Szczyr trwały
Z Wikipedii
| Szczyr trwały | |
 |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | Rosopsida |
| Rząd | wilczomleczowce |
| Rodzina | wilczomleczowate |
| Rodzaj | szczyr |
| Gatunek | szczyr trwały |
| Nazwa systematyczna | |
| Mercurialis perennis L. | |
Szczyr trwały (Mercurialis perennis)– gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny wilczomleczowatych. Występuje w Europie, na obszarach o klimacie oceanicznym. Północna granica jego zasięgu biegnie przez Irlandię, Szkocję, południową Norwegię i środek Szwecji, południowa przez Hiszpanię, Sycylię, Półwysep Bałkański,południową Rosję, Kaukaz i Persję. Jako gatunek zawleczony występuje także w północnej Afryce, a nawet w Australii. [1] W Polsce roślina dość pospolita od niżu po niższe położenia górskie.
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Wzniesiona, czterokanciasta z dwoma ostrymi kantami, nierozgałęziona, naga lub tylko słabo owłosiona. U nasady pokryta łuskami. Osiąga wysokość 10-40 cm.
- Liście
- Podługowato-jajowate do eliptycznych, o długości 2-3 razy większej od szerokości, o zwężonych nasadach i karbowano ząbkowanych brzegach. Są nagie lub przylegająco owłosione i mają niewielkie przylistki (długość ok. 2 mm). Ulistnienie naprzeciwlegle.
- Kwiaty
- Roślina dwupienna. Niepozorne zielone kwiaty zebrane w niewielki, przerywany kwiatostan na szczycie łodygi. Kwiaty posiadają okwiat. Kwiaty męskie tworzą kwiatostany złożone - są to kłębiki kwiatowe zebrane w luźne grona. Pojedynczy kwiat męski składa się z 3-4 listków okrywy i 9-12 pręcików. Kwiaty żeńskie wyrastają po 1-2 na długich szypułkach z kątów liści. Mają 2-krotny słupek z dwoma znamionami i 3 listki okrywy. Ponadto w kwiatach żeńskich występuje szczątkowy pręcik, tzw. prątniczek. Roślina kwitnie od kwietnia do maja. Dawniej uważano, że jest wiatropylna, później jednak zobserwowano, że zapylana jest przez drobne muszki, które czasami siadają na jej pręcikach.[1]
- Owoc
- Biszkoptowatego kształtu torebka pokryta szczecinami o długości 4-5 mm. Nasiona posiadają elajosom i rozsiewane są przez mrówki.
- Część podziemna
- Posiada długie, czołgające się i rozgałęzione kłącze, które podczas dłuższej suszy wybarwia się na fioletowo. Dość łatwo rozmnaża się wegetatywnie za pomocą kłaczy, dlatego też często tworzy duże skupienia jednopłciowych okazów.
- Biotop, wymagania
- Lasy liściaste, zarośla. Roślina azotolubna, wymagająca świeżych, głębokich gleb. W lasach bukowych jest uważana za roślinę wskaźnikową gleb próchnicznych. Geofit. W górach występuje częściej na podłożu wapiennym. Gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia.[2]
- Roślina trująca
- Spożycie wększych ilości powoduje ospałość, wymioty i biegunkę.
[edytuj] Bibliografia
- 1.Činčura František, Viera Feráková, Májovský Jozef, Šomšák Ladislav, Záborský Ján, Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Pospolite rośliny środkowej Europy. PWRiL, Warszawa, 1990. ISBN 8309014732
- 3.Traczyk, Tadeusz. Rośliny lasu liściastego. Warszawa : PZWS, 1959.
- 4.Rostafiński Józef, Seidl Olga. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa, 1973.
- 5.Rutkowski Lucjan. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301143428
[edytuj] Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 3.Traczyk, Tadeusz. Rośliny lasu liściastego. Warszawa : PZWS, 1959.
- ↑ Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.
