Pomoc:FAQ
Z Wikipedii
Wikipedia:FAQ (ang. Frequently Asked Questions) - To zbiór często zadawanych podstawowych pytań i odpowiedzi na temat polskiej Wikipedii, stworzony dla wygody odwiedzających wikipedię lecz także po to aby uwolnić wikipedystów od ciągłego odpowiadania na stale powtarzające się a w rezultacie nudne (dla odpowiadających) pytania.
Jeśli nie możesz znaleźć odpowiedzi na swoje pytanie na tej stronie, poszukaj ich na: Pomoc oraz Zasady.
Jeśli nie rozumiesz dowolnego pojęcia używanego w żargonie wikipedystów (np. kategoria, szablon, strona ujednoznaczniająca, pacynka, redirect), zajrzyj na: Terminologia.
Możesz też, korzystając ze strony: Wikipedia:Pytania nowicjuszy zadać nam jakieś pytanie, na które trudno było Ci gdzie indziej znaleźć odpowiedź. Postaramy się na nie odpowiedzieć najlepiej jak umiemy.
Pytania natury ogólnej
Skąd pochodzi nazwa Wikipedia?
Pochodzi od nazwy technologii wiki oraz wyrazu "encyklopedia".
Jakie są cele Wikipedii?
Stworzenie darmowej encyklopedii poprzez współpracę wszystkich chętnych. Wikipedia w zamyśle ma być największą w historii encyklopedią będącą rzetelnym źródłem informacji.
Zobacz też Cele powstania Wikipedii.
Dla kogo przeznaczona jest Wikipedia?
Wikipedia jest w zamyśle przeznaczona dla każdego. Każdy może być zarówno czytelnikiem jak i autorem Wikipedii. W obu przypadkach nie ma żadnych ograniczeń.
Kto jest właścicielem Wikipedii?
To interesujące pytanie. Właścicielem serwera, domeny oraz nazwy i logo Wikipedii jest Fundacja Wikimedia. Artykuły umieszczane przez wikipedystów są obłożone licencją GNU FDL i należą do materiałów typu Open Content. Nie można zatem powiedzieć, że właścicielem artykułów zamieszczanych w Wikipedii jest Fundacja Wikimedia - należą one do całej ludzkości. Zobacz też Wikipedia:Prawa autorskie.
Kto jest odpowiedzialny za artykuły umieszczone w Wikipedii?
Wszyscy wikipedyści! Innymi słowy to zbiorowa odpowiedzialność. Nieokreślona liczba osób rozwija różne części tego projektu i każdy może zrobić to, co uważa za stosowne. Nie wyłączając Ciebie! Przede wszystkim warto wiedzieć jak tworzy się artykuły (dobrze też mieć pojęcie, o czym się pisze).
Wiarygodność informacji zamieszczanych w Wikipedii
Na ile informacje zamieszczane w Wikipedii są wiarygodne? Jeśli ktoś celowo lub nieumyślnie wprowadza błędne informacje/definicje, czy jest sprawdzana ich poprawność?
- Na 95% wandalizmy i żarty są wychwytywane, ale na upartego ktoś może wymyślić bzdurę, udającą naukowy opis. Jednak porównuje się też teksty z zawartością Internetu. W sumie więc, biorąc pod uwagę niewielką ilość wandalizmów, można przyjąć wysokie prawdopodobieństwo, że Wikipedia nie podaje totalnych bzdur. Większym problemem są raczej zaaferowani młodzi ludzie, którzy chcą coś wnieść, zwykle w dobrej wierze, ale robią to mało udanie. Ale to też jest kontrolowane.
Adres do autora danego hasła
Nie ma jednej osoby czy kilku osób odpowiedzialnych/tworzących dane hasło. Każdy je może współtworzyć (także Ty), natomiast w historii zmian danego artykułu można sprawdzić kto najczęściej dokonywał zmian w artykule, zobaczyć na czym one polegały i skontaktować się z tą osobą. Zastrzeżenia do treści najlepiej wpisać w dyskusji artykułu albo... samemu go poprawić.
Pytania na temat korzystania z Wikipedii
Kto może korzystać z Wikipedii?
Każdy i za darmo.
Czy można zamówić Wikipedię na CD lub DVD; czy można ją skądś pobrać?
- Można pobrać bazę danych Wikipedii w formacie dumpu MySQL. Znajduje się on na stronie http://download.wikimedia.org/
- Można sobie zainstalować całe oprogramowanie -> http://download.wikimedia.org/wikipedia/pl/
- Albo strony statyczne -> http://download.wikimedia.org/static/wikipedia-pl-html.7z i http://download.wikimedia.org/static/wikipedia-pl-images.tar 144 Mb (po rozpakowaniu 2,9 Gb) i 3,7 Gb
Chcę wykorzystać waszą zawartość, jak to zrobić?
Możesz nas cytować.
Wystarczy, że jako źródło Twoich wiadomości podasz Wikipedię. Przykłady zastosowania znajdziesz na specjalnej stronie Cite. Podaj tam tylko tytuł interesującego Cię artykułu.
Warto pamiętać, że cytowanie to nie jest przepisywanie całych artykułów, tylko ich krótkich fragmentów. Jeżeli chcesz wykorzystać cały artykuł, to musisz objąć go licencją GNU FDL, co oznacza m.in. podanie wszystkich autorów artykułu. Przykładowo, kopiując tę stronę należałoby umieścić:
Źródło: Wikipedia - Wikipedia:FAQ (autorzy, na licencji GNU FDL)
Zobacz też: Wikipedia:Prawa autorskie
Jak odszukać dany artykuł w Wikipedii?
Korzystając z pola Szukaj, które jest u góry i na dole każdej strony. Więcej szczegółów na: Przeszukiwanie
Dlaczego nie mogę znaleźć poprzez wyszukiwarkę artykułu, który właśnie napisano?
Wyszukiwarka ma dość duże opóźnienie w indeksowaniu artykułów. Trzeba trochę poczekać.
Gdzie można znaleźć starsze wersje artykułów?
Przy każdym artykule jest u góry zakładka "historia", to tam znajdziesz historie strony. Więcej szczegółów na: Historia strony
Czy można gdzieś złożyć propozycję hasła?
Jeśli chcesz, żeby ktoś jakieś napisał to napisz to na stronie Wikipedia:Propozycje tematów.
Znalazłem artykuł (grafikę), który powinien być usunięty. Co zrobić?
Oczywiste przypadki (np. artykuł to ciąg znaków htgrthgt lub wulgaryzm) zgłoś wpisując u góry artykułu {{ek}} (więcej tu). Gdy artykuł łamie Twoim zdaniem czyjeś prawa autorskie postępuj wedle procedury przedstawionej tu. Pozostałe strony zgłaszamy do usunięcia wedle procedury przedstawionej tu. Zanim zgłosisz artykuł do usunięcia zastanów się czy nie lepiej po prostu samemu poprawić zauważony błąd lub uzupełnić artykuł o kolejne informacje.
Zobacz też: Wikipedia:Artykuły kontrowersyjne.
Jak poprawić błąd ("literówkę") itp.?
Na stronie artykułu, gdzie znalazłeś błąd klikasz na "Edytuj", i tak jak w edytorze tekstów poprawiasz tekst. Potem wpisujesz w Opisie Zmian skrót lit., klikasz na "Zapisz" i ... już.
Nic nie zrobiłem, dlaczego zostałem zablokowany?
Jeżeli jesteś użytkownikiem sieci przydzielającej dynamiczne IP (np. Neostrada) lub jesteś użytkownikiem sieci lokalnej, prawdopodobnie inny użytkownik tej sieci został zablokowany. Jeżeli posiadasz konto, możesz wysłać e-mail do jednego z administratorów używając linku po lewej stronie. Podaj w nim swój adres IP oraz powód blokady. Możesz (gdy nie posiadasz konta) poprosić o odblokowanie używając kanału IRC.
Pytania na temat udziału w pracach Wikipedii
Kto może uczestniczyć w pisaniu haseł w Wikipedii?
Każdy kto chce, pod warunkiem, że będzie to robił z sensem i przestrzegał zasad.
W jaki sposób mogę wnosić swój wkład?
Poprzez tworzenie nowych oraz edytowanie już istniejących artykułów (szczegółowe informacje znajdziesz w Poradniku autora Wikipedii), reklamę i promocję (zobacz: Wikipedia:Promocja Wikipedii) oraz na wiele innych sposobów.
A tak w ogóle to co wy macie z tego, że umieszczacie tu informacje?
Zacznij umieszczać sam/sama a przekonasz się jaka to frajda. :)
Jak można się zarejestrować?
-
- wybrać łącze zaloguj mnie na górze strony (albo tu)
- wpisać swoją nazwę i hasło (dwukrotnie) w odpowiednie okienka
- Uwaga: ciasteczka należy mieć włączone i odblokowane dla pl.wikipedia.org
Zobacz też: Logowanie.
Login małą literą
Podczas rejestracji swój login wpisałem małą literą, a on na złość jest wszędzie pisany wielką. Czy da się to przestawić, aby się wyświetlał tak, jak go wpisałem?
- Uzupełnij pole "Twój podpis" jeśli chodzi o podpisy np. na stronach dyskusji, czyli np. coś takiego: ---> severson
Niezalogowani
Dopisałem dwa artykuły zanim utworzyłem swoje konto i teraz występuję tu jako 217.153.50.59 a nie jako Zbyszek da się to zmienić?
- Niestety nie. Dlatego zachęcamy do zakładania konta.
Jak podpisywać się automatycznie w dyskusji?
Na wiki podpis w dyskusji robimy np. czterema tyldami: ~~~~. Efekt: Olaf 21:08, 7 lip 2004 (CEST)
Jak podpisywać się tak by dodany był link do dyskusji użytkownika?
Podpis możesz zmienić w swoich preferencjach. Tam zaznaczasz "Podpis bez automatycznego linku" i zmieniasz pole "Twój podpis" na coś takiego jak np.:
[[Wikipedysta:Ktoś|Ktoś]] <small>[[Dyskusja_Wikipedysty:Ktoś|>dyskusja<]]</small>
Ten tekst będzie się wstawiał jak się podpiszesz czterema tyldami (~~~~).
Uwaga: Słowo "Ktoś" w przykładzie należy zamienić na swoją ksywkę, a dokładniej na nazwę użytkownika na Wikipedii (wybraną w czasie rejestracji).
Jak tworzyć nowe artykuły?
Przeczytaj Wikipedia:Tworzenie nowych wpisów.
Co to znaczy: "Opis zmian"? Co należy wpisać w tym polu i jak dokładnie?
Dobrze jest wpisać opis dokonanych przez siebie zmian, najlepiej krótko i zwięźle: np. "poprawione literówki", "dodano informacje o liczbie mieszkańców", "usunięto nieaktywny link zewnętrzny", "zmieniona data urodzin z 1685 na 1686", "rozszerzenie art. o życiorys", itp.
Edytor wikipedii offline
Niestety nie ma takiego dobrego i sprawdzonego programu.
Czy można tłumaczyć artykuły z Wikipedii w innych językach?
Tak, oczywiście. Należy jedynie zaznaczyć (w polu "Opis zmian"), że jest to tłumaczenie z danej Wikipedii.
Jak wstawiać grafiki/obrazki?
Grafikę, która ma ilustrować jakiś artykuł powinieneś przesłać:
- na Wikimedia Commons (naszego repozytorium mediów) jeśli może się ona przydać na innych projektach MediaWiki (np. na obcojęzycznych Wikipediach)
- bezpośrednio na Wikipedię, jeśli grafika nie nadaje się do wykorzystania w innych projektach (np. posiada napisy po polsku). Aby przesłać plik do Wikipedii wybierz z bocznego menu opcję Prześlij plik.
Uwaga: Możliwość przesyłania plików mają jedynie zalogowani użytkownicy.
Po przesłaniu pliku możesz umieścić go na stronie za pomocą wpisując w tekście artykułu np.:
[[grafika:Moj_plik.jpg|center|Mój plik]]
Uwagi
- Obrazki przesyłane na serwery Commons i Wikipedii nie mogą naruszać niczyich praw autorskich.
- Można skorzystać z listy zasobów graficznych Public Domain.
- Pamiętaj o opisaniu źródła pochodzenia ilustracji na stronie opisu grafiki (w polu "opis grafiki" podczas przesyłania lub później przez edycję strony otwartej po kliknięciu na grafice).
Więcej o wstawianiu obrazków w artykułach Wikipedii: Wikipedia:Uwagi o wstawianiu obrazków.
Czy wstawiając artykuły/grafiki trzeba przestrzegać praw autorskich?
Tak - koniecznie! Jest to jedna z najważniejszych zasad Wikipedii. O tym jak umieszczać artykuły lub grafiki, by nie łamać czyichś praw autorskich oraz co zrobić gdy się znajdzie artykuły/grafiki podejrzane o ich łamanie jest artykuł Wikipedia:Prawa autorskie.
Czy do Wikipedii można wstawić jakiś film albo plik dźwiękowy?
Oczywiście można, wstawiać filmy oraz pliki dźwiękowe. Szczegóły: Wikipedia:Dodawanie plików multimedialnych na MediaWiki oraz Wikipedia:Zasady dołączania plików.
Jak wstawiać tabele?
Przeczytaj Wikipedia:Dodawanie tabel na MediaWiki.
Tekst, który ukazuje się na szarym tle i nie mieści się w oknie przeglądarki
To tylko dlatego, że zacząłeś linię od spacji, jak tutaj.
Czy Wikipedia posiada wbudowany słownik ortograficzny?
Nie. Można sprawdzać błędy np. w Wordzie, lub w OpenOffice (jednak wiąże się to z pewnym ryzykiem deformacji tekstu) lub używać Firefoksa w wersji 2.0 który ma wbudowany słownik ortograficzny i podkreśla błędnie napisane słowa. Ewentualnie można dodać do swojej przeglądarki wtyczkę która oferuje podobną funkcjonalność, jak np. Google Toolbar.
Jak formatować tekst na Wikipedii?
Przeczytaj Wikipedia:Formatowanie tekstu na Wikipedii.
Kiedy i jak wstawiamy linki (odnośniki) wewnętrzne (czyli do innych stron w Wikipedii)?
Przeczytaj Wikipedia:Tworzenie haseł#Odsyłacze (linki).
Kiedy i jak wstawiamy linki (odnośniki) zewnętrzne (czyli do innych stron w internecie)?
Przeczytaj Zasady wstawiania linków zewnętrznych.
Jak znaleźć wśród wikipedystów np. osobę znającą dobrze język niemiecki lub znającą terminologię w matematyce?
Zajrzyj do naszej Wieży Babel (znajomość języków obcych) oraz Wieży Specjalności (znajomość terminologii w różnych naukach).
Kim są administratorzy i jakie mają uprawnienia?
Administrator (sysop) to godny zaufania uczestnik projektu, który posiada dodatkowe uprawnienia, niedostępne normalnym użytkownikom. Więcej: Wikipedia:Administratorzy.
Gdzie można podyskutować o Wikipedii?
Najlepiej na stronie kawiarenki. A jeśli chcesz o konkretnym artykule, to najlepiej na podstronie dyskusyjnej konkretnego artykułu.
Można zajrzeć na czat Wikipedii na kanale IRC irc://chat.freenode.net/wikipedia-pl, a także uczestniczyć w dyskusjach poprzez mailingową listę dyskusyjną, a zapisać się na nią można tutaj.
Mam wątpliwości odnośnie koncepcji Wikipedii
Mamy na to gotową odpowiedź, ale jest dość obszerna. Zobacz: Wikipedia:Nasza odpowiedź na krytykę
Pozostałe pytania
Jaka strona kodowa? (Jak kodowane są polskie litery w Wikipedii)
Jaką stronę kodową mam ustawić w MSIE 6.0 aby polskie litery były wyświetlane poprawnie?
- Widok -> Kodowanie -> Unicode (UTF-8)
Brak polskich znaków na Wikipedii - co robić?
Czasem wystarczy tylko zmienić w preferencjach skórkę Wikipedii na inną (z "MonoBook" (domyślna) na "Standard", "Nostalgia" bądź "Cologne Blue").
Cookies i prywatność
Kto i po co zbiera cookies?
- Engine wikipedii używa go do identyfikacji użytkowników. Innymi słowy: logujesz się raz, twoja nazwa użytkownika jest zapamiętywana, potem już serwer Cię zna i podpisuje wszystkie Twoje edycje.
Oznaczenia przy nazwach artykułów w ostatnich zmianach i obserwowanych
Co znaczą tajemnicze literki m, N i b oraz kolorowe liczby w nawiasach na stronach ostatnich zmian i obserwowanych
- m - drobne (małe) zmiany (czasami wyświetla się jako M)
- N - strona nowo utworzona
- b - edycje dokonane przez boty
Każdą edycję można oflagować jako drobną (małą). Mogą to robić jedynie zalogowani użytkownicy, przez zaznaczenie "To jest drobna zmiana." pod opisem zmian.
Liczby w nawiasach oznaczają zmianę wielkości strony wyrażoną w bajtach w stosunku do wersji poprzedniej, przy czym:
- liczba poprzedzona plusem w kolorze zielonym oznacza, że wielkość się zwiększyła
- liczba poprzedzona minusem w kolorze czerwonym oznacza, że wielkość się zmniejszyła
- liczba zero w kolorze szarym oznacza, że wielkość się nie zmieniła (mimo iż treść uległa zmianie)
Kiedy oznaczyć coś jako "drobna zmiana"?
Jako drobną zmianę należy rozumieć zmiany techniczne takie jak poprawa literówek czy dodanie formatowania. Zmiany merytoryczne, nawet gdy jest ich mało, nie powinno się zaliczać do drobnych zmian.
Jak używać polskich liter (ogonków)?
- Ogólnie: zależy to od Twojej przeglądarki i systemu komputera. Kilka linków zewnętrznych:
Dlaczego nie działa mój link [[pl:coś tam ogólny]] ze strony obcojęzycznej do strony polskiej?
Uwaga na ó!
„O” z kreską jest reprezentowane również w kodach latin-1 (europa zachodnia) i w latin-2 (europa wschodnia). Wizualnie, litery ó i ó są prawie identyczne, ale w plikach (na twardym dysku, w pamięci, itd.), są różne. Podobnie Ó i Ó są zapisywane jako różne.
Niezbyt eleganckie ale proste rozwiązanie: pisz
- ó zamiast ó
- Ó zamiast Ó
Problem ten istnieje między innymi w Debianie woody dla przeglądarki mozilla-1.0 z locale ustawionym na pl.
Dodatkowe informacje po angielsku: strona na metawiki o sposobach zapisywania różnych znaków (w tym liter z alfabetów narodowych).
Nie mogę zapisywać stron
Pytanie: nie mogę zapisywać stron (lub stron powyżej pewnej wielkości), mimo, że nie jestem zablokowany, poza tą sprawą mam bezproblemowy dostęp do internetu. Mogę czytać strony, oglądać obrazki, wysyłać pocztę, używać FTP itp.
Odpowiedź: Kłopot może być sprawką Twojego dostawcy internetu, wyślij mu list z zapytaniem. Technobełkot w następnych zdaniach pomoże Ci go przycisnąć do muru:
- zapytaj, czy Twój dostawca internetu nie ustawił proxy w ten sposób, że blokuje wysyłanie dużych ilości danych metodą POST. Jeśli używa serwera proxy Squid to parametr konfiguracji nazywa się request_body_max_size.
Jeśli pojawia się jakaś informacja na temat błędu, to wklej ją całą do listu, zwłaszcza, jeśli zawiera słowo squid. Ostatnio taki problem był w Aster (dawniej Astercity), podobno już jest naprawione.
Nie mogę znaleźć informacji o...
Jeżeli nie udało Ci się dotrzeć do informacji na temat trapiącego Cię pytania lub też nie jesteś pewien sposobu formatowania artykułów czy poruszania się na Wikipedii, dodaj do swojej strony szablon:pomocy poprzez dopisanie linijki tekstu {{pomocy|po kresce opis problemu}} na stronie swojej dyskusji lub Wikipedysty, a na pewno zgłosi się ktoś chętny wyjaśnić kłopotliwą dla Ciebie sprawę.
Uwaga! Jeżeli jesteś tu nowy, przeczytaj również
- Powitanie nowicjuszy
- Doskonały poradnik dla początkujących
- Najczęstsze nieporozumienia
- Poradnik autora Wikipedii
- Wikietykieta
- Terminologia
- Ważne Artykuły Wikipedii
prawa autorskie
cytaty osób posługujacych sie innym językiem są przez kogoś tłumaczone. Czy tłumacz nie posiada praw autorskich do swojego tłumaczenia orginalnej wypowiedzi? przykładowo- filozof grecki: jego wypowiedź przytoczona w książce polskiego autora została wpierw przetłumaczona na polski. jakie zasady regulują te sprawy? Pan Samochodzik 10:20, 21 mar 2007 (CET)
