wysokość | 313 m n.p.m. |
| Ludność (2003) • liczba ludności • gęstość |
19 130 419,43 os./km² |
| Nr kierunkowy | 0 53 |
| Kod pocztowy | 048 01 |
| Tablice rejestracyjne | RV |
Położenie na mapie |
|
| Strona internetowa miasta | |
Rožňava (niem. Rosenau, węg. Rozsnyó, łac. Rosnavia) – miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju koszyckim. Gospodarcze i turystyczne centrum historycznego regionu Gemer.
Rožňava leży na wysokości 318 m n.p.m. u południowego podnóża Rudaw Spiskich, w dolinie rzeki Sajó (słow. Slaná). Liczba mieszkańców miasta wynosi 19 261 osób [2002], powierzchnia miasta wynosi 45,61 km². Współrzędne geograficzne – 48°39'30 N, 20°31'51 E. Miasto dzieli się na dzielnice:
- Nadabula
- Rožňava (centrum)
- Rožňavská baňa.
Rožňava leży przy drodze krajowej nr 50 (R2, międzynarodowej E571) z Koszyc do Zwolenia. W mieście łączy się z nią droga krajowa nr 67 z Popradu. Równolegle do drogi 50 biegnie linia kolejowa z Koszyc do Lučenca W Rožňavie odbija od niej na północ odnoga do miasta Dobšiná.
Okolice miasta były gęsto zasiedlone przez górników już około 1200. Pierwsza pisemna wzmianka o Rožňavie pochodzi z 1291. W 1304 istniał już kościół parafialny (dzisiejsza katedra). Około 1340 osada nabrała charakteru miejskiego. W 1382 Rožňava otrzymała prawa miejskie, a w 1410 – uprzywilejowany status wolnego królewskiego miasta górniczego. Od 1487 miasto było członkiem związku wschodniosłowackich miast górniczych – Heptapolitany.
W średniowieczu Rožňava była miastem górniczym. W Rožňavie i jej okolicach wydobywano złoto, srebro i miedź oraz wytapiano żelazo. W XVI i XVII wieku wydobycie metali załamało się na skutek podbicia przez imperium osmańskie terenów na południe od miasta oraz wskutek wojen religijnych (w 1522 miasto przeszło na ewangelicyzm). Wydobycie, tym razem głównie rudy żelaza, ruszyło ponownie na początku XVIII wieku i trwało do XX wieku. Obecnie w mieście istnieją zakłady przemysłu spożywczego, odzieżowego i szczątkowe wydobycie surowców mineralnych.
W 1776 w Rožňavie erygowano biskupstwo rzymskokatolickie.
W 1910 miasto liczyło 6,6 tys. mieszkańców, z czego 5,9 tys. Węgrów, 0,4 tys. Słowaków i 0,2 tys. Niemców. W 1991 z 18,6 tys. mieszkańców 12,3 tys. stanowili Słowacy, 5,8 tys. Węgrzy, 0,2 tys. Cyganie, 0,2 tys. Czesi.
Zabytki Rožňavy to:
- zachowany w całości średniowieczny rynek miejski z otaczającymi go kamienicami,
- gotycka katedra pw. Wniebowzięcia Panny Marii z końca XIII wieku,
- renesansowa wieża strażnicza z 1654,
- barokowy kościół jezuitów z 1687,
- barokowo-klasycystyczna rezydencja biskupia z 1778,
- klasycystyczny ratusz z 1711,
- klasycystyczny zbór luterański z 1786,
- neogotycki zbór reformowany z 1905.
W mieście od 1902 działa bogate muzeum górnictwa.
Z Rožňavy pochodził Pavol Jozef Šafárik – słynny słowacki uczony.
Linki zewnętrzne:
miasta: Dobšiná • Rožňava
wsie: Ardovo • Betliar • Bohúňovo • Bôrka • Brdárka • Bretka • Brzotín • Čierna Lehota • Čoltovo • Čučma • Dedinky • Dlhá Ves • Drnava
• Gemerská Hôrka • Gemerská Panica • Gemerská Poloma • Gočaltovo • Gočovo • Hanková • Henckovce • Honce • Hrhov
• Hrušov • Jablonov nad Turňou • Jovice • Kečovo • Kobeliarovo • Koceľovce • Kováčová • Krásnohorská Dlhá Lúka
• Krásnohorské Podhradie • Kružná • Kunova Teplica • Lipovník • Lúčka • Markuška • Meliata • Nižná Slaná • Ochtiná • Pača
• Pašková • Petrovo • Plešivec • Rakovnica • Rejdová • Rochovce • Roštár • Rozložná • Rožňavské Bystré • Rudná • Silica
• Silická Brezová • Silická Jablonica • Slavec • Slavoška • Slavošovce • Stratená • Štítnik • Vlachovo • Vyšná Slaná
