Józef Rokitnicki

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Józef Rokitnicki herbu Prawdzic (zm. po 11 kwietnia 1794), polski działacz polityczny, marszałek konfederacji targowickiej w województwie płockim, wielokrotny poseł na sejm.

Był synem Tomasza i jego drugiej żony Kunegundy z Przeciszewskich, bratankiem Kazimierza (biskupa pomocniczego płockiego). Tomasz Rokitnicki (ur. 1713, zm. 1783) pełnił w latach 1775-1782 funkcję kasztelana rypińskiego, był klientem prymasa Michała Poniatowskiego oraz kawalerem Orderu Św. Stanisława. Prawdopodobnie to on wystarał się dla syna o pierwszą godność szlachecką - wojskiego większego raciąskiego (1781). W 1782 Józef Rokitnicki był posłem na sejm z województwa płockiego. Otrzymał kolejno tytuły łowczego płockiego (1786), cześnika płockiego (1787), rotmistrza 9. chorągwi kawalerii narodowej w 1 Wielkopolskiej Brygadzie Kawalerii Narodowej. Jako rotmistrz spotkał się z krytyką wizytującego oddziały Kazimierza Rzewuskiego w 1791; wkrótce potem zrezygnował z tej chorągwi. Odznaczony został w lutym 1790 Orderem Św. Stanisława.

W lutym 1792 był marszałkiem sejmiku województwa płockiego. 9 sierpnia t.r. został powołany na marszałka konfederacji targowickiej województwa płockiego, jednak wobec różnic w treści aktu założycielskiego władze konfederackie nie zatwierdziły tego wyboru i musiało dojść do powtórnego zawiązania konfederacji w tym województwie, ponownie z Rokitnickim w roli marszałka (30 sierpnia t.r.) W 1793 został wyznaczony na posła na sejm w Grodnie i był dość aktywnym uczestnikiem obrad, ale traktatu rozbiorowego z Prusami nie podpisał, nieobecny na sesji ze względu na stan zdrowia. Działał na rzecz utrzymania liczebności armii polskiej, a w grudniu 1793 przedstawił Radzie Nieustającej memoriał dotyczący "poprawienia porządku ziem płockich", który nie zyskał akceptacji.

W majątku Rokitnickiego w okolicach Piotrkowa doszło do zjazdu szlachty w początkach insurekcji kościuszkowskiej. Władze pruskie uznały go za podejrzanego politycznie; Rokitnicki został aresztowany i wywieziony do Płocka, następnie do Torunia. W sprawie jego uwolnienia żona interweniowała u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; ostatnia pewna wiadomość dotycząca Rokitnickiego pochodzi z 11 kwietnia 1794, kiedy król, po rozmowie z pruskim posłem Buchholtzem, zapewniał, że został on z więzienia zwolniony.

Istnieje hipoteza, że marszałek konfederacji jest identyczny z Józefem Rokitnickim, który był gorliwym stronnikiem pruskim, a w czasach Księstwa Warszawskiego zmienił orientację polityczną i wspierał Francuzów. Skrajna zmiana poglądów miała tak oburzać osoby znające przeszłość tegoż Rokitnickiego, że doszło do spoliczkowania go, a później pojedynku (zakończonego bezkrwawo) z Markiem Zielińskim w kwietniu 1808. Część autorów (m.in. Seweryn Uruski) przypisuje Rokitnickiemu stopień generała majora.

Józef Rokitnicki był żonaty z córką kasztelana płockiego Maksymiliana Sierakowskiego, Antoniną; brak danych o potomstwie. Braćmi Rokitnickiego byli Michał Kazimierz (poseł na sejm w 1784, szambelan Stanisława Augusta Poniatowskiego, marszałek targowicki ziemi dobrzyńskiej) oraz Stanisław (wojski mniejszy sierpski, sygnatariusz aktu założycielskiego konfederacji targowickiej w województwie płockim).