Piotrków Trybunalski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Piotrków Trybunalski


Herb Piotrkowa Trybunalskiego	Flaga Piotrkowa Trybunalskiego

Województwo

łódzkie

Powiat

miasto na prawach powiatu

Gmina
- rodzaj

Piotrków Trybunalski
miejska

XIII w.

67,27 km²

Położenie

51° 24' N
19° 41' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

80 783 (2005)
1161 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

(+48) 44

Kod pocztowy

97-300 do 97-312

Tablice rejestracyjne

Położenie na mapie Polski

Piotrków Trybunalski

Miasta partnerskie

Esslingen –

Niemcy
Vienne –

Francja
Mołodeczno –

Białoruś
Velenje –

Słowenia
Mosonmagyarovar –

Węgry
Mariampol –

Litwa
Równe –

Ukraina

Urząd miejski³

ul. Pasaz Rudowskiego 10
97-300 Piotrków Trybunalski
tel. 0 800 241 251;
(e-mail)

Wiadomości w Wikinews

Strona internetowa miasta

Piotrków Trybunalski – miasto powiatowe, położone w centralnej Polsce na zachodzie Równiny Piotrkowskiej, będące siedzibą powiatu grodzkiego. Drugie pod względem wielkości miasto w województwie łódzkim i 47 w Polsce. Nazwa Piotrkowa w innych językach brzmi: język rosyjski – dziś Пётркув-Трыбунальски, za czasów Królestwa Polskiego – Петроковъ; jidysz – Pietrkow (zapis fonetyczny); język niemiecki – Petrikau.

Liczba ludności w 2005 r. – 80 783

[edytuj] Historia

VIII – w. pierwsze osady ludności słowiańskiej
1217 – pierwsza pisemna wzmianka o Piotrkowie (dokument Leszka Białego dla opactwa Cystersów w Sulejowie)
1262 – włączenie Piotrkowa do Księstwa Sieradzkiego
XIII/XIV w. – prawa miejskie (dokładna data nieznana z powodu zniszczenia odpowiedniego aktu)
1313 – Władysław Łokietek określa Piotrków jako miasto
1347 – spisano statuty piotrkowskie
1404 – odnowienie praw miejskich przez Władysława Jagiełłę
1442-1628 – miejsce odbywania synodów prowincji gnieźnieńskiej
1467 – ratyfikacja pokoju toruńskiego
1469, 1470, 1489 – hołdy krzyżackie na wierność Koronie
1493 pierwszy sejm – w Piotrkowie – data przyjmowana jako początek parlamentaryzmu polskiego
XV/XVI w. – miejsce zjazdów generalnych i prowincjonalnych i sejmów walnych
1578 utworzenie Trybunału Koronnego – dla Wielkopolski
1655 i 1657 – zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (potop szwedzki)
1702 – ponowne zajęcie miasta przez wojska szwedzkie (III wojna północna)
1793 – II rozbiór Polski – włączenie Piotrkowa do zaboru pruskiego tzw. Prusy Południowe)
1807 – włączenie Piotrkowa do Księstwa Warszawskiego (departament kaliski)
1815 – włączenie Piotrkowa do Królestwa Polskiego (województwo kaliskie)
1846 – 2 września odjazd pierwszego pociągu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z dworca piotrkowskiego
1867 – 13 stycznia utworzenie guberni piotrkowskiej, obejmującej m.in. Łódź, Częstochowę i Zagłębie Dąbrowskie
1873 – 5 stycznia rozpoczęcie wydawania "Tygodnia"
1905 – 1 lutego początek strajku szkolnego
1914 – w pierwszych miesiącach I wojny światowej Piotrków kilkakrotnie opanowywały wojska niemieckie i ponownie rosyjskie, ostatecznie zajęty w grudniu przez wojska austriackie
1915 – umiejscowienie w Piotrkowie siedziby Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, największy w historii rozwój piotrkowskiego ośrodka wydawniczo-prasowego

Stara rycina przedstawiająca Piotrków

Kościół jezuitów, fasada

Kościół jezuitów, sklepienie

Klasztor oo.Bernardynów przy pl. Kościuszki

Zamek królewski

Kamienica narożna, jedna z wielu ciekawych w obrębie Rynku Trybunalskiego

Ulica 3-go Maja w Piotrkowie

Cerkiew prawosławna przy ul. Słowackiego

Figurka anioła na Starym Cmentarzu w Piotrkowie

1918 – 2-5 listopada rozbrojenie okupantów austriackich
1919 – 2 sierpnia włączenie Piotrkowa do województwa łódzkiego
1939 – 5 września zajęcie miasta przez Wehrmacht, początek okupacji hitlerowskiej
1939 – (wg różnych źródeł 30 września, 5 lub 8 października utworzenie pierwszego getta w okupowanej Europie
1939 – 26 października włączenie Piotrkowa do Generalnego Gubernatorstwa
1942 – 14-29 października likwidacja getta piotrkowskiego (ok. 20 tys. Żydów wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 3500 pozostało w tzw. "małym getcie", zlikwidowanym w 1944)
1945 – 18 stycznia wkroczenie do Piotrkowa Armii Czerwonej i Wojska Polskiego
1975 – 1 czerwca utworzenie województwa piotrkowskiego
1981 – utworzenie Wydziału Zamiejscowego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach
1997 – przekształcenie Wydziału Zamiejscowego WSP w Filię WSP (od 2000 filia Akademii Świętokrzyskiej
1999 – 1 stycznia likwidacja województwa piotrkowskiego, ponowne wejście Piotrkowa w skład województwa łódzkiego
2004 – utworzenie Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
2005 – 6 marca referendum w sprawie odwołania prezydenta i Rady Miasta (nieważne: frekwencja 24,2%)
2006 – 1 września przekształcenie radia Piotrków w radio Strefa FM

[edytuj] Historia Żydów w Piotrkowie

Miasto posiadało zakaz osiedlania się Żydów – przywilej De non tolerandis Judeis. Dopiero w XVI wieku ludność żydowska zamieszkała w okolicach Piotrkowa przychodzi na targi i jarmarki. W 1657 wojska Stefana Czarnieckiego dokonały krwawego pogromu Żydów w Piotrkowie. W 1679 król Jan III Sobieski zezwolił na założenie kahału, synagogi, kirkutu, mykwy, rzeźni i sklepów. W 1765 roku mieszkało tu 1107 Żydów. Piotrków Trybunalski był jednym z najważniejszych w Polsce żydowskich ośrodków wydawniczo-drukarskich. W 1939 mieszkało tu ok. 11 tys. osób pochodzenia żydowskiego. W październiku 1939 roku Niemcy utworzyli tu pierwsze getto na ziemiach polskich. Uwięzili w nim ok. 25 tys. osób z Piotrkowa i okolic. W dniach 15-21 października 1942 ok. 22 tys. osób wywieźli do obozu zagłady w Treblince.

[edytuj] Turystyka

Jako prawie 800-letnie miasto, Piotrków może pochwalić się wieloma zabytkami najwyższej klasy. Niewątpliwie należą do nich Stare Miasto z zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym ale także piotrkowskie kościoły. Jednak w Piotrkowie można podziwiać nie tylko zabytki, w samym mieście znajduje się wiele miejsc godnych obejrzenia oraz obiektów rekreacyjnych.

[edytuj] Najważniejsze zabytki

Stare miasto – staromiejski układ urbanistyczny sięga początkami średniowiecznej lokacji, zabudowa jest znacznie późniejsza. W obrębie rynku można obejrzeć ok. 142 kamienic o ciekawej architekturze. Po pożarze w 1835 r. przebudowano domy w stylu klasycystycznym. Wewnątrz niektórych zachowały się sklepienia kolebkowe, ślady podcieni, sklepione piwnice, sienie i belkowane stropy.
Mury miejskie – Zachowane fragmenty wybudowane w XIV i XV w. za panowania Kazimierza Wielkiego. Wysokość murów 4,5 m, szerokość 2 m.
Zamek królewski – zbudowany w latach 1512-1519 przez mistrza Benedykta z Sandomierza na polecenie Zygmunta I Starego. Budowla w stylu kamienicy renesansowej z cegły i piaskowca, czterokondygnacyjny, przykryty dachem namiotowym pochodzącym z 1670 r. czyli okresu odbudowy po potopie szwedzkim. Obecnie muzeum.
Wielka Synagoga (1791-1793), obecnie Miejska Biblioteka Publiczna. Zbudowana na miejscu poprzednie drewnianej z 1689 r. zniszczonej podczas pożaru w 1740.
Mała Synagoga
Cerkiew prawosławna pw. Wszystkich Świętych (XIX w.)
Wieża wodna (1925-1927) – ok. 50 m wysokości. Zabytek sztuki inżynierskiej.
Pałac Jaxa Bykowskich (XV w.) – w 1604 przebudowany na pałac renesansowy.
Kościół farny pw. św. Jakuba (XIII w.)
Kościół Nawiedzenia Panny Marii (XIV w.) – zniszczony podczas najazdu szwedzkiego, w XVIII w. odrestaurowany. Wewnątrz zabytkowe obrazy z XVII i XVIII w.
Kościół podominikański pw. św. Jacka i św. Doroty (XIV-XVII w.)
Kościół i klasztor o.o. bernardynów (XVII w.) z cudownym obrazem Matki Boskiej Piotrkowskiej.
Kościół oo. pijarów (XVII-XVIII w.) – obecnie ewangelicki. Budynki kolegium pijarów zaadaptowane na budynek więzienny użytkowany do 2004 r.
Kościół pw. NP Marii Śnieżnej (XVII w.) – dawniej dominikanek, oparty o mur miejski.
Kościół oo. jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego (XVIII w.), z cudownym obrazem Matki Bożej Trybunalskiej.
Kolegium jezuickie (XVIII w.) – obecnie mieści się tu I LO im. Bolesława Chrobrego.
Sąd Okręgowy (1905-1909), dawna siedziba władz guberni.

[edytuj] Inne ciekawe miejsca

Architektura dawna:

Aleje 3-go Maja – budynki w stylu secesyjnym
Dworzec kolejowy PKP – zachowany w złym stanie technicznym
Hala targowa – obecnie budynek handlowo-rozrywkowy
Budynek Państwowej Szkoły Muzycznej

Architektura współczesna:

Bank PeKaO S.A. przy al. Armii Krajowej
D.H. Millenium przy ul. Sienkiewicza
Gimnazjum nr 5 przy ul. Kostromskiej
Kryta Pływalnia OSiR przy ul. Belzackiej
Budynek handlowo-usługowy "ROKA" przy al. M. Kopernika
Kościół pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Łódzkiej
Kościół pw. NMP Królowej Pokoju przy ul. Belzackiej
Blue-Box – hotel i stacja paliw przy ul. Sulejowskiej
Hala sportowa "Relax"
Restauracja McDonald

Inne miejsca:

Park im. Księcia Józefa Poniatowskiego z ogrodem botanicznym
Rezerwat Dęby w Meszczach im. Jeremiego Kozłowskiego
Cmentarz żydowski przy ul. Spacerowej

[edytuj] Informacja turystyczna

PTTK Oddział im. Michała Rawity Witanowskiego Piotrków Trybunalski,Plac Czarnieckiego 10
Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim, Plac Zamkowy 4,

[edytuj] Demografia

Dane z 2004:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	81 187	100	43 058	53	38 129	47
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1206,9		640		566,8

[edytuj] Gospodarka

Od XIX w. ważny ośrodek przemysłu, m.in. szklarskiego (huty "Kara", "Hortensja", "Feniks"), włókienniczego (Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego "Sigmatex" – dawna Piotrkowska Manufaktura), maszynowego (Fabryka Maszyn Górniczych "Pioma", Warszawskie Zakłady Mechaniczne – Polskie Zakłady Lotnicze WZM-PZL).

[edytuj] Logistyka

Obecnie, ze względu na dogodne położenie, powstaje w Piotrkowie rozbudowane centrum logistyczne. Swoje magazyny ulokowały tutaj takie firmy jak

IKEA – 10 ha
Unilever – 4 ha (ProLogis Park Piotrków)
Ahold – 2 ha (ProLogis Park Piotrków)

Rozpoczęto już prace przy budowie zespołu magazynów Poland Central z docelową powierzchnią 50 ha powierzchni magazynowej oraz Logistic City - Piotrków Distribution Center – 38 ha (w chwili obecnej powierzchnia magazynowa Logistic City wynosi ok. 40 tys. m²). Obecnie trwają zaawansowane prace przy budowie magazynów oraz przetwórni firmy Kaufland oraz Poland Central. Swoje centrum logistyczne w okolicach Piotrkowa planuje wybudować także brytyjska firma Parkridge.

[edytuj] Przemysł lekki

Piotrków to także przemysł maszynowo-precyzyjny, meblowy, papierniczy i szklarski. Swoją siedzibę ma tutaj Emerson, potentat w produkcji papieru komputerowego. W południowej części miasta działa nowoczesny browar "Kiper". Dobrze rozwinęły się firmy budowlane. W Piotrkowie usytuowana jest FMG PIOMA – fabryka produkująca specjalistyczne maszyny dla potrzeb górnictwa oraz elementy wykorzystywane w budowie mostów. Przemysł precyzyjny reprezentuje ceniona w tym sektorze gospodarki firma HÄRING, wytwarzająca części toczone dla takich koncernów jak Mercedes-DaimlerChrysler, Bosch, Volkswagen-Audi.

[edytuj] Handel

Znaczący inwestorzy z sektora handlowego:

Carrefour (C.H. Echo)
Nomi (C.H. Echo)
Avans
RTV euro AGD (C.H. Echo)
Tesco
Kaufland
Biedronka
Intermarche, Bricomarche
Plus
Lidl
POLOmarket

Obecnie w Piotrkowie trwa modernizacja budynków dawnego Sigmatexu. Po remoncie budynek będzie największym w regionie centrum handlowo-usługowym. Władze miasta i projektant nowego budynku chcą aby ten budynek nazywał się Manufaktura Piotrków, ale francuska firma Apsys (właściciel łódzkiej Manufaktury) protestuje i żąda zmiany nazwy. Projekt ma być gotowy w 2010 r.

Modernizowana jest również dawna restauracja "Europa", w której również powstać ma kino, sklep, kręgielnia i restauracja.

Pod koniec roku w Piotrkowie ruszy budowa pierwszego w Polsce środkowej centrum handlowo- rozrywkowego Focus Park. Znajdzie się on u zbiegu ulic Słowackiego i Kostromskiej.

Plany

Planowane jest wyburzenie kamienic, pomiędzy ulicami Narutowicza i Piłsudskiego, gdzie powstać mają budynki handlowo-usługowe.

Echo Investment planuje w 2007r. rozpoczęcie budowy nowego regionalnego Centrum Handlowo- Usługowego, na bazie obecnego Centrum Echo. Ma ono obejmować zasięgiem oprócz Piotrkowa również Bełchatów, Tomaszów i inne miejscowości regionu (ok. 300 tys. klientów). Ma się tam znaleźć multiplex kinowy, kręgielnia, ścianki wspinaczkowe, kawiarnie, restauracje. Projekt ma być gotowy w 2009r.

[edytuj] Kultura

W Piotrkowie jest wiele miejsc w których człowiek może zetknąć się z wszelako pojętą kulturą. Życie miasta w ostatnich latach wzbogaciło się o szereg imprez kulturalnych, które dołączyły do już od dawna istniejących.

[edytuj] Ośrodki kulturalne

Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim, Plac Zamkowy 4
Miejski Ośrodek Kultury, al.3 Maja 12
Biuro Wystaw Artystycznych – Galeria Sztuki, ul. Sieradzka 8
Kino "Havana" należące do sieci Helios, ul. Słowackiego 8/10

[edytuj] Festiwale i imprezy cykliczne

Dni miasta (Czerwiec)
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Akcji - Interakcje - zapoczątkowany w 1999 roku
Festiwal Kabaretowy - Trybunały Kabaretowe
Dni muzyki kameralnej - organizowane w zabytkowej siedzibie Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim
Ogólnopolski konkurs literacki o "Rubinową Hortensję"
Ogólnopolski konkurs pianistyczny im. I. J. Paderewskiego - odbywający się od 1991 roku, w Państwowej Szkole Muzycznej I i II stopnia w Piotrkowie Trybunalskim
Międzynarodowe Spotkania Rzeźbiarzy - Skrzyżowania

[edytuj] Edukacja

Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, filia w Piotrkowie Tryb. – Liczba studiujących przekracza 8 tys., jest to trzecia uczelnia w województwie pod względem liczby studiujących. Obecnie trwają starania o przekształcenie w Akademię Piotrkowską.
Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Warszawie ośrodek kształcenia w Piotrkowie Tryb.
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, wydział zamiejscowy w Piotrkowie Tryb.
Wyższa Szkoła Handlowa w Piotrkowie Trybunalskim
Wyższa Szkoła Kupiecka w Łodzi, wydział zamiejscowy w Piotrkowie Tryb.

Poza tym w Piotrkowie Trybunalskim funkcjonuje obecnie:

14 przedszkoli samorządowych,
11 szkół podstawowych,
5 szkół gimnazjalnych,
11 szkół ponadgimnazjalnych w tym Liceum Plastyczne
Katolickie Liceum Ogólnokształcące SPSK (Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół Katolickich)
Katolickie Gimnazjum SPSK

[edytuj] Sport

badminton Ruch Piotrków Trybunalski
boks Ring Piotrków Trybunalski
piłka nożna Concordia Piotrków Trybunalski – jeden z najstarszych klubów w Polsce w 2004 roku obchodził 95 rocznicę założenia.
piłka nożna Polonia Piotrków Trybunalski
piłka ręczna kobiet MKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski
piłka ręczna mężczyzn Piotrkowianin-Kiper Piotrków Trybunalski
koszykówka UMKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski
tenis TUKS Kozica Piotrków Trybunalski
tenis TUKS Nortenis Piotrków Trybunalski
zapasy AKS Piotrków Trybunalski

[edytuj] Komunikacja

Wschodnia obwodnica Piotrkowa

Widok ogólny

Widok centrum

Piotrków Trybunalski stanowi ważny węzeł komunikacyjny. Przez miasto przebiegają drogi krajowe i międzynarodowe:

A1 1 E75 Gdańsk - Toruń - Łódź - Piotrków Tryb. - Częstochowa - Cieszyn - granica państwa
8 E67 granica państwa - Kudowa-Zdrój - Wrocław - Piotrków Tryb. - Warszawa - Białystok - Budzisko - granica państwa
12 E373 granica państwa - Łęknica - Leszno - Kalisz - Piotrków Tryb. - Radom - Lublin - Berdyszcze - granica państwa
91 Częstochowa - Radomsko - Piotrków Tryb.

Miasto posiada bardzo rozbudowany system obwodnic w którego skład wchodzą obwodnice:

Zachodnio - północna
Wschodnia

w planach jest także budowa obwodnicy śródmiejskiej, mającej być w przyszłości drogą alternatywną dla płatnej autostrady A1. W mieście znajduje się także lotnisko z utwardzonym pasem startowym.

[edytuj] Komunikacja miejska

W Piotrkowie Trybunalskim istnieje komunikacja autobusowa, obsługiwana przez MZK Piotrków Trybunalski, oraz linie minibusowe, obsługiwane przez przewoźników prywatnych.

1 marca 2006 MZK Piotrków Trybunalski obsługiwało 12 linii autobusowych (numery "0" - "10", "13") i dysponowało następującym taborem:

Jelcz L11 - 1 szt.
Jelcz M081MB - 6 szt.
Jelcz M11 - 10 szt.
Jelcz PR110M - 1 szt.
Jelcz 120M - 7 szt.
MAN NL202 - 20 szt.

Oprócz tego istnieje linia obsługiwana przez MZK Bełchatów o numerze "22", oraz linie obsługiwane przez przewoźników prywatnych m.in. "B", "J", "Z".

[edytuj] Komunikacja kolejowa

Przez Piotrków przechodzi linia kolejowa:

Warszawa – Koluszki – Piotrków Tryb. – Lubliniec/Częstochowa – Katowice

W Piotrkowie ponadto ma swój początek linia towarowa do Bełchatowa.

Po istniejącej dawniej Piotrkowskiej Koleii Wąskotorowej do Sulejowa pozostały jedynie budynki stacji, tory w obrębie miasta bądź już zostały rozebrane, bądź zostaną rozebrane w najbliższym czasie.

[edytuj] Komunikacja autobusowa

Głównym przewoźnikiem międzymiastowym jest Przedsiębiorstwo PKS Piotrków Trybunalski. Obsługuje linie dalekobieżne do Warszawy, Lublina i Wrocławia oraz linie lokalne do Łodzi, Sulejowa, Tomaszowa Mazowieckiego, Bełchatowa, Żarnowa i innych miejscowości. Ważną rolę odgrywają też zrzeszeni przewoźnicy prywatni, obsługujący linie miejskie oraz podmiejskie, w tym do Sulejowa i Tomaszowa.