Taurogi

Z Wikipedii

Współrzędne: 55°15'00" N 022°17'00" E

Taurogi
Herb Taurogów
Państwo	Litwa
Obwód	tauroski
Burmistrz	Pranas Petrošius
Powierzchnia	13,87 km²
Położenie	55°15' N 22°17' E
Ludność (2005) • liczba ludności	28 504
Nr kierunkowy	446
Kod pocztowy	LT-5900
Miasta partnerskie	Kutno  Polska Bełchatów  Polska
Położenie na mapie
Strona internetowa miasta

Taurogi (lit. Tauragė wymowa ^*) - miasto w zachodniej Litwie. 31 tys. mieszkańców w roku 2001. Siedziba obwodu tauroskiego.

Taurogi są miastem partnerskim Kutna i Bełchatowa.

Taurogi poożone są nad rzeką Jurą, 63 km na północny zachód od Rosieni, 25 kilometrów od obwodu kaliningradzkiego (Rosja). Według legendy nazwa Taurogi pochodzi od dwóch słów: tauras (tur) i ragas (róg), rzekomo w dawnych czasach tam, gdzie dziś jest położone miasto ludzie zbierający grzyby znaleźli rogi tura. Z najstarszych zapisków wiadomo, że w 1499 r. na terenie obecnych obecnych Taurogów stał dwór Pajuris.

Właścicielem Taurogów na początku XVI w. był Bartosz, fundator kościoła i pierwszej szkoły na Żmudzi (1507). Ok. 1550 część dóbr taurodzkich nalażała do Melchiora Szemiota, który przeszedł na luteranizm. Przy tej okazji zawłaszczył fundusz kościelny, który parafia katolicka odzyskała dopiero w 1641 r. Od 1567 r. w Taurogach działał urząd celny. W XVII w. większość dóbr turoskich należała do Radziwiłłów z tzw. linii birżańskiej. Taurogi były siedzibą księcia Bogusława Radziwiłła (1620-1669), znanego z sienkiewiczowskiego "Potopu". W 1687 r. dziedziczka Taurogów, księżniczka Ludwika Karolina Radziwiłówna (o jej rękę dla syna - królewicza Jakuba zabiegał m.in. król Jan III Sobieski) poślubiła Ludwika księcia neuburskiego. Po jej śmierci na skutek skomplikowanych działów spadkowych, Taurogi i Sereje odziedziczył elektor brandenburski Fryderyk III Hohenzollern (1657-1713), od 1701 roku panujący jako król Prus Fryderyk I.

Zarówno Bogusław Radziwiłł, jak i jego córka i dziedziczka księżniczka Ludwika Karolina Radziwiłłówna (1667-1695) byli patronami ewangelicyzmu na terenie Taurogów. Staraniem króla Prus Fryderyka I w Taurogach wyremontowano kościół reformowany i luterański. Z czasem luteranie zdominowali w Taurogach wyznawców kościoła reformowanego. W 1702 r. biskup żmudzki Kazimierz Pac ufundował drewniany kościół pw. św. Trójcy spalonego kościoła zbudowanego przez Bartosza.

Po II rozbiorze Polski Taurogi znalazły się w granicach Imperium Rosyjskiego. Caryca Katarzyna ofiarowała pobliski Jurbork swojemu faworytowi Płatonowi Zubowowi. W 1798 r. król pruski zrzekł się swoich praw do Taurogów i zostały obe nabyte przez Zubowa, które potem sprzedał je skarbowi carskiemu. W Taurogach 21 czerwca 1807 car Aleksander podpisał zawieszenie broni, które poprzedziło traktat pokojowy z Napoleonem w Tylży. 30 grudnia 1812 roku w młynie Pożerunach pod Taurogami, sprzymierzeniec Napoleona dowódca korpusu armii pruskiej generał Hans Yorck podpisał konwencję o neutralności z rosyjskim generałem Iwanem Dybiczem. Na jej podstawie korpus pruski zrzekł się wspierania Francuzów.

W 1836 miasto zniszczył wielki pożar. W 1846 r. car Mikołaj I nadał ziemie taurodzkie księciu Wasilczykowi, który utworzył tu ordynację. W 1864 Taurogi uzyskały poprzez Kowno połączenie z koleją warszawsko-petersburską. W mieście w tym czasie istniały m.in. cegielnia, gorzelnia oraz dwa szpitale. W 1843 r. pisarz francuski Honoré de Balzac zatrzymał się w pałacu w Taurogach podczas podróży do Sankt Petersburga. W miejscowym muzeum znajdują się kopie listów do Eweliny Hańskiej, z którą Balzac ożenił się w Berdyczowie. W końcu XIX wieku administratorem majątków w Taurogach był Albert Anders, ojciec poźniejszego generała Władysława Andresa, dowódcy II Korpusu Polskiego. Około 1909 r. Taurogi liczyły ok. 5000 mieszkańców. W mieście znajdowały się m.in. dwa szpitale: miejski i wojskowy.

Podczas I wojny światowej w 1915 roku oddziały niemieckie zajęły Taurogi. W czasie okupacji Litwy (1915-18) Niemcy zbudowali linię kolejową z Taurogów do Szawli i Tylży. Później w latach 1940-41 i 1944-1990 miasto okupował Sowieci, a w latach 1941-1944 Rzesza Niemiecka.

Po zajęciu Litwy (1940) przez Sowietów Taurogi stały się miastem granicznym Związku Sowieckiego. 22 czerwca 1941 roku Taurogi zajęli Niemcy. W wyniku działań wojennych 80 % zabudowy miasta legło w gruzach. W czasie II wojny światowej Einsatzgruppe SS dowodzone przez F. Stahleckera z pomocą miejscowej policji litewskiej wymordowały około 900 Żydów w Taurogach oraz ponad 3 tys. w pobliskiej wiosce Antosunia.

Od 1991 miasto znajduje się w granicach niepodległej Litwy. W 1989 r. liczyło 30 tys. mieszkańców.

W mieście rozwija się przemysł maszynowy, włókienniczy, ceramiczny i spożywczy. Najważniejsze zabytki: zamek Radziwiłłów, później Zubowów (kompletnie przebudowany w XIX w.), kościół ewangelicki Martynasa Mažvydasa oraz kościół katolicki św. Trójcy. W zamku obecnie mieści się Muzeum Historyczne, natomiast w dawnej siedzibie sowieckiej służby bezpieczeństwa zlokalizowano Muzeum Zesłań.

To jest tylko zalążek artykułu związanego z Litwą. Jeśli możesz, rozbuduj go.