Charles Nicolle
Z Wikipedii
Charles Jules Henri Nicolle (ur. 21 września 1866 w Rouen, Francja, zm. 28 lutego 1936 w Tunisie, Tunezja) - francuski lekarz bakteriolog, laureat Nagrody Nobla 1928.
Był synem lekarza. Kształcił się najpierw w Ecole de médecine w Rouen, potem w Instytucie Pasteura, w którym po studiach podjął pracę. Od 1903 był dyrektorem oddziału Instytutu w Tunisie. W 1929 został wybrany do Francuskiej Akademii Nauk, a w 1934 do Polskiej Akademii Umiejętności.
Prowadził badania nad chorobami tropikalnymi. Jako pierwszy wyhodował pasożytniczego pierwotniaka Leishmania donovani, wywołującego ciężką chorobę zwierząt i człowieka – leiszmaniozę trzewną (kala-azar). Zauważył, że surowica krwi rekonwalescentów po niektórych chorobach zakaźnych (m.in. dur plamisty, odra) ma właściwości profilaktyczne i lecznicze. Wielu żołnierzy z czasów I wojny światowej zawdzięcza mu życie. Był autorem pojęcia nosicielstwa, czyli jak to nazwał "niewidocznych chorób" ("maladies inapparentes"), usiłował upowszechnić to odkrycie.
Za udowodnienie doświadczalne, że dur plamisty przenoszą na człowieka wszy odzieżowe (1909), został w 1928 wyróżniony Nagrodą Nobla. Współpracował z wybitnym polskim uczonym prof. Rudolfem Weiglem, którego odwiedzał w jego lwowskiej pracowni, prowadzącej – jako jedyna w świecie – hodowlę riketsji – zarazka duru plamistego.
Był autorem wielu prac naukowych, a także książek z filozofii nauki. W 1936 wydano w Polsce Narodziny, życie i śmierć chorób zakaźnych (wydanie oryginalne 1930).
Źródła:
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
1901: Behring • 1902: Ross • 1903: Finsen • 1904: Pawłow • 1905: Koch • 1906: Golgi, Ramón y Cajal • 1907: Laveran • 1908: Miecznikow, Ehrlich • 1909: Kocher • 1910: Kossel • 1911: Gullstrand • 1912: Carrel • 1913: Bárány • 1919: Bordet • 1920: Krogh • 1922: Hill, Meyerhof • 1923: Banting, Macleod • 1924: Einthoven • 1926: Fibiger • 1927: Wagner-Jauregg • 1928: Nicolle • 1929: Eijkman, Hopkins • 1930: Landsteiner • 1931: Warburg • 1932: Sherrington, Adrian • 1933: Morgan • 1934: Whipple, Minot, Murphy • 1935: Spemann • 1936: Dale, Loewi • 1937: Szent-Györgyi • 1938: Heymans • 1939: Domagk • 1943: Dam, Doisy • 1944: Erlanger, Gasser • 1945: Fleming, Chain, Florey • 1946: Muller • 1947: C.Cori, G.Cori, Houssay • 1948: Müller • 1949: Hess, Moniz • 1950: Kendall, Reichstein, Hench • 1951: Theiler • 1952: Waksman • 1953: Krebs, Lipmann • 1954: Enders, Weller, Robbins • 1955: Theorell • 1956: Cournand, Forssmann, Richards • 1957: Bovet • 1958: Beadle, Tatum, Lederberg • 1959: Ochoa, Kornberg • 1960: Burnet, Medawar • 1961: Békésy • 1962: Crick, Watson, Wilkins • 1963: Eccles, Hodgkin, Huxley • 1964: Bloch, Lynen • 1965: Jacob, Lwoff, Monod • 1966: Rous, Huggins • 1967: Granit, Hartline, Wald • 1968: Holley, Khorana, Nirenberg • 1969: Delbrück, Hershey, Luria • 1970: Katz, Euler, Axelrod • 1971: Sutherland • 1972: Edelman, Porter • 1973: Frisch, Lorenz, Tinbergen • 1974: Claude, Duve, Palade • 1975: Baltimore, Dulbecco, Temin • 1976: Blumberg, Gajdusek • 1977: Guillemin, Schally, Yalow • 1978: Arber, Nathans, Smith • 1979: Cormack, Hounsfield • 1980: Benacerraf, Dausset, Snell • 1981: Sperry, Hubel, Wiesel • 1982: Bergström, Samuelsson, Vane • 1983: McClintock • 1984: Jerne, Köhler, Milstein • 1985: Brown, Goldstein • 1986: Cohen, Levi-Montalcini • 1987: Tonegawa • 1988: Black, Elion, Hitchings • 1989: Bishop, Varmus • 1990: Murray, Thomas • 1991: Neher, Sakmann • 1992: Fischer, Krebs • 1993: Roberts, Sharp • 1994: Gilman, Rodbell • 1995: Lewis, Nüsslein-Volhard, Wieschaus • 1996: Doherty, Zinkernagel • 1997: Prusiner • 1998: Furchgott, Ignarro, Murad • 1999: Blobel • 2000: Carlsson, Greengard, Kandel • 2001: Hartwell, Hunt, Nurse • 2002: Brenner, Horvitz, Sulston • 2003: Lauterbur, Mansfield • 2004: Axel, Buck • 2005: Marshall, Warren • 2006: Fire, Mello
