Język fryzyjski
Z Wikipedii
Frysk | |
Obszar | Holandia, Niemcy, Dania |
Liczba mówiących | 350 000-750 000 |
Ranking | poza rankingiem |
Klasyfikacja genetyczna | języki indoeuropejskie *języki germańskie **języki zachodniogermańskie ***języki anglo-fryzyjskie ****język fryzyjski |
Pismo | łaciński zmodyfikowany |
Status oficjalny | |
Język urzędowy | Fryzja (region w Holandii) |
Regulowany przez | Ferring Stiftung |
Kody języka | |
ISO 639-1 | fy |
ISO 639-2 | fri |
SIL | FRY |
W Wikipedii | |
Zobacz też: język, języki świata |
Język fryzyjski (Frysk) to język, którym posługują się Fryzowie. Fryzyjski składa się z wielu dialektów, często bardzo się od siebie różniących.
Po fryzyjsku mówi ok. 400 tys. osób głównie w Holandii w prowincji Fryzja, a także w niemieckich landach Dolna Saksonia (region Saterland, region Fryzja Wschodnia) i Szlezwik-Holsztyn (region Fryzja Północna) oraz na Wyspach Fryzyjskich.
Język fryzyjski jest podobny do staroangielskiego (jednak nie do współczesnego angielskiego), niderlandzkiego i dolnoniemieckiego.
Język fryzyjski należy do grupy języków zachodniogermańskich, jest silnie zróżnicowany terytorialnie i nie występuje w postaci jednolitego języka ponaddialektalnego. Najstarsze zabytki tego języka pochodzą z XIII – XV wieku. Od XVI wieku oficjalnym językiem kulturalnym był niderlandzki, natomiast językiem literatury ludowej był zachodni dialekt Kleifries. Właśnie w tym języku pisał Gysbert Japiks – twórca podstaw literatury fryzyjskiej. W Niderlandach, w użyciu jest język zachodnio-fryzyjski, dzielący się na dialekty: Noordfries, Oostfries i Westerlauwers Fries (tzw. Westfries), używa się również holenderskiego i tzw. fryzyjsko–miejskiego, który jest mieszanką holenderskiego i fryzyjskiego. Istnieje również język literacki (standert frysk). Fryzowie, mieszkający w Niemczech, mówią językami północno-fryzyjskim (na zachodnim wybrzeżu Szlezwika – Holsztynu) i wschodnio-fryzyjskim (w Dolnej Saksonii). Ponadto używają języków niemieckiego, dolnoniemieckiego i duńskiego.
[edytuj] Ojcze Nasz po fryzyjsku
Us Heit yn 'e Himel,
lit jo namme hillige wurde,
lit jo keninkryk komme,
lit jo wil dien wurde
op ierde likegoed as yn 'e himel.
Jou ús hjoed ús deistrich brea
en ferjou ús ús skulden,
sa't wy ús skuldners ek ferjûn hawwe;
en lit ús net yn fersiking komme,
mar ferlos ús fan 'e kwearde.
Amen!
pragermański † z pranordyckim†
wschodniogermańskie:
burgundzki † • gocki † • lombardzki † • wandalski †
zachodniogermańskie:
afrikaans • alzacki • angielski • denglisch • dolnoniemiecki • dolnosaksoński • flamandzki • fryzyjski • holenderski • dialekt holenderski • jidysz • limburgijski • lotaryński • luksemburski • niderlandzki • niemiecki • niemiecki w Austrii • oorlans • pensylwański • plautdietsch • schwyzertüütsch • scots • staroangielski † • starosaksoński † • staro-wysoko-niemiecki † • średnioangielski † • średnio-wysoko-niemiecki † • twents • wczesny nowoangielski † • wschodniodolnoniemiecki • wilamowski (wymysöryś) • wysokoniemiecki • Zuid-Gelders
skandynawskie:
bokmål • duński • farerski • islandzki • jämtlandzki • szwedzki • szwedzki Rinkeby • norn † • norweski • nynorsk • riksmål • starogotlandzki † • staronordyjski †