Jan Gwiazdomorski (prawnik)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Jan Marian Gwiazdomorski (ur. 4 lutego 1899 w Krakowie, zm. 17 grudnia 1977 w Krakowie), prawnik polski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wrocławskiego, członek PAU.

Był synem Jana (lekarza, założyciela pierwszej galicyjskiej Lecznicy Prywatnej w Krakowie) i Marii z Ciechanowskich. Uczęszczał do niemieckiej szkoły powszechnej w Krakowie (1905-1909), następnie do III gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie (1909-1917). W latach 1917-1921 studiował prawo na UJ, m.in. pod kierunkiem Władysława Jaworskiego i Fryderyka Zolla (młodszego); jednocześnie odbywał ochotniczą służbę w Wojsku Polskim w stopniu porucznika (1918-1921). W 1922 obronił doktorat praw. Pracował jako urzędnik w krakowskiej Prokuratorii Generalnej (1922-1923), później zasiadał m.in. w Radzie Miejskiej Krakowa (1931-1934).

W 1924 podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim; został starszym asystentem w II Katedrze Prawa Cywilnego, a po habilitacji (1928, praca Przejęcie długu) - docentem w tej katedrze. W 1930 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego i objął kierownictwo II Katedry Prawa Cywilnego (do 1948); od 1937 był profesorem zwyczajnym, a w latach 1938-1939 zastępcą przewodniczącego Komisji Dyscyplinarnej UJ. Aresztowany przez Niemców w trakcie Sonderaktion Krakau, był więziony od listopada 1939 do lutego 1940 w Krakowie, Wrocławiu i obozie w Sachsenhausen. Całą historię aresztowania profesorów UJ i pobytu w obozie Sachsenhausen opublikował po wojnie w doskonałej książce "Wspomnienia z Sachsenhausen". Po wojnie powrócił do pracy na uniwersytecie, w roku akademickim 1945/1946 był dziekanem Wydziału Prawa. W 1948 przeniósł się do pracy na Uniwersytecie Wrocławskim; jako pracownik naukowy Katedry Prawa Cywilnego prowadził wykłady z prawa rodzinnego, prawa spadkowego oraz prawa zobowiązań. Powrócił na UJ w 1956; przeszedł na emeryturę w 1969. Był członkiem Zespołu Prawa Cywilnego Materialnego i Zespołu Prawa Cywilnego Procesowego w Komisji Kodyfikacyjnej (1956-1970), brał udział w pracach nad kodeksami prawa cywilnego i postępowania cywilnego. W latach 1956-1960 przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Nauk Prawnych PAN.

W 1946 został członkiem-korespondentem PAU, w 1950 członkiem czynnym PAU; w latach 1938-1952 pełnił funkcję sekretarza Sekcji Prawa Współczesnego Komisji Prawniczej PAU. W 1969 otrzymał nagrodę I stopnia ministra szkolnictwa wyższego za wybitne osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej; Polska Akademia Nauk uhonorowała go Medalem im. Kopernika (1972), a Uniwersytet Wrocławski doktoratem honoris causa (1977). Siostrzeńcami Gwiazdomorskiego byli Henryk Szarski, profesor anatomii porównawczej UJ i Jan Szarski, właściciel krakowskiej hurtowni i sklepu kolonialnego "Szarski i Syn", a w późniejszym okresie autor słowników technicznych WNT.

W pracy naukowej Jan Gwiazdomorski zajmował się prawem zobowiązań, prawem rodzinnym oraz prawem spadkowym. W pracy habilitacyjnej Przejęcie długu ujął w nowatorski sposób to zagadnienie. Dla potrzeb opracowania Fryderyka Zolla (młodszego) Prawo cywilne (1931-1933) przygotował omówienie prawa małżeńskiego; było to pierwsze w Polsce całościowe ujęcie tego tematu. W 1945 przygotował projekt polskiego prawa spadkowego. Zajmował się krakowską szkołą prawniczą XIX i XX wieku; współpracował z Polskim Słownikiem Biograficznym. Oprócz prac naukowych (ok. 180) opublikował także Wspomnienia z Sachsenhausen (1975).

Najważniejsze publikacje:

Nowoczesne metody zabezpieczenia kredytu. Własność jako prawo zabezpieczające (1932)
Osobowe prawo małżeńskie obowiązujące w byłych dzielnicach austriackich (1932)
Projekt nowej ustawy o stypendiach (1932)
Kodeks zobowiązań (1934)
Kwestie wątpliwe z zakresu prawa międzyczasowego w przepisach wprowadzających kodeks zobowiązań (1934)
Trudności kodyfikacji osobowego prawa małżeńskiego w Polsce (1935)
Pojęcie spadku według przepisów obowiązujących w Małopolsce (1939)
Polepszenie położenia prawnego dziecka nieślubnego i jego matki (1939)
Nowe prawo małżeńskie (1946)
Prawo rodzinne (1946)
Polskie prawo małżeńskie (1948)
Stwierdzenie praw do spadku (1950-1951, 2 części)
Treść i zakres obowiązku alimentacyjnego między krewnymi (1954)
Prawo spadkowe (1959)
Stosunki majątkowe między małżonkami (1959)
Zarys prawa spadkowego (1961)