Szybkość
Z Wikipedii
Szybkość termin używany niejednoznacznie w zasadzie jego znaczenia opierają się na określeniach:
- Zmiana dowolnej wielkości w jednostce czasu.
- szybkość skanowania – kartek na minutę,
- szybkość procesora – taktów na sekundę, operacji na sekundę
- szybkość odpowiadania –
- Wartość prędkości (prędkość bez podania kierunku) lub prędkość.
- szybkość samochodu
- szybkość marszu
- szybkość wznoszenia samolotu
W drugim znaczeniu szybkość jest rozumiana w różny sposób, przez jednych utożsamiana z prędkością, ostatnio przez niektórych dydaktyków fizyki i twórców podręczników szkolnych stosowany do odróżnienia szybkości jako wielkości niewektorowej (skalarnej) od prędkości jako wielkości wektorowej.
Podział ten nie ma uzasadnienia w mowie potocznej, w dotychczasowym pojmowaniu pojęcia prędkość. Wprowadzenie tego podziału jest też nienaturalne, gdyż rozróżnienie takie nie występuje dla innych wielkości wektorowych, np. przyspieszenie, siła. Poglądy takie podziela Komisja Nazewnictwa Fizycznego Polskiego Towarzystwa Fizycznego [1] oświadczenie komisji]
Dalsza część opisuje pojęcie szybkość w rozumieniu uznawanym przez część fizyków.
Szybkość(szybkość liniowa) – w fizyce wartość prędkości – bez uwzględniania kierunku i zwrotu wektora prędkości. W praktyce dość często używa się obu nazw zamiennie. Wyraża się w jednostkach długości przez jednostki czasu, np. m/s, km/h.
Na podstawie obecnie obowiązujących teorii fizycznych sądzi się, że największą możliwą szybkością (lub prędkością) w przyrodzie jest szybkość światła w próżni, c ~ 300000 km/s. Zgodnie z teorią względna szybkość dwu fotonów również nie może przekroczyć tej wartości granicznej. Jednak tego ograniczenia nie należy rozumieć jako niemożliwość poruszania się szybciej niż światło (fotony) – jest to możliwe w innych ośrodkach, np. w wodzie.
Tzw. promieniowanie Czerenkowa obserwowane m.in. w reaktorach jądrowych pojawia się wówczas gdy tzw. cząstki relatywistyczne wytworzone wyniku reakcji jądrowych poruszają się w Budowa reaktora|wodzie chłodzącej reaktor z szybkością bliską szybkości światła w próżni, natomiast światło wolniej – bo z szybkością c/n, gdzie n jest współczynnikiem załamania światła w tym ośrodku.
Szybkość z określnikiem jest również używana do innych wielkości wektorowych które nazywane są prędkościami i to w takiej samej relacji jak dla szybkości liniowej np.:
- szybkość kątowa (wielkość skalarna) – wartość wektora prędkości kątowej (fizyka) wyrażana jako zmiana wartości kąta przez czas (np. rad/s, °/s]) pozwala określić szybkość obrotu
Inne przykłady:
- szybkość reakcji w kinetyce chemicznej (wyrażona w mol/dm³s, mol/s, Pa/s lub bezwymiarowa gdy dotyczy postępu reakcji, może też oznaczać szybkość odpowiedzi na bodziec, zmianę – właściwie czas reakcji – np. czas reakcji kierowcy)
- szybkość skanowania (szybkość przemiatania) może być wyrażona w zwykłych jednostkach szybkości (np. w mikroskopii AFM w [nm/s]) lub jako szybkość kątowa (radar – [°/s])
