Bet Szean
Z Wikipedii
Współrzędne: 32°51'00" N 035°51'00" E
| Bet Szean | |
| Dewiza: brak | |
| Państwo |  Izrael |
| Dystrykt | Północny |
| Powierzchnia | 7,1 km² km² |
| Położenie | 32°51' N 35°51' E |
| Wysokość | -120 m n.p.m. |
| Ludność (2006) • liczba ludności |
15 800 |
Bet Szean (właściwie Bet She'an, hebr. בית שאן; arab. بيسان) - starożytne miasto Dekapolu w Izraelu. Na przestrzeni wielowiekowej historii nazywane także Scytopolis, Nysa i Beisan.
Zamieszkane w 99,6% przez Żydów.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wymieniane w liście miast zdobytych przez faraona Tutmozisa III (świątynia Amona w Karnaku) oraz w listach z Amarny. Biblia wspomina o jego istnieniu w Pierwszej Księdze Królewskiej (4,12), było wówczas jednym z miast-państw kananejskich. Na jego murach zawieszono ciało izraelskiego króla Saula po nieudanej bitwie z Filistynami (por. 1 Sm 31, 1-13).
W czasach panowania Antiocha IV (175-164 przed Chr.) uzyskało prawa miejskie i zmieniono jego nazwę na Nysa. W tym okresie szczególnie silny był tutaj kult pogańskiego boga Dionizosa. Miasto hellenistyczne rozbudowano w czasach Ptolemeusza II. W 107 przed Chr. zdobył je Jan Hirkan zmuszając ludność do obrzezania. Mieszkańcy, którzy odmówili przejścia na judaizm, musieli opuścić miasto. Ich dobra zostały wówczas skonfiskowane. Rodziny odzyskać mogły swoje mienie po roku 63 przed Chr., kiedy rzymski generał Pompejusz włączył miasto do Dekapolu. Scytopolis stało się wówczas ważnym ośrodkiem wpływów grecko-rzymskich. W czasie powstania przeciwko Rzymianom w roku 66 po Chr. żydowscy obywatele miasta stanęli po stronie okupanta. Nie uchroniło ich to jednak od tragedii, która dotknęła wszystich zamieszkujących Ziemię Świętą Żydów.
Największe lata swojej świetności miasto przeżywało w II w. oraz w wiekach następnych. W jego pobliżu stacjonował wówczas VI legion rzymski. Było jednym z centrów włókienniczych cesarstwa rzymskiego. W jednym z edyktów o cenach maksymalnych cesarza Dioklecjana (284-305 po Chr.), tkaniny tutaj wytwarzane sklasyfikowane zostały jako pierwszej jakości. Po edykcie mediolańskim w mieście wzrosły wpływy społeczności chrześcijańskiej. Pod koniec IV w. Scytopolis stało się stolicą rzymskiej prowincji Palæstina Secunda.
Do najsławniejszych obywateli Scytopolis zalicza się chrześcijańskiego historyka Cyryla Scytopolitańskiego z VI w. Przebywali w nim na wygnaniu Euzebiusz z Vercelli oraz święty Gaudencjusz w czasie schizmy ariańskiej. Wyzysk urzędników bizantyjskich przyczynił się do upadku rzemiosła włókienniczego w mieście. Po podboju arabskim przywrócono mu jego dawną semicką nazwę Beisan. Po potężnym trzęsieniu ziemi w 749 miasto już nigdy nie odzyskało swojej poprzedniej świetności.
W XIV w. osiedlili się w Scytopolis Żydzi powracający z diaspory. Tutejszy rabin Esztori ha-Parhi napisał w 1322 roku pierwszy traktat o geografii Ziemi Świętej, opublikowany w Wenecji w roku 1599 Kaftor wa-Ferah (hebr. Pączek i kwiat). W 1948 miasto zajęło wojsko izraelskie. Od tego czasu nazywa się Bet Szean.
[edytuj] Zabytki
- Teatr z I - II w., który mógł pomieścić 5000 widzów;
- Łaźnia bizantyjska;
- Dobrze zachowane ulice miejskie: Palladiusa oraz Silvanusa;
- Bizantyjska agora z pozostałościami odeonu;
- Pozostałości świątyni rzymskiej;
- Nimfeum z IV w.;
- Amfiteatr rzymski;
- Tell El-Husn z pozostałościami kananejskimi i egipskimi.
- Pozostałości Klasztoru Najświętszej Maryi Panny z 567 roku z ozdobną mozaiką przedstawiającą kalendarz, w którym dwanaście miesięcy tworzy krąg dookoła Słońca i Księżyca. Miesiące symbolizują postacie mężczyzn trzymających narzędzia lub inne przedmioty charakterystyczne dla danego miesiąca.
[edytuj] Zobacz także
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona o Bet Szean (en)
