Rudy (województwo śląskie)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Współrzędne: 50°11'21,6" N 018°27'14,9" E


Rudy
Województwo	śląskie
Powiat	raciborski
Gmina	Kuźnia Raciborska
Sołtys	Larysz Sylwester
Położenie	50° 11' 21,6'' N 18° 27' 14,9'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	2700
Strefa numeracyjna (do 2005)	32
Kod pocztowy	47-430
Tablice rejestracyjne	SRC

Położenie na mapie Polski Rudy

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Rudy Raciborskie

Przyroda na terenie Rud.

Park

Rudy – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Kuźnia Raciborska, w odległości ok. 10 km od Kuźni Raciborskiej, 13 km od Rybnika i ok. 25 km od Gliwic i Raciborza.

[edytuj] Nazwa

Ewolucja nazwy wsi Rudy przebiegała następująco:

1258 - Wladislaw,
1264 - Ruda,
1391 - Rudden,
1408 - Rawden, Rawdin,
1420 - Rauda,
II poł. XV w. - Rauden
pocz. XVI w. - Raudten, Rauden,
XVIII w. - Rauden, Rudy, Groß Rauden,
1830 - Rudeo,
1888 - Ruda,
1918-1939 - Rudy, Groß Rauden,
od 1945 - Rudy (Rudy Wielkie, potocznie: Rudy Raciborskie, Rudy).

[edytuj] Geografia

Rudy położone są w dolnym biegu rzeki Rudy, która z kolei jest dopływem górnej Odry. Zlokalizować je można na styku Płaskowyżu Rybnickiego i Kotliny Raciborskiej. W południowej części Rud, na granicy z Rybnikiem, znajduje się najwyższy punkt sięgający 271 m n.p.m. Początkowo okoliczne tereny były mocno zalesione a drzewostan stanowiły buki, dęby, sosny, świerki i jodły. W XVIII wieku wytrzebiono jednak niemal zupełnie buki i dęby, a zanieczyszczenie środowiska spowodowało zanik jodły, którą zastąpiono modrzewiami i innymi gatunkami liściastymi. Lasy w Rudach obfitują także w zwierzynę płową, czarną i drobną. Klimat Rud jest ciepły, a okres wegetacyjny trwa tu 224 dni.

[edytuj] Przysiółki Rud

[edytuj] Transport

[edytuj] Drogowy

919 Droga wojewódzka nr 919 (408 Sośnicowice – Rudy – Racibórz 45 )
920 Droga wojewódzka nr 920 (919 Rudy – Rybnik 78 )
921 Droga wojewódzka nr 921 (919 Rudy - Przerycie – Knurów - Zabrze 88 )
425 Droga wojewódzka nr 425 (919 Rudy - Kuźnia Raciborska - Bierawa 408 )

Rudy znajdują się w odległości ok. 13 km. od autostrady A4 A4 E40 (wschód-zachód) - węzeł Ostropa z drogą wojewódzką nr 408 408

W przyszłości droga wojewódzka nr 921 921 będzie drogą dojazdową do budowanej autostrady A1 A1 E75 (północ-południe) i prowadzić będzie do węzła Knurów oddalonego od Rud o ok. 18 km.

[edytuj] Lotniczy

Port lotniczy Katowice-Pyrzowice (około 60km)
Port lotniczy Ostrava-Mošnov (około 80km)
Port lotniczy Kraków-Balice (około 120 km)

[edytuj] Komunikacja autobusowa

Rudy są połączone komunikacją autobusową z:

Rybnikiem (ZTZ w Rybniku- linia 43)
Gliwicami (PKS Gliwice, PKS Racibórz i TRAVEL BUS)
Raciborzem (PKS Gliwice, PKS Racibórz i TRAVEL BUS)
Katowicami (PKS Racibórz)
Częstochową (TRAVEL BUS)
Kuźnią Raciborską (ZTZ w Rybniku - linia 44 oraz PKS Gliwice, PKS Racibórz i TRAVEL BUS)

[edytuj] Edukacja

W Rudach znajduje się Zespół Szkół Ogólnokształcących, w którym mieści się szkoła podstawowa oraz gimnazjum (ul. Rogera). Przedszkole (ul. Raciborska) oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (ul. Dworcowa).

[edytuj] Historia

Historia Rud sięga I poł. XIII wieku. Wtedy miała tu powstać pierwsza fundacja klasztorna, która w 1228 roku otrzymała obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Prawdopodobnie jednak datowanie to jest zbyt wczesne, a pierwszą próbę lokowania tu klasztoru można datować na rok ok. 1237. Nie przetrwała ona w związku z najazdem tatarskim w 1241 roku, lecz z początkiem II połowy XIII wieku Cystersi z Jędrzejowa przybyli tu ponownie i w 1252 roku zaczęli budowę klasztoru, który zasiedlili w 1255 roku. Znany jest dokument z 1258 roku wydany przez Władysława III Opolczyka, który potwierdza tę rudzką fundację klasztorną.

Cystersi szybko rozwijali miejscową gospodarkę i osadnictwo. Zajmowali się sadownictwem, leśnictwem i bartnictwem. W okolicy Rud wybudowali stawy rybne, które zaopatrywały zarówno klasztor jak i okoliczne wioski. Hodowali także owce, trzodę i bydło.

Kolejny szybki wzrost znaczenia klasztoru rudzkiego przyniósł XVII wiek i rządy opata Andrzeja Emanuela Pospela. Klasztor założył wówczas kuźnicę, dwie fryszerki i fabrykę drutu. W 1710 powstała w Rudach huta potażu, a w 1725 założono tu kuźnicę miedzi.

W 1810 roku władze pruskie dokonały kasaty klasztoru, a w jego budynkach powstał szpital wojskowy, który funkcjonował tu w latach 1813-1814.

[edytuj] Osoby związane z Rudami

[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne

Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich
Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy
Kolej wąskotorowa relacji Gliwice-Rudy-Racibórz o rozstawie toru 785mm została zbudowana w latach 1899-1900 przez przedsiębiorstwo Górnośląskie Tramwaje Parowe. Do połowy lat 60. XX w. wąskotorówka była podstawowym środkiem transportu miejscowej ludności. Od 1945 roku kolejka została przymusowo przejęta przez PKP i włączona do GKW. Ostatecznie linia Rudy-Gliwice została zamknięta w 1992 roku.
Szlak Zabytków Techniki
- Szlak Husarii Polskiej
- Szlak Okrężny Wokół Gliwic
Rezerwat przyrody Łężczok
Leśniczówka Buk - Uroczysko Buk z domkiem myśliwskim to miejsce spotkań myśliwych. Otoczone starymi 150-letnimi bukami. Przekaz głosi, że w połowie XIX wieku księżna Wiktoria, córka królowej Anglii Wiktorii, posadziła tu lipę. Dzisiaj drzewo otoczone zostało kręgiem kamieni, na jednym z nich wyryto imię księżnej.

[edytuj] Bibliografia

Dyba M., Legenda rudzkich cystersów, Wszechnica Górnośląska T. XII.
Morawetz A., Denkmäler in Rauden, Ratiborer Heimatblatt 1927.
Rybant St., Średniowieczne opactwo cystersów w Rudach, Wrocław 1977.
Sufryd Mieczysław, Winiewski Jerzy, Opactwo cystersów w Rudach 1258-1810, Katowice 1987.
Wawoczny Grzegorz, Rudy - miejsce magiczne.
Wolnik Franciszek, Matka Boska Rudzka. Dzieje Sanktuarium w Rudach Wielkich, Opole 1995.