Karl Barth

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy teologa. Zobacz też: Karl Heinrich Barth – pianista niemiecki.

Karl Barth, zdjęcie z 1955

Karl Barth (ur. 10 maja 1886 w Bazylei, zm. 10 grudnia 1968 w Bazylei), teolog szwajcarski. Najbardziej wpływowy teolog kalwinistyczny od czasów Kalwina.

W typowo protestancki sposób w każdej dziedzinie teologii podkreśla przewagę Boga i jego łaski nad działaniem ludzkim. Konserwatywny kalwinista, negujący jednak predestynację. Zaprzeczył możliwości poznania Boga za pomocą rozumu, tym samym odrzucając teologię naturalną. Należy do nurtu teologii dialektycznej. W kontrowersyjny sposób przeciwstawia chrystocentryzm antropcentryzmowi. Przeciwstawia też religię wierze, opowiadając się po stronie ostatniej.

[edytuj] Biografia

[edytuj] Zerwanie z liberalizmem

Wychowywał się w Bernie. Kształcił się w duchu XIX-wiecznego liberalnego chrześcijaństwa. W latach 1911-1921 był pastorem w Safenwil (kanton Aargau). W okresie I wojny rozczarował się do liberalizmu, widząc poparcie jakie teoretycy tego kierunku (m.in. Adolf von Harnack) dali militaryzmowi niemieckiemu.

W komentarzu do Listu do Rzymian (1922, uważanego za jedno z najważniejszych współczesnych dzieł teologicznych) stanowczo odrzucił możliwość łączenia Boga z jakimikolwiek ludzkimi osiągnięciami, kulturą lub ideologią.

Wspólnie z innymi teologami (Rudolf Bultmann, Eduard Thurneysen, Emil Brunner, Friedrich Gogarten) stworzył kierunek zwany "teologią dialektyczną", który występował przeciwko liberalizmowi w chrześcijaństwie.

[edytuj] Twórca "Deklaracji z Barmen"

Następnie wykładał teologię na uniwersytetach w Getyndze, Münster i Bonn. W 1934 stanowczo sprzeciwił się próbom pojednania niemieckich protestantów z Hitlerem. Był jednym z głównych inicjatorów i współautorów "Deklaracji z Barmen", która odrzuciła możliwość wszelkiej współpracy protestantów z nazizmem i przeciwstawiła Jezusa – "Führerowi". Następnie został wybrany jednym z członków rady antyhitlerowskiego niemieckiego Kościoła Wyznającego. W 1935 naziści zmusili go do opuszczenia Niemiec, gdy odmówił przysięgi na wierność Hitlerowi. Wrócił do Szwajcarii i został wykładowcą w Bazylei. Tu ukształtował się jako polemista z filozofią Hegla i teologią Fryderyka Schleiermachera. W 1938 oświadczył, że żołnierze walczący z III Rzeszą, walczą o chrześcijaństwo.

[edytuj] Po II wojnie

Po wojnie stał się jednym z głównych rzeczników odpowiedzialności Niemców za II wojnę światową, a także chciał doprowadzić do pojednania ich z innymi narodami. W 1947 wraz Hansem-Joachimem Iwandem napisał "Oświadczenie z Darmstadt", które jasno stwierdzało fakt odpowiedzialności narodu niemieckiego za skutki wojny. Winą za współpracę Kościołów z faszystami obarczał dominujący w chrześcijaństwie konserwatyzm i anty-socjalizm. Był krytykowany, że ten dokument nie potępił wyraźnie komunizmu. W latach 50. popierał pacyfistów i sprzeciwiał się remilitaryzacji Niemiec. W 1962 wyjechał z serią wykładów do USA. Zaproszony na obrady Soboru Watykańskiego II, nie przyjechał z powodu poważnej choroby. Jego najważniejszym dziełem, tworzonym przez większość życia i nieukończonym jest Dogmatyka kościelna.

[edytuj] Podstawowe tezy

teologia musi mieć znaczenie praktyczne i być użyteczna społecznie
istnieje tylko "predestynacja pozytywna" tzn. wybranie przez Boga wszystkich ludzi do zbawienia (uniwersalizm)
potwierdzenie istnienia Trójcy Świętej, podważane przez "liberałów"
Biblia nie jest "objawieniem", lecz tylko częściowym "ujawnieniem" się Boga człowiekowi za pomocą "niedoskonałego" ludzkiego języka i pojęć
Biblia nie jest jednolita historycznie, ani nie jest zgodna z nauką; jej najważniejszą podstawą i znaczeniem jest ukazanie osoby i dzieła Jezusa jako "drogi ku Bogu" (chrystocentryzm)
błędne są: protestancka "teologia naturalna" (która koncentruje się na indywidualnej pobożności) i katolickie zestawianie na jednej płaszczyźnie teologicznej Boga i człowieka (antropocentryzm)
religia musi być głoszona wyłącznie "słowem", nie za pomocą ozdób i ceremonii
odrzucał katolickie "dogmaty maryjne" jako przejaw "herezji"
podkreślał konieczność szukania "ekumenicznej wspólnoty" wszystkich chrześcijan