An Eilvéis
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
|
|||||
| Mana: Unus pro omnibus, omnes pro uno (Laidin: Amháin do gach uile, agus gach uile do amháin) |
|||||
| Amhrán náisiúnta: Salm na hEilvéise | |||||
 |
|||||
| Príomhchathair | Bern 46°57′ Thuaidh 7°27′ Thoir |
||||
| An chathair is mó | Zürich | ||||
| Teangacha oifigiúla | Fraincis, Gearmáinis, Iodáilis agus Romáinsis | ||||
| Rialtas
Uachtarán 2006
Leas-Uachtarán 2006 |
Moritz Leuenberger Micheline Calmy-Rey |
||||
| Neamhspleáchas Fógraithe Glactha leis ó |
1 Lúnasa 1291 24 Deireadh Fómhair 1648 |
||||
| Achar • In iomlán • Uisce (%) |
41,285 km² (132ú) 4.2% |
||||
| Daonra • Meas. ó 2003 • Daonáireamh 2000 • Dlús |
7,399,100 (92ú) 7,288,010 181/km² (44ú) |
||||
| OTI (PCC) • In iomlán • An duine |
Meas. ó 2003 $0.233 trilliún (35ú) $30,186 (8ú) |
||||
| Airgeadra | Frainc na hEilvéise (CHF) |
||||
| Crios ama • Samhradh (CSL) |
CET (UTC+1) CEST (UTC+2) |
||||
| Fearann Idirlín | .ch | ||||
| Glaochód | +41 |
||||
Tír bheag atá suite in iarthar na hEorpa is í an Eilvéis. Tá teorannacha aici leis an Ostair, le Lichtinstéin, leis an bhFrainc, leis an Iodáil, agus leis an nGearmáin.
[athraigh] Teangacha
Tá ceithre theanga oifigiúl ag an Eilvéis: ann Fhraincis, an Ghearmáinis, an Iodáilis agus an Rómáinsis. Maidir leis an gcineál Gearmáinise a labhraítear san Eilvéis, is canúint neamhionann go leor leis an caighdeán oifigiúla na Ard-Ghearmáinise é Gearmáinis na hEilvéise, agus dtugtar Alemannisch air.
[athraigh] Tíreolaiocht
Is tír shléibhe í an Eilvéis. Tá sléibhte cáiliúla go leor ansin—na Sléibhte Alpa, mar shampla, agus an Matterhorn.
[athraigh] Neodrachas
Cé go bhfuil an Eilvéis i lár na hEorpa idir tíortha a raibh cogaidh go leor ar siúl acu le linn na 19ú agus 20ú céad, bíonn beart eachtrach neodrachas docht ag an tír le tamaill fáda ó shín. Le linn an Dara Cogadh Domhanda, mar shampla, cé go labhraítear Gearmáinis ansin agus go mbionn teorainn leis an Ostair, an nGearmáin agus an Iodáil (agus go raibh ina tíortha na hÁise iad) ann, ní raibh an Eilvéis rannpháirteach an chogaidh.
Mar sin, ní glacann an Eilvéis páirt san Aontas Eorpach; agus ní hé amhain, ach níor páirti iomlánach an Náisiúnta Aontaithe í go dtí 2002.
Áfach, mar sin féin é an traidisiúin neodrachas na hEilvéise, ar 5 Meitheamh, 2005, vóta an muintir Eilvéiseannaigh acquis Schengen a glacann leis.
