Willy Brandt
Z Wikipedii
Willy Brandt Karl Herbert Frahm 18.12.1913 - 08.10.1992 |
|
Kanclerz Niemiec | |
Okres urzędowania | od 21 października 1969 do 6 maja 1974 |
Partia polityczna | SPD |
Poprzednik | Kurt Georg Kiesinger |
Następca | Helmut Schmidt |
Willy Brandt, właściwie Karl Herbert Frahm (ur. 18 grudnia 1913 w Lubece, zm. 8 października 1992 w Unkel), polityk niemiecki, działacz socjaldemokratyczny, członek SPD i jej przewodniczący w latach 1969-1987, kanclerz RFN w latach 1969-1974, laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1971 roku, Człowiek Roku 1970 według magazynu Time.
Spis treści |
[edytuj] Młodość i czasy II wojny światowej
Pochodził z robotniczej rodziny. W 1932 roku ukończył gimnazjum Johanneum w Lubece. Wcześnie zainteresował się działalnością polityczną, od 1932 roku współpracował z Socjalistyczną Partią Robotniczą (SPR). W tym czasie udzielał się także jako dziennikarz. Po przejęciu władzy przez Adolfa Hitlera w Niemczech w 1933 roku wyemigrował do Norwegii, by założyć tam filię SPR i prowadzić walkę przeciwko nazistom. Nawiązał kontakty z norweskim ruchem robotniczym. W 1938 roku władze III Rzeszy pozbawiły Frahma obywatelstwa. Używał on już wtedy nazwiska Brandt i przyjął obywatelstwo Norwegii. W latach 1937-1939 był korespondentem prasowym w republikańskiej Hiszpanii. Po zajęciu Norwegii przez nazistów, Brandt uciekł do Szwecji, gdzie kontynuował działalność polityczną. W czasie emigracji w Szwecji Willy Brandt wypowiadał się w sprawie stosunku Niemiec do Polski i kształtu jej granic. Uznawał prawo Polaków do odbudowy własnego państwa, do bezpieczeństwa narodowego i regulacji terytorialnych.
[edytuj] Kariera w RFN
Po II wojnie światowej Willy Brandt wrócił do Niemiec jako korespondent prasy skandynawskiej, głównie norweskiej. Relacjonował m.in. przebieg procesu zbrodniarzy nazistowskich w Norymberdze. Pełnił także funkcję attaché prasowego norweskiej misji wojskowej przy Sojuszniczej Radzie Kontroli Niemiec. Po powrocie na stałe do Niemiec, związał swe życie z Berlinem. Rozpoczął pracę w SPD, jako pełnomocnik zarządu partii i jej przedstawiciel we władzach alianckich. Był to początek jego wielkiej kariery politycznej. Był wieloletnim deputowanym w Bundestagu z Berlina Zachodniego. W latach 1957-1966 sprawował funkcję burmistrza Berlina, wykazał się zdolnościami politycznymi zwłaszcza w czasie tzw. II kryzysu berlińskiego w 1958 roku. Brandt zdecydowanie odrzucił ultimatum Chruszczowa, domagającego się zniesienia praw okupacyjnych w Berlinie Zachodnim i przekształcenia go w wolne miasto. Wyrazem poparcia dla nieustępliwej polityki Brandta w Berlinie była wizyta prezydenta USA, Johna F. Kennedy'ego w Berlinie 26 czerwca 1963 roku. W jej trakcie z ust amerykanskiego prezydenta padły słynne słowa: Ich bin ein Berliner.
[edytuj] Kariera w SPD
W 1964 roku Brandt zastąpił Ericha Ollenhauera na stanowisku przewodniczącego SPD, pełnił tę funkcję do roku 1987. W wyborach parlamentarnych z 1961 i 1965 roku był kandydatem SPD na kanclerza. W okresie rządów Wielkiej Koalicji CDU/CSU i SPD w latach 1966-1969 Brandt pełnił urząd wicekanclerza i ministra spraw zagranicznych. Po wygraniu wyborów do Bundestagu przez koalicję SPD i FDP we wrześniu 1969 roku, Willy Brandt został wybrany kanclerzem (21 października 1969 r.).
[edytuj] Kanclerz RFN
Za swoich rządów podpisał układ o normalizacji wzajemnych stosunków z ZSRR, a 7 grudnia 1970 roku zawarł układ z Polską. Zmienił również politykę wobec Wschodnich Niemiec, w grudniu 1972 roku podpisał z NRD układ (tzw. Grundlagenvertrag). W 1973 roku RFN oraz NRD zostały przyjęte do ONZ. Brandt odnosił sukcesy na polu międzynarodowym, nie powiodło się mu jednak w polityce wewnętrznej. Nie zdołał uporządkować problemów gospodarczych i finansowych Niemiec. Dodatkowo wykrycie szpiega NRD wśród pracowników urzędu kanclerskiego na tyle osłabiło pozycję kanclerza, że ten podał się do dymisji 7 maja 1974 roku. W następnych latach Willy Brandt pełnił nadal funkcję przewodniczącego SPD. Po ustąpieniu w 1987 roku, został honorowym przewodniczącym tej partii.
[edytuj] Willy Brandt jako bohater literacki i teatralny
Wątek szpiega w otoczeniu Brandta (szpiegiem tym był Günter Guillaume) stał się tematem jednej z najgłośniejszych angielskich sztuk teatralnych ostatniej dekady – Democracy Michaela Frayna. Po raz pierwszy wystawiono ją 9 września 2003 roku w Royal National Theatre w Londynie; w roli Brandta wystąpił Roger Allam. 18 listopada tegoż roku ten sam reżyser, Michael Blakemore wystawił ją także na Broadwayu, z Jamesem Naughtonem w roli Brandta.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Wilhelm Solf | Ulrich von Brockdorff-Rantzau | Hermann Müller | Adolf Köster | Walter Simons | Friedrich Rosen | Joseph Wirth | Walther Rathenau | Joseph Wirth | Friedrich von Rosenberg | Gustav Stresemann | Julius Curtius | Heinrich Brüning | Konstantin von Neurath | Joachim von Ribbentrop | Arthur Seyß-Inquart | Lutz Schwerin von Krosigk | Konrad Adenauer | Heinrich von Brentano di Tremezzo | Gerhard Schröder | Willy Brandt | Walter Scheel | Hans-Dietrich Genscher | Helmut Schmidt | Hans-Dietrich Genscher | Klaus Kinkel | Joschka Fischer | Frank Walter Steinmeier
Otto von Bismarck | Leo von Caprivi | Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst | Bernhard von Bülow | Theobald von Bethmann-Hollweg | Georg Michaelis | Georg von Hertling | Maximilian von Baden | Friedrich Ebert | Philipp Scheidemann | Gustav Bauer | Hermann Müller | Konstantin Fehrenbach | Karl Joseph Wirth | Wilhelm Cuno | Gustav Stresemann | Wilhelm Marx | Hans Luther | Wilhelm Marx | Hermann Müller | Heinrich Brüning | Franz von Papen | Kurt von Schleicher | Adolf Hitler | Joseph Goebbels | Lutz Schwerin von Krosigk | Konrad Adenauer | Ludwig Erhard | Kurt Georg Kiesinger | Willy Brandt | Helmut Schmidt | Helmut Kohl | Gerhard Schröder | Angela Merkel
August Bebel/Paul Singer | August Bebel/Hugo Haase | Friedrich Ebert/Hugo Haase | Friedrich Ebert | Friedrich Ebert/Philipp Scheidemann | Otto Wels/Hermann Müller | Arthur Crispien/Otto Wels/Hermann Müller | Arthur Crispien/Otto Wels | Arthur Crispien/Otto Wels/Hans Vogel | Otto Wels/Hans Vogel | Hans Vogel | Kurt Schumacher | Erich Ollenhauer | Willy Brandt | Hans-Jochen Vogel | Björn Engholm | Johannes Rau | Rudolf Scharping | Oskar Lafontaine | Gerhard Schröder | Franz Müntefering | Matthias Platzeck | Kurt Beck
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus