Tramwaje w Szczecinie

Z Wikipedii

Szczecińska sieć tramwajowa składa się z nieznacznie ponad 100 km torów o rozstawie 1435 mm po których jeżdżą tramwaje 12 linii dziennych (linie nocne zlikwidowano 2 grudnia 1996 r.) obsługiwanych przez Miejski Zakład Komunikacyjny (MZK) na zlecenie Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego (ZDiTM) oraz sezonowa linia turystyczna "0" obsługiwana taborem historycznym. Łączna długość linii wynosi 112,5 km. Obecnie tramwaje stacjonują w dwóch zajezdniach.

Spis treści 1 Tramwaje konne 2 Tramwaje elektryczne do 1945 r. 3 Pierwsze lata po wojnie 4 Lata późniejsze 5 Po roku 1989 6 Plany 7 Linie 8 Tabor 8.1 Współczesny 8.2 Historyczny 9 Zajezdnie 9.1 Eksploatowane 9.2 Nieeksploatowane 10 Linki zewnętrzne

[edytuj] Tramwaje konne

21 października 1872 r. jeszcze przed zburzeniem murów fortecznych inżynier Johannes Büssing otrzymał z Królewskiej Dyrekcji Policji w Berlinie koncesję na budowę konnej sieci tramwajowej. Niecałe 6 lat później podpisano z miastem umowę ważną 30 lat. 25 marca 1879 r. utworzono spółkę Stettiner Straßen-Eisenbahn Gesellschaft (Szczecińskie Towarzystwo Ulicznej Kolei Żelaznej), która jeszcze tego samego roku uruchomiła pierwsze konne linie tramwajowe. 23 sierpnia została otwarta linia prowadząca z okolic obecnego pl. Gałczyńskiego przez pl. Zwycięstwa do ul. Staszica (Niebuszewo), a 16 października druga linia z ul. Wiszesława (Golęcino) do ul. Potulickiej. Długość obu tras wyniosła prawie 11,5 km. Początkowo zakupiono 16 wagonów, które ciągnęło 80 koni, a w 1898 r. było już 39 wagonów i 198 koni. W 1886 r. uruchomiono kolejne 2 linie: z Dworca Głównego do ul. Chmielewskiego oraz z ul. Wyszyńskiego do Nabrzeża Wieleckiego. Pierwsze zajezdnie zlokalizowano na skrzyżowaniu obecnych al. Wojska Polskiego i ul. P. Skargi oraz przy ul. Dębogórskiej (nieopodal obecnej zajezdni na Golęcinie). Trzecią zajezdnię utworzono później nieopodal kolejowego Dworca Głównego przy ul. Kolumba.

[edytuj] Tramwaje elektryczne do 1945 r.

W latach 1896-1900 na większości linii wprowadzono trakcję elektryczną. Elektryfikacji linii dokonała spółka Allgemeine Elektricitäts-Gesellschaft. Główne linie tramwajowe były dwutorowe, a boczne jednotorowe. Prąd dostarczały elektrownie na Pomorzanach, Starym Mieście i najstarsza w Szczecinie, przy ul. Gdańskiej. Tramwaje miały silnik o mocy 35 KM. Stare wagonny konne zostały przerobione na 32-miejscowe (wcześniej 26 miejsc). W 1904 r. wprowadzono, oprócz kolorów także numerację linii:

• linia 1 – kolor żółty,
• linia 2 – kolor szary,
• linia 3 – kolor brązowy,
• linia 4 – kolor zielony,
• linia 5 – kolor niebieski,
• linia 6 – kolor biały,
• linia 7 – kolor czerwony,
• linia 8 – kolor czarny.

W 1903 r. po raz pierwszy zbudowano linię na drugi brzeg Odry – uruchomiono linię przez Most Długi do ul. Energetyków, a w 1910 r. przez Most Kłodny (poprzednik Trasy Zamkowej) do nabrzeża Duńczycy na ul. Wendy na Łasztownii. W 1907 r. utworzono Zajezdnię Niemierzyn (przy ul. Niemierzyńskiej), a 5 lat później (w 1912 r.) po wcześniejszej likwidacji zajezdni na ul. Dębogórskiej, otwarto Zajezdnię Golęcin (przy ul. Wiszesława). Od 1919 r. tramwaje zaczęły przewozić przesyłki pocztowe (do dziś istnieją tory prowadzące do bramy Poczty nr 1 przy ul. Niepodległości). W 1926 r. po połączeniu Wyspy Jaskółczej (z tyłu zajezdni przy ul. Kolumba) z brzegiem, zlokalizowano tam magazyn oraz scentralizowano sieć elektryczną. W 1927 r. po utworzeniu lotniska w Dąbiu, ulokowano przy nim pętlę tramwajową. Linia prowadziła wówczas przez 4 mosty: Długi, Portowy, na Regaliczce (obecnie nie istnieje) oraz Cłowy. Była to jedyna linia tramwajowa na Prawobrzeżu Szczecina, obecnie nie istnieje. Do 1929 r. położono sieć trakcyjną nad mostami Długim i Cłowym. Wcześniej tramwaje pokonywały je siłą rozpędu. Na życzenie mieszkańców poszczególnych, nowowybudowanych osiedli istniejące linie systematycznie przedłużano. Średnia prędkość ówczesnych tramwajów wynosiła ok. 16 km/h. Od 1928 r. komunikację tramwajową zaczęły wspomagać także autobusy. W 1934 r. otwarta została ostatnia zajezdnia, przy al. Wojska Polskiego 200 (obecnie Zajezdnia Pogodno). W 1940 r. długość linii osiągnęła 50,3 km, przewieziono wówczas 58,8 mln osób (w 1910 r. było to 18,6 mln). Po nalotach alianckich w latach 1943-1944 wiele torowisk było nieprzejezdnych, jednak dzięki pracy szczecińskich tramwajarzy udało się w tym czasie część linii przywrócić w miarę możliwości do normalnego funkcjonowania.

[edytuj] Pierwsze lata po wojnie

II wojna światowa przyniosła zniszczenia sieci torowej w 45%, trakcyjnej w 75%, oraz taboru w 50%. Tuż po wojnie działała tylko jedna zajezdnia, przy ul. Niemierzyńskiej. Stąd też kursowała do Bramy Portowej pierwsza linia uruchomiona 12 sierpnia 1945 r. Nie odbudowano części torowisk: na ul. Staszica- E. Plater oraz na ul. Wendy i przez Most Cłowy, natomiast przedłużono część już istniejących linii. Pierwszą firmą zarządzającą komunikacją miejską było Tramwaje i autobusy miasta Szczecina, już w latach 50. zmieniono jej nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (MPK). W tym czasie dysponowała ona 113 wagonami silnikowymi i 123 doczepnymi o różnym stopniu zniszczenia. Tabor autobusowy był zniszczony całkowicie. W 1945 r. pracowało w Szczecinie 23 tramwajarzy (głównie z Poznania), a pod koniec roku już 560 osób. W 1946 r. uruchomiono 4 linie tramwajowe, które kursowały pod koniec roku po 16,7 km tras. 4 kwietnia 1947 r. otwarto pierwszą linię autobusową obsługiwaną wozem marki Büssing.

[edytuj] Lata późniejsze

W 1956 r. kursowało 9 linii tramwajowych. W stosunku do dzisiejszych, ówczesne trasy uległy tylko niewielkim zmianom. Trasy linii 1, 5, 7 i 9 (zlikwidowanej w 1960 r.) kursowały po istniejących jeszcze torowiskach na al. Wojska Polskiego od pl. Zwycięstwa do pl. Sprzymierzonych, ul. Obrońców Stalingradu i ul. Staromłyńską. W latach 1960-1963 komunikację w mieście stanowiły także hydrobusy o nazwach "Juliszka" i "Margitka" kursujące po Odrze i terenach szczecińskiego portu. W latach 1964-1973 w związku z długotrwałym remontem zamknięto ul. Gdańską. 7 grudnia 1967 ok. godz. 6:35 miał miejsce najtragiczniejszy wypadek w historii szczecińskiej komunikacji tramwajowej. Z powodu awarii hamulców trzywagonowy (wagony typu 4N) skład "szóstki" zjeżdżający z pochyłej ul. Wyszaka u zbiegu z ul. Jana z Kolna wykoleił się i dwa wagony przewróciły się. Na miejscu zginęło wówczas 7 osób, 8 kolejnych zmarło w wyniku odniesionych obrażeń, a ok. 150 zostało rannych. 1 grudnia 1973 zlikwidowano ruch tramwajowy na części al. Wojska Polskiego (od ówczesnego pl. Lenina – obecnie pl. Sprzymierzonych do pl. Zwycięstwa), ul. Obrońców Stalingradu i ul. Jagiellońskiej (od al. Wojska Polskiego do al. Piastów). Oddano do użytku tory na al. Bohaterów Warszawy (od ul. Jagiellońskiej) i ul. Krzywoustego (do pl. Kościuszki). W 1976 MPK przekształcono w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej (WPKM) obsługujące także komunikację miejską w innych miastach ówczesnego województwa szczecińskiego. W 1983 zakończono modernizację jednej z dwóch czynnych do dziś zajezdni, Zajezdni Pogodno. Trasy linii tramwajowych w 1988 r.:

• 1: Głębokie – Stocznia Szczecińska
• 2: Dworzec Niebuszewo – Basen Górniczy
• 3: Las Arkoński – Pomorzany
• 4: Pomorzany – Potulicka
• 5: Krzekowo – Ludowa
• 6: Gocław – Pomorzany
• 7: Krzekowo – Basen Górniczy
• 8: Gumieńce – Basen Górniczy
• 9: Głębokie – Potulicka
• 10: Gocław – Potulicka
• 11: Ludowa – Pomorzany
• 12: Dworzec Niebuszewo – Pomorzany

[edytuj] Po roku 1989

1 października 1989 r. wprowadzono nowe oznaczenie przystanków zgodnie z nowymi przepisami Kodeksu Drogowego, wprowadzono również nazewnictwo przystanków. Koszty tej operacji (w 3 lata wymieniono 1200 tablic przystankowych) wyniosły ok. 30 milionów PLZ. 30 kwietnia 1991 r. WPKM podzielone zostało na 3 samodzielne przedsiębiorstwa w Szczecinie, Stargardzie Szczecińskim oraz Świnoujściu, które w odróżnieniu od finansowanego z budżetu centralnego WPKM, były własnością lokalnych samorządów. Szczecińskiemu przedsiębiorstwu nadano nazwę Miejski Zakład Komunikacyjny (MZK). Kolejnym etapem restrukturyzacji w komunikacji miejskiej było wydzielenie Zarządu Komunikacji Miejskiej (ZKM) ze struktur MZK 1 czerwca 1995. Nowa jednostka budżetowa miasta Szczecina miała od tej pory zajmować się organizacją oraz koordynowaniem komunikacji (w odróżnieniu od MZK, który od tej pory miał wyłącznie świadczyć usługi na rzecz ZKM). W 1996 r. nastąpiła reforma systemu taryfowego. Zlikwidowano dotychczasową taryfę jednorazową, a na jej miejsce wprowadzono czasową. W zależności od przewidywanego czasu podróży, pasażerowie mieli do wyboru kupno biletu na 10, 40 lub 120 minut. W tym samym roku zakończono eksploatację wagonów typu N zastępując je wagonami Düwag GT6 nazywanymi potocznie "helmutami". 1 lutego 1997 ze struktur MZK wydzielono zajezdnię autobusową w Policach. 1 lipca 1997 r. zlikwidowano nocną komunikację tramwajową zastępując ją początkowo autobusami, a następnie całkowicie nową siecią nocnej komunikacji autobusowej. W 1998 r. założono Szczecińskie Towarzystwo Miłośników Komunikacji Miejskiej (STMKM). 1 listopada 1999 r. w ramach kolejnego etapu restrukturyzacji, z MZK wydzielono dwie kolejne zajezdnie autobusowe, które od tej pory funkcjonują jako samodzielne Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Klonowica" oraz "Dąbie". Od tego momentu MZK zajmuje się wyłącznie przewozami tramwajowymi. W 2000 r. zmieniono limity czasowe biletów na 20, 60 i 120 minut. Rok później dostarczono nowe wagony typu 105N2k/S/2000, a do eksploatacji włączono zmodernizowane w Centralnych Warsztatach wagony 105Ng/S. W tym samym roku, w wyniku przekształceń w Urzędzie Miejskim Miasta Szczecina utworzono Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego (ZDiTM) łącząc w ramach jednej jednostki budżetowej funkcje dotychczasowego Zarządu Komunikacji Miejskiej (ZKM) oraz Wydziału Inżyniera Miasta. W 2002 r. po corocznych podwyżkach cen biletów wprowadzono opłaty obowiązujące do dziś. 1 października 2004 r. z eksploatacji wyłączono Zajezdnię Niemierzyn. W jej miejsce 1 stycznia 2006 utworzono Muzeum Techniki i Komunikacji "Zajezdnia Sztuki".

[edytuj] Plany

Pod koniec lat 90. XX w., na nowo odżyła idea budowy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju – całkowicie niezależnej od ruchu drogowego linii tramwajowej o wysokich parametrach ruchowych, prowadzącej od obecnej pętli autobusowo-tramwajowej Basen Górniczy przez Most Pionierów Miasta Szczecina, Zdroje, osiedla Słoneczne i Majowe do nowej pętli znajdującej się pomiędzy osiedlami Kijewo i Nad Rudzianką. Inwestycję częściowo zrealizowano budując most tramwajowy pomiędzy nitkami wjazdową i wyjazdową Mostu Pionierów. W 1999 r. planowano dokończenie inwestycji przez inwestora zewnętrznego. W 2002 r. ówczesny prezydent miasta Edmund Runowicz poinformował o negocjacjach prowadzonych z niemieckim inwestorem finansowo powiązanym z koncernem Siemens, których celem było nie tylko wybudowanie SST, ale również sprzedaż MZK. Rozmowy te zakończyły się fiaskiem w kilka miesięcy po objęciu urzędu prezydenta przez Mariana Jurczyka. Obecnie budowa SST jest stale odkładana na za kilka lat. W budzecie na 2007 r. znów odżywa nadzieja na budowę SST, miasto przeznaczy w 2007 r. kilka milionów na wykup gruntów pod inwestycje, przygotowywanie specyfikacji przetargowych. Inwestycje planuje się realizować w latach 2007 – 2013 przy pomocy funduszy UE. Całość ma kosztować około 60 mln euro jednak środki z UE nie zostały jeszcze przyznane.

W 2005 r. odżyła również koncepcja przesunięcia torowiska tramwajowego w rejonie alei 3 Maja bliżej Dworca Głównego. Zgodnie z przewidzianym już w 1995 studium utworzenia w Szczecinie dwóch linii SST, tramwaje miałyby ominąć ulicę Narutowicza by pojechać prosto alei 3 Maja i skręcić w Czarnieckiego. W 2006 r. przygotowany ma być projekt. Termin realizacji inwestycji nie jest jednak znany.

W latach 2007 – 2013 planowane są również inne większe modernizacje ulic oraz budowy nowych dróg z którymi wiązać będą się również modernizacje oraz budowy nowych torowisk tramwajowych, są to m.in.:

– Modernizacja ciągu ulic Arkońskiej i Niemierzyńskiej aż do skrzyżowania z ulicą Wojska Polskiego do której ma być przedłużona linia tramwajowa. Jest to jedna z najbardziej oczekiwanych w Szczecinie inwestycji ponieważ pojawiają się kolejne groźby wstrzymania na tej ulicy ruchu tramwajowego, a poruszanie się samochodem ze względu na dużą ilość dziur jest szeroce utrudnione.

– Przebudowa ulic Narutowicza i Potulickiej wraz ze zmianą przebiegu torowisk i remontem pętli tramwajowej Potulicka.

– Budowa ulicy o roboczej nazwie Nowoszeroka, która będzie przedłużeniem ulicy Taczaka – od skrzyżowania z ulicą Łukasińskiego do skrzyżowania z ulicą Wojska Polskiego i Spacerową. Przy realizacji inwestycji planuje się likwidacje pętli tramwajowej Krzekowo i przedłużenie istniejących linii tramwajowych do pętli na Szafera, która ma powstać w okolicach osiedla Zawadzkiego – Klonowica. Linia tramwajowa w późniejszych latach z pętli przy Szafera ma również zostać przedłużona do ulicy Wojska Polskiego. Na pętle Szafera mają również zawitać Szybkie Tramwaje.

- Przebudowa i modernizacja pętli tramwajowej Pomorzany.

[edytuj] Linie

Linia	Trasa
1	Zajezdnia Pogodno (w dni powszednie w godz. szczytu, w dni świąteczne, oraz w okresie wakacyjnym: Głębokie) – al. Wojska Polskiego – pl. Sprzymierzonych – al. Piłsudskiego – pl. Grunwaldzki – al. Piłsudskiego – Matejki – pl. Hołdu Pruskiego – pl. Żołnierza Polskiego – pl. Brama Portowa – al. 3 Maja – Narutowicza – Potulicka
2	Dworzec Niebuszewo – Orzeszkowej – Boguchwały – Asnyka – Kołłątaja – al. Wyzwolenia – pl. Rodła – pl. Żołnierza Polskiego – al. Niepodległości – pl. Brama Portowa – kard. Wyszyńskiego – Nabrzeże Wieleckie – Kolumba – Dworcowa (z powrotem: Dworcowa – al. 3 Maja – pl. Brama Portowa)
3	Las Arkoński – Arkońska – Niemierzyńska – Krasińskiego – al. Wyzwolenia – pl. Żołnierza Polskiego – al. Niepodległości – pl. Brama Portowa – Dworcowa – Nowa – Dworzec Główny – Kolumba – Chmielewskiego – Smolańska – Pomorzany
4	Pomorzany – al. Powstańców Wielkopolskich – al. Piastów – pl. Sprzymierzonych – pl. Odrodzenia – pl. Grunwaldzki – al. Piłsudskiego – pl. Hołdu Pruskiego – pl. Żołnierza Polskiego – al. Niepodległości – pl. Brama Portowa – al. 3 Maja – Narutowicza – Potulicka (nie kursuje w dni świąteczne oraz w okresie wakacyjnym)
5	Stocznia Szczecińska – Firlika (z powrotem: Hutnicza – Nocznickiego) – Dubois – Parkowa – Malczewskiego – Matejki – al. Piłsudskiego – pl. Grunwaldzki – al. Piłsudzkiego – pl. Sprzymierzonych – al. Piastów – Jagiellońska – al. Bohaterów Warszawy – Mickiewicza – Żołnierska – Krzekowo
6	Pomorzany – Smolańska – Chmielewskiego – Kolumba – Dworzec Główny – Nabrzeże Wieleckie – Jana z Kolna – Łady – Firlika – Hutnicza (z powrotem Firlika) – Nocznickiego – Stalmacha – Druckiego-Lubeckiego – Dębogórska – Wiszesława – Światowida – Lipowa – Gocław
6bis	Pomorzany – Smolańska – Chmielewskiego – Kolumba – Dworzec Główny – Nabrzeże Wieleckie – Jana z Kolna – Łady – Firlika – Hutnicza (z powrotem Firlika) – Nocznickiego – Stalmacha – Druckiego-Lubeckiego – Ludowa
7	Basen Górniczy – Gdańska – Energetyków – most Długi – kard. Wyszyńskiego – pl. Brama Portowa – pl. Zwycięstwa – Krzywoustego – pl. Kościuszki – Krzywoustego – al. Bohaterów Warszawy – Mickiewicza – Żołnierska – Krzekowo
8	Basen Górniczy – Gdańska – Energetyków – most Długi – kard. Wyszyńskiego – pl. Brama Portowa – pl. Zwycięstwa – Krzywoustego – pl. Kościuszki – Sikorskiego – Ku Słońcu – Kwiatowa – Okulickiego – Gumieńce
9	Potulicka – Narutowicza – al. 3 Maja – pl. Brama Portowa – Krzywoustego – pl. Kościuszki – al. Bohaterów Warszawy – Wawrzyniaka – al. Wojska Polskiego – Głębokie
11	Pomorzany al. Powstańców Wielkopolskich – al. Piastów – pl. Sprzymierzonych – pl. Grunwaldzki – al. Piłsudskiego – pl. Rodła – Matejki – Parkowa – Dubois – Firlika – Hutnicza (z powrotem Firlika) – Nocznickiego – Stalmacha – Druckiego-Lubeckiego – Ludowa
12	Dworzec Niebuszewo – Orzeszkowej – Boguchwały – Asnyka – Kołłątaja – al. Wyzwolenia – pl. Rodła – al. Piłsudskiego – pl. Sprzymierzonych – al. Piastów – Powstańców Wielkopolskich – Pomorzany

[edytuj] Tabor

[edytuj] Współczesny

W Szczecinie obecnie eksploatowane są następujące typy tramwajów:

• Konstal 105N, 105Na, 105Np, 105N2k/2000, 105Ng/S (modernizacja Centralnych Warsztatów)
• Düwag GT6 (używane; zakupione z Düsseldorfu)
• Tatra KT4Dt (używane; zakupione z Berlina)

Do niedawna Szczeciński tabor tramwajowy uważany był za jeden z najgorszych w Polsce. Zakup w 1996 r. używanych wagonów z Niemiec umożliwił wprawdzie wycofanie przestarzałych wagonów dwuosiowych, jednak był to zabieg reanimacyjny. Fabrycznie nowe wagony kupowane były okazjonalnie – w latach 1990-1992 28 wagonów 105Na, w 1991 r. 2 wagony 106Na, w 1994 r. 2 wagony 105Np. Kolejne inwestycje w tabor nastąpiły dopiero na przełomie tysiącleci, kiedy to w 2001 r. do eksploatacji trafiły zamówione jeszcze w 2000 r. wagony 105N2k/S/2000 oraz zmodernizowane wagony 105Na oznaczone jako 105Ng/S. Mimo wielokrotnych obietnic ze strony szczecińskich polityków, w dalszym ciągu brak jest w Szczecinie jakiegokolwiek tramwaju niskopodłogowego. W 2001 r. po Szczecinie kursowały 4 takie wagony sprowadzone w ramach testów z Magdeburga, Berlina, Krakowa oraz Katowic. Testy te, były zwiastunem przygotowań do wspólnego przetargu na wagony niskopodłogowe, do jakiego szykowały się Szczecin, Poznań oraz Wrocław. Jeszcze w tym samym roku Szczecin wycofał się z tych planów, jako powód podając fatalny stan torowisk oraz konieczność ich wcześniejszego wyremontowania.

W 2006 r. potrzeba natychmiastowej wymiany taboru tramwajowego została dostrzeżona przez władze miasta. Negocjacje podjęte z Berlińskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym (BVG) zaowocowały wymianą zdezelowanych polskich wagonów przegubowych 102Na (wyprodukowane w latach 1969-74) na czechosłowackie wagony Tatra KT4Dt (wyprodukowane w latach 1985-87, zmodernizowane w latach 1994-96). Pierwsze z 21 zakupionych wagonów tego typu przyjechały do Szczecina 27 października nad ranem, a ich eksploatacja liniowa rozpoczęła się 9 listopada 2006 r. Ostatnią partię tych tramwajów dostarczono do Szczecina w dniach 15-16 stycznia 2007 r.

Prowadzone obecnie z BVG rozmowy mogą spowodować zwiększenie ilości Tatr KT4Dt jeżdżących po Szczecinie do 50 sztuk do końca 2007 r. Jednak BVG z obiecanych 29 wagonów przegubowych Tatra KT4Dt niemal na pewno się jednak wycofa.Pod uwagę bierze się teraz zakup Tatra T6A2 również z Berlina. Pozwoliłoby to na wycofanie z eksploatacji wagonów Düwag GT6 oraz kilkunastu będących w najgorszym stanie technicznym tramwajów typu Konstal 105N.

W 2005r. powrócono do przeprowadzania modernizacji taboru obejmujących między innymi wymianę przetwornic, pulpitów, mechanizmów drzwiowych, pantografów, wózków i części elektryki oraz likwidację kabiny motorniczego w drugim wagonie poprzez poziome umiejscowienie głównej szafy elektrycznej, odświeżeniu poddano też elementy wnętrza, zamontowano nowe siedzenia firmy Astromal.

W budżecie na 2007 r. dla MZK zapisano już kolejne środki, które pozwolą na modernizacje siedmiu wagonów 105Na.

W latach 2007 r. – 2013 r. przy pomocy środków z UE w Szczecinie planuje się zakup nowoczesnych wagonów niskopodłogowych oraz przystosowanie torowisk. Cała inwestycja ma kosztować około 242 mln zł jednak środki na te inwestycje nie zostały jeszcze przyznane. Możliwe, że gdyby środki na ten cel rzeczywiście z Unii Europejskiej popłynęły, wybawiłoby to MZK ze znacznej części problemów i znacznie podniosło standard podróżowania tramwajami po Szczecinie.

[edytuj] Historyczny

Tramwaje używane podczas obsługi linii turystycznej, przejazdów okolicznościowych, wynajmów:

• Nordwaggon Bremen – jedyny szczeciński historyczny tramwaj tego typu nosi numer 144 i pochodzi z 1926 r. Odbudowany w 2001 r. z wagonu gospodarczego (pługu odśnieżnego).
• Konstal N, 4N
• Konstal 102Na (zmodernizowane w latach 1992-1995 w Krakowie). 1 marca 2007 r. zostały wycofane ze służby. Obecnie są plany zachowania trzech wagonów tego na pojazdy zabytkowe.

Jeden wagon - prawdopodobnie nr tab. 606 - zachowa MZK Szczecin, dwa pozostałe Szczecińskie Towarzystwo Miłośników Komunikacji Miejskiej. Obydwa wagony będą stacjonować w Muzeum Komunikacji i Techniki przy ul. Niemierzyńskiej 18a. Wagon 603 będzie eksponatem zdolnym do przewozu pasażerów zaś wagon 610 posłuży jako przekrój, który ma pokazać klientom muzeum budowę tramwaju. Zarówno wagonowi 603 jak i 606 planuje się przywrócić oryginalny wygląd z dawnych lat. Tramwaje mają w przyszłości wyjechać na linię turystyczną "0".

[edytuj] Zajezdnie

[edytuj] Eksploatowane

• Zajezdnia Pogodno (al. Wojska Polskiego 200)
• Zajezdnia Golęcin (ul. Wiszesława 18)

[edytuj] Nieeksploatowane

• Zajezdnia Niemierzyn (ul. Niemierzyńska 18A) – zamknięta 1 października 2004 r. – obecnie w tym miejscu powstaje Muzeum Techniki i Komunikacji "Zajezdnia Sztuki" [1]
• Zajezdnia przy ul. Krzysztofa Kolumba (obecnie sklepy i magazyny)
• Zajezdnia przy ul. Piotra Skargi (obecnie Miejski Zakład Gospodarki Odpadami oraz sklep rowerowy)
• Dawna zajezdnia przy ul. Wiszesława

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego
• Strona Kajetana Szmucińskiego - wielkiego miłośnika tramwajów
• Miejski Zakład Komunikacyjny
• Szczecińskie Towarzystwo Miłośników Komunikacji Miejskiej
• Historia Komunikacji Miejskiej w Szczecinie
• Komunikacja Miejska Szczecin – serwis hobbystyczny
• Historia tramwajów do 1945 r.
• Tramwaje w Szczecinie