Wojny Bizancjum z Persami
Z Wikipedii
Wojny bizantyjsko-perskie miały miejsce na przełomie V i VI stulecia n.e.
Pierwszy konflikt (527-532) rozpoczął się jeszcze za życia Justyna I, a jego wybuch spowodowała rywalizacja Cesarstwa i Persji na ziemiach kaukaskich, w Lazistanie i w Gruzji.
Na czele armii cesarskiej stał Belizariusz, który skupił dwudziestopięciotysięczną armię - Persowie jednak wystawili znacznie liczniejsze wojska. W okolicy Nisibis w 530 doszło do bitwy, zakończonej świetnym zwycięstwem Belizariusza. Rok później jednak Persowie zadali Bizantyjczykom dotkliwą klęskę pod Kallinikon. Wojna zakończyła się zawarciem pomiędzy zwaśnionymi stronami "wiecznego pokoju" w 532.
Kolejna wojna miała miejsce w latach 540-562. Szach Chosroes I uderzył na ziemie Bizancjum. Łupem armii perskiej padła m.in. Antiochia Syryjska, której mieszkańców wymordowano. W 541 na front perski ponownie został wysłany Belizariusz. Wódz podjął wyprawę do Asyrii, która jednak nie przyniosła większych sukcesów.
W 544 Chosroes obległ Edessę, nie udało mu się jednak jej zdobyć. Po czterech latach walk Persowie co prawda wdarli się w głąb Cesarstwa, nie zdobyli jednak bizantyjskich twierdz. Zmęczony wojną Chosroes zawarł w końcu z cesarzem pięcioletni rozejm, a w 562 doszło do formalnego traktatu pokojowego między Justynianem Wielkim a Chosroesem.
Trzecia wojna miała miejsce w latach 572-628. Wywołał ją cesarz Justyn II, który wespół z azjatyckim Turkami zamierzał zniszczyć państwo perskie. W 573 wojska perskie zburzyły Apameję w Syrii i zdobyły twierdzę Dara w Mezopotamii. Justyn II powołał na dowódcę armii Tyberiusza. Armia Tyberiusza, licząca 150 tysięcy żołnierzy, została podzielona na trzy grupy. Jedna została wysłana do Italii, druga walczyła w Ilirii z Awarami, trzecia pod wodzą Justyniana udała się na front perski.
W bitwie pod Melitene w Armenii Bizantyjczycy rozbili armię Chosroesa. W 582, po śmierci Tyberiusza, jego miejsce zajął Maurycjusz.
W 590 wojska cesarskie pokonały Persów pod Nisibis i wyparły wodza perskiego Bahrama z Armenii. Te porażki spowodowały załamanie się ofensywy perskiej. Traktat pokojowy zawarto ostatecznie w roku 591.
Po kilkunastu latach spokoju na froncie perskim (cesarstwo uwikłane było w tym czasie w walki w Italii), w 606 przeciwko Bizancjum wystąpił Chosroes II Parwiz. Władca perski zdobył Armenię i podjął marsz na Konstantynopol. Druga armia perska w tym czasie zdobyła Antiochię Syryjską (611)i Jerozolimę (614), a w 616 Persowie wtargnęli do Egiptu, zdobywając Aleksandrię. Nowym cesarzem Bizancjum został Herakliusz. Władca zdecydował się na ostateczną rozgrywkę z Persami tzw. krucjatę cesarstwa chrześcijańskiego w walce przeciwko mazdaizmowi. W 622 cesarz zaatakował Persję i zniszczył świątynię ognia w okolicy Tebryzu. Jednak kolejne lata przyniosły ataki perskie na ziemie Cesarstwa. Równocześnie w Europie Bizancjum zostało zaatakowane przez siły awarsko-słowiańskie w 626. Po pokonaniu Awarów przez Bizantyjczyków ofensywa perska uległa osłabieniu. W Persji wybuchła rewolucja, która obaliła Chosroesa, a jego następca Kawad zawarł z Cesarstwem traktat, mocą którego zwrócił Cesarstwu Egipt, Syrię i Palestynę.
Wojna 527-532
Wojna 540-562
Wojna 572-591
- 575 bitwa pod Melitene
- 581 bitwa pod Manzelat
- 583 bitwa pod Nymphios
- 586 bitwa pod Solachon
- 588 bitwa pod Sisarbene
- 589 bitwa pod Martyropolis
- 589 bitwa pod Aras
Wojna 606-628
