Szekel
Z Wikipedii
Nowy szekel izraelski - jednostka walutowa Izraela i Autonomii Palestyńskiej. W języku hebrajskim określa się go jako שקל חדש, (wym. [szekel khadasz]) tzn. "nowy szekel" lub w skrócie שח (wym. [szakh]). W Izraelu używany jest powszechnie symbol ₪. Używany jest również skrót NIS od angielskiego "New Israeli Sheqel" (l. mn. Sheqalim lub Shekalim). 1 szekel = 100 agorot. Kod walutowy wg ISO 4217: ILS. Szekle emitowane są przez Bank Izraela.
NIS został wprowadzony do obiegu w 1985 zastępując "starego" szekla (1 NIS = 1000 "starych" szekli), który wcześniej wyparł w 1980 lirę, inaczej nazywaną szterlingiem izraelskim (nomenklatura zapożyczona z czasów mandatu brytyjskiego w Palestynie; 1 "stary" szekel = 10 lir izraelskich).
| Nominał banknotu | Portret |
|---|---|
| 20 ₪ | Mosze Szarett |
| 50 ₪ | Samuel Agnon |
| 100 ₪ | Icchak Ben-Zwi |
| 200 ₪ | Zalman Szazar |
Spis treści |
[edytuj] Etymologia nazwy
Nazwa pochodzi od hebrajskiego czasownika שקל, czyli "ważyć" (hebr. szeqel, arab. thaqal). W starożytności szekel (gr. síklos) stanowił jedną z jednostek wagi (np. w Syrii, Babilonii czy Egipcie), równą w przybliżeniu 1/50 części miny (11,4 g). Po roku 515 p.n.e. Dariusz I wprowadził szekla srebrnego o wadze 5,60 g. Przy czym w tym okresie srebro miało wartość o 13,3 razy niższą niż złoto. O tym srebrnym syklu wspomina biblijna Księga Nehemiasza (por. Ne 5,15). Również w 1 Księdze Machabejskiej jest mowa o szeklu (por 1 Mch 10,40), była to jednak najprawdopodobniej dwudrachma, która stała się potem powszechnie używanym terminem na określenie obowiązkowego podatku na świątynię w Jerozolimie (Mt 17,24 - gr. dídrachmon). Co roku każdy żyd musiał wpłacić do skarbca świątynnego półsykla z Tyru, tzn. dwudrachmę. Rabini zalecali właśnie tę monetę, ze względu na jej doskonałą jakość. Srebrnymi szeklami z Tyru były najprawdopodobniej monety, które otrzymał Judasz za wydanie Jezusa (gr. argýrion - jako określenie jej ciężaru; por. Mt 26,14-16), za które potem kupiono pole garncarza.
Żydzi w okresie powstań przeciwko okupantowi rzymskiemu (66-70 oraz 132-135) bili własne monety [link] - szekle, będące symbolem niezależności politycznej i ekonomicznej. Być może z tego względu powrócono do antycznej nazwy żydowskiej waluty po roku 1980.
[edytuj] Bibliografia
- Cesare Colombo, Trenta monete d'argento - le monete del Nuovo Testamento, Milano 2003.
- Augustus Spijkerman, The coins of the Decapolis and Provincia Arabia, Jerusalem 1978.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Banku Izraelskiego
- Strona z opisami współczesnych monet izraelskich
- Opisy do dawnych i współczesnych banknotów izraelskich - j. angielski
- Jerozolima, The Israel Museum, Kolekcja numizmatyczna
| Środkowa |
afgani afgański • tenge kazachski • som kirgiski • tugrik mongolski • rubel rosyjski • somoni tadżycki • manat turkmeński • sum uzbecki |
| Wschodnia |
juan chiński • dolar hongkoński • jen japoński • pataca Makao • won północnokoreański • won południowokoreański • dolar tajwański |
| Południowo-Wschodnia |
dolar Brunei • riel kambodżański • rupia indonezyjska • kip laotański • ringgit malezyjski • kiat Myanmaru • peso filipińskie • dolar singapurski • bat tajski • dolar amerykański (Timor Wschodni) • dong wietnamski |
| Południowa |
taka bengalska • ngultrum bhutański • rupia indyjska • rupia malediwska • rupia nepalska • rupia pakistańska • rupia lankijska |
| Zachodnia |
dram armeński • manat azerbejdżański • dinar Bahrajnu • funt cypryjski • funt egipski • lari gruziński • rial irański • dinar iracki • nowy szekel izraelski • dinar jordański • dinar kuwejcki • funt libański • rial omański • rial Kataru • rial saudyjski • funt syryjski • nowa lira turecka • diram ZEA • rial jemeński |
