Rokitnik zwyczajny
Z Wikipedii
| rokitnik zwyczajny | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | oliwnikowce |
| Rodzina | oliwnikowate |
| Rodzaj | rokitnik |
| Gatunek | rokitnik zwyczajny |
| Nazwa systematyczna | |
| Hippophaë rhamnoides L. | |
Rokitnik zwyczajny, rokitnik pospolity, rosyjski ananas (Hippophaë rhamnoides L.) - gatunek rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). Występuje w Europie i Azji, aż po Chiny, głównie wzdłuż wybrzeży morskich. W Polsce naturalne jego stanowiska znajdują się tylko nad wybrzeżem Bałtyku. Zdziczałe formy rosną również w Pieninach, poza tym jest często sadzony, jako roślina ozdobna.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Silnie rozgałęziony krzew (rzadko jest niskim drzewem), osiągający wysokość do 6 m. Wyglądem przypomina krzaczaste gatunki wierzb. Rośnie powoli, po 4 latach osiąga wysokość ok. 0,5 m.
- Łodyga
- Młode pędy są zakończony ostrymi cierniami. Pączki jajowate, złocistomiedzianego koloru. Młode gałązki koloru pączków, starsze srebrzystoszare. Pędy z cierniami tworzą boczne odgałęzienia w postaci cierni drugiego rzędu.
- Liście
- Lancetowate, wąskie i krótkoogonkowe, miękko, srebrzyście owłosione, z wierzchu szaroozielone, spodem srebrzyste. Mają długość do 7 cm, brzegi lekko podwinięte.
- Kwiaty
- Jest rośliną dwupienną. Męskie kwiaty o żółtozielonej barwie występują w pęczkach po 2-5, żółte kwiaty żeńskie pojedynczo. Wszystkie kwiaty są drobne i zakwitają przed rozwojem liści - od marca do maja. Roślina jest wiatropylna.
- Owoce
- Pomarańczowe pestkowce, soczyste, aromatyczne, o charakterystycznym kwaśno cierpkim smaku. Zawierają bardzo dużo witamin. Utrzymują się na roślinie przez całą zimę, aż do wiosny. Są niesmaczne (zawierają mało cukru) i wydzielają zapach, przez niektórych uważany za nieprzyjemny. Po przemarznięciu stają się slodkie.
- Biotop, wymagania
- W Polsce rośnie nad Bałtykiem na wydmach i na klifie, tworząc tam gęste zarośla. Ma niewielki wymagania glebowe, może rosnąć na piaszczystych glebach. Jest odporny na mróz i suszę, niezbyt silne zasolenie gleby, dobrze znosi zanieczyszczenie powietrza. Na północ jego zasięg sięga aż do 68 stopnia szerokości geograficznej. Jest rośliną światłolubną i kwasolubną. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych podgat. Hippophae rhamnoides subsp. maritima jest gatunkiem charakterystycznym dla All. Salicion arenarieae.
[edytuj] Ochrona
Roślina objęta ochroną gatunkową
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna : ze względu na swoje kwiaty i barwne owoce jest uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się również na żywopłoty – dobrze znosi cięcie i silnie krzewi się. Bywa też uprawiany dla owoców - wykorzystywanych w celach spożywczych i leczniczych.
- Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : owoce są bogate w witaminy i mikroelementy: zawierają 2,4 razy więcej witaminy C niż czarna porzeczka, witaminy: E, F, K, P, kwas foliowy, prowitaminę A i D, antocyjany, flawonoidy, fosfolipidy, garbniki, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz makro i mikroelementy, m. in. mangan, żelazo, bor.
- Działanie : wzmacniające siły obronne organizmu, przeciwbólowe. Owoce stosuje się przy dolegliwościach żołądkowych, chorobach reumatycznych, przeziębieniach i chorobach skóry.
- Sztuka kulinarna : z owoców można wykonywać dżemy, soki, przeciery. Zawiera dużo pektyn, umożliwiających galarowacenie przetworów. Co ciekawe, podczas gotowania witamina C nie ulega rozkładowi (jak w owocach innych roślin), gdyż rokitnik nie posiada enzymów rozkładających tę witaminę.
- Maseczki kosmetyczne z owoców rokitnika poprawiają wygląd cery i opóźniają jej starzenie się.
[edytuj] Ciekawostki
- Nazwa łacińska rośliny pochodzi z greckiego (hippos – koń, pháo – błyszczę). Owocami rokitnika leczono dawniej konie z robaków, co nadawało im zdrowy wygląd.
[edytuj] Bibliografia
- 1. Kulesza, W.. Klucz do oznaczania drzew i krzewów. Warszawa : PWRiL, 1955.
- 2. Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.
- 3. Mazerant-Leszkowska, Anna. Mała księga ziół. Warszawa : Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990. ISBN 8320208106.
- 4. Podbielkowski, Zbigniew. Słownik roślin użytkowych. Warszawa : PWRiL, 1989. ISBN 8309002564.
- 5. Szafer, Władysław i Kulczyński, Stanisław. Rośliny polskie. Warszawa : PWN, 1953.
