CWS T-1
Z Wikipedii
CWS T-1 to pierwszy polski samochód osobowy. Został on skonstruowany w Centralnych Warsztatach Samochodowych (CWS) w Warszawie (stąd jego nazwa), gdzie podjęto jego produkcję w latach 1925-1932.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Samochód CWS T-1 skonstruowany przez znanego przed drugą wojną światową polskiego konstruktora inż. Tadeusza Tańskiego. Pierwsze rysunki samochodu powstały w 1922r. Pojazd wykonano pod kierownictwem inż. Władysława Mrajskiego i po przeprowadzeniu prób ujrzał on światło dzienne w roku 1925. Samochód produkowano w krótkich seriach od 1925 r. W sumie powstało około 500 sztuk w różnych wersjach nadwoziowych. Oferta obejmowała samochody w wersjach nadwoziowych:
- torpedo - osobowy z nadwoziem otwartym czterodrzwiowym
- kareta - osobowy z nadwoziem zamkniętym czterodrzwiowym
- berlina - osobowy z nadwoziem zamkniętym dwudrzwiowym
- kabriolet (fałszywy) - osobowy z nadwoziem zamkniętym dwudrzwiowym
- lekki ciężarowy - dwudrzwiowa kabina, reszta do zabudowy jako:
- pick-up
- furgonetka
Zakończenie produkcji zostało wymuszone przez podpisanie przez polski rząd w 1932r. umowy licencyjnej z włoską firmą FIAT na produkcję samochodu Fiat 508, który miał być (i był) produkowany w Państwowych Zakładach Inżynierii (PZInż), czyli dawnych CWS. Umowa wymagała zaprzestania produkcji samochodów konkurencyjnych wobec modelu licencyjnego.
[edytuj] Konstrukcja CWS T-1
Konstrukcja samochodu opartego na ramie podłużnicowej była bardzo prosta. Nadwozie było drewniano-stalowe, w wersjach czterodrzwiowych sześciomiejscowe. Cały pojazd można było rozkręcić, a następnie ponownie złożyć za pomocą jednego klucza szczękowego. Wszystkie śruby i nakrętki miały jednakowy rozmiar M10. Dotyczyło to również silnika a jedynym wyjątkiem były świece zapłonowe mające gwint M18. Było to bardzo ważne, gdyż w Polsce międzywojennej brakowało narzędzi, niewiele też było dobrze wyposażonych warsztatów. Zawieszenie przednie jak i tylne opierało się na resorach piórowych wyposażonych w amortyzatory cierne. Napęd przekazywany był za pośrednictwem suchego jednotarczowego sprzęgła do skrzyni biegów blokowanej za pośrednictwem zamka Yale przed kradzieżą. Układ hamulcowy działał na cztery koła wyposażone w hamulce bębnowe o dużej średnicy.
[edytuj] Silniki
[edytuj] Silnik T-1
Do napędu CWS T-1 zastosowano silnik spalinowy, benzynowy, górnozaworowy czterocylindrowy konstrukcji inż. Tańskiego. Pierwszy prototyp był gotowy do testów w 1923r. Zarówno głowica silnika jak i kadłub ze skrzynią korbową odlane były ze stopu aluminium (choć inne źródła podają, że głowica była żeliwna). Wał korbowy ułożyskowany został na trzech łożyskach głównych. Skok tłoka o wartości 120 mm oraz cylindry pracujące w mokrych tulejach cylindrowych o średnicy 90 mm dawały pojemność 2.984 litra. Silnik uzyskiwał moc w zależności od wersji od 45 KM przy 2500 obr/min do 61 KM przy 3200 obr/min.
[edytuj] Dane techniczne i wymiary CWS T-1 Kareta
rodzaj silnika: | czterosuwowy, o zapłonie iskrownikowym, chłodzony cieczą |
ilość cylindrów: | 4 |
pojemność skokowa: | 2984 ccm |
moc max. przy obr/min : | 61 KM przy 3000 obr/min |
skrzynia biegów: | mechaniczna 4-biegowa |
masa samochodu gotowego do jazdy: | 1150-1800 kg w zależności od wersji |
typ ogumienia: | 860x160mm lub Bibendum 16x50 |
długość: | 4830 mm |
wysokość: | 1950 mm |
szerokość: | 1700 mm |
rozstaw osi: | 3420 mm |
rozstaw kół: | 1400 mm |
prześwit poprzeczny: | 240 mm |
[edytuj] Silniki T-8 i T-4
W 1929r. inż Tański opracował kolejne dwa silniki. Pierwszym z nich był T-8 o ośmiu cylindrach (stąd oznaczenie T-8) i pojemności skokowej 3.0 l. Drugi, czterocylindrowy (stąd oznaczenie T-4) był w rzeczywistości jego połową i miał pojemność 1.5 litra. Oba silniki wykorzystywały te same części. Wał w T-4 oparto na trzech łożyskach kulkowych, w T-8 były dwa takie wały. Zastosowano głowice typu Ricardo co dało stopień sprężania wynoszący 5:1.
[edytuj] Inne konstrukcje CWS
- CWS T-2
- CWS T-8
Współczesne samochody osobowe
Daewoo Lanos/FSO Lanos • Daewoo Matiz/FSO Matiz • Daewoo Tico • Fiat Cinquecento • Fiat Panda • Fiat Uno • Leopard • Melex • Opel Astra • Opel Zafira • Opel Agila
Historyczne samochody osobowe
Beskid • CWS T-1 • Fiat 125p • Fiat 126p • Fiat 127 • Fiat 132 • Fiat 508 • Fiat 518 • Fiat 524 • Meduza • Mikrus • Ogar • Polonez • Syrena • Wars • Warszawa
Samochody dostawcze, ciężarowe, terenowe, autobusy i ciągniki
Autosan • Fiat 618 • Fiat 621 • Honker • Jelcz • Lublin • Nysa • PZInż 303 • PZInż 603 • PZInż 703 • San • Solaris • Solbus • Star • Tarpan • Ursus • Wilk • Żubr • Żuk
Motocykle, motorowery i skutery
Gazela • Junak • Komar • Ogar • Osa • Motorynka • Romet • Ryś • SHL • Sokół • WFM • WSK • Żak