IS

Z Wikipedii

Pomnik w Siekierkach

Eksponat w Muzeum Uzbrojenia na poznańskiej cytadeli. Dobrze widoczne są mniejsze niż w czołgach T-34/85 koła jezdne.

Czołgi IS (skrót od Иосиф Сталин - Iosif Stalin) to seria czołgów ciężkich produkowanych w czasie II wojny światowej i po wojnie w Związku Radzieckim, nazwana tak na cześć Stalina. Można się także spotkać z niepoprawnym oznaczeniem: JS.

Pierwsza wersja czołgu IS-1 powstała w 1943 i była uzbrojona w działo 85 mm, jako odpowiedź na pojawienie się niemieckich PzKpfw V Panther i PzKpfw VI Tiger. Drugim modelem był IS-2 z działem 122 mm, ta wersja została później zmodyfikowana – powstał IS-2m z poprawionym kadłubem. Ostatnią wersją wielkoseryjną był IS-3 ze znacznie poprawionym pancerzem i charakterystyczną półkolistą wieżą (ten rodzaj wieży został użyty w prawie wszystkich powojennych czołgach zaprojektowanych w Związku Radzieckim). Skonstruowany pod koniec wojny, IS-3 najprawdopodobniej nie zdążył wziąć w niej udziału.

Na podwoziu czołgu IS-2 powstały działa pancerne ISU-152 i ISU-122.

IS-3 wzięły udział w sowieckich interwencjach na Węgrzech i w Czechosłowację. Dostarczano je także do Egiptu, gdzie wzięły udział w wojnie z Izraelem, ale w tym czasie czołgi tego typu ustępowały już wyraźnie nowoczesnym konstrukcjom. Armia Czerwona przeniosła IS-2 do rezerwy (zostały wcześniej zmodyfikowane i były znane jako IS-2M), IS-2m pozostał w aktywnej służbie na Kubie, w Chinach i Korei Północnej. Czołgi IS-3, po modernizacji (IS-3M), pozostawały w aktywnej służbie w Armii Radzieckiej do lat 60. XX w.

Czołgi IS-2 były też na uzbrojeniu LWP. Czołgi znajdowały się na wyposażeniu 4 Pułku Czołgów Ciężkich przeznaczonego dla 1 Armii WP oraz 5 Pułku Czołgów Ciężkich przeznaczonego dla 2 Armii WP. Zaczęto również formować 6 pułk dla 3 Armii oraz 7 pułk, ale ostatecznie nie zostały one sformowane. Razem przekazano w latach 1944-45 LWP 71 czołgów, z czego zwrócono 21 (6 pułku). Po wojnie LWP dysponowało 26 czołgami. Ich liczba w późniejszym czasie wzrosła na skutek dostaw z ZSRR oraz napraw wozów ściągniętych z pobojowisk. IS-2 użytkowane były do lat pięćdziesiątych. Pewną liczbę wykorzystywano jeszcze w latach sześdziesiątych do strzelań morskich. W celach doświadczalnych sprowadzono także do Polski 2 egzemplarze czołgu IS-3.

Po II wojnie światowej podjęto pracę nad rozwojem dalszego wariantów czołgów IS, produkowanego seryjnie IS-4 (Obiekt 701), oraz prototypowych IS-5 (Obiekt 248), IS-6 (Obiekt 252, 253) oraz IS-7 (Obiekt 260). W 1952 rozpoczęto produkcję wielkoseryjną nowego typu czołgu nazwanego początkowo IS-8, po śmierci Stalina w 1953 przemianowanego na T-10.

[edytuj] Dane techniczne

[edytuj] IS-2

• Wymiary:
  • Długość:
    • całkowita: 9,85 m
    • kadłuba: 6,77 m
  • Szerokość: 3,2 m
  • Wysokość: 2,44 m
• Ciężar: 45,8 t
• silnik: diesel, 4-suwowy, 12-cylindrowy (V), typ W-2-IS lub V-2-K o mocy 520 KM (382 KW), chłodzony płynem
• Prędkość maksymalna: 37 km/h
• Zasięg: 190 km (na drodze)
• Uzbrojenie:
  • Działo 122 mm D-25T z 28 nabojami
  • Karabin maszynowy 12,7 mm DSzK z 300 nabojami
  • Karabin maszynowy 7,62 mm DTM z 2331 nabojami
• Opancerzenie:
  • Z przodu: 120 mm
  • Z boku: 90 mm
  • Z tyłu: 60 mm
  • Wieża: 130-75 mm
• Załoga: 4

IS-3

[edytuj] IS-3

• Wymiary
  • Długość: 9,9 m
  • Szerokość: 3,09 m
  • Wysokość: 2,73 m
• Ciężar: 46 t
• silnik: diesel, 4-suwowy, 12-cylindrowy (V), typ W-2-IS o mocy 520 KM (382 KW), chłodzony płynem
• zbiorniki paliwa: 520 + 300 l
• zużycie paliwa: 300-350 l/100 km
• Prędkość maksymalna: 37 km/h
• Uzbrojenie:
  • Armata 122 mm D-25T z 25-28 nabojami
  • 1 karabin maszynowy 12,7 mm DSzK z 900-1200 nabojami (przeciwlotniczy)
  • 1 karabin maszynowy 7,62 mm DTM z 700-1000 nabojami (sprzężony z armatą)
• Opancerzenie
  • Z przodu: 90-120 mm
  • Z boku: 90-95 mm
  • Z tyłu: 60 mm
  • Wieża: 90-160 mm
• Załoga: 4

[edytuj] Plany i modele:

• Mały Modelarz: nr 12/1965

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
IS

[edytuj] Linki zewnętrzne

• OnWar: IS-1, IS-2, IS-3