Kuchnia portugalska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Składniki gulaszu typu feijoada.

Kuchnia portugalska obejmuje zróżnicowane składnikowo i regionalnie potrawy. W rolniczych prowincjach Alentejo i Ribatejo popularne jest mięso (w szczególności bycze), a na kulinarne przysmaki Algarve duży wpływ miało długoletnie panowanie muzułmańskich Maurów. Ogromnym powodzeniem cieszą się wina; niewielka Portugalia była w 1999 roku 9 producentem tego trunku na świecie i zajęła 2 miejsce pod względem jego spożycia^[1]. Wzmacniane wina portugalskie, takie jak Porto czy Madera swoją sławą i uznaniem wybiegły już dawno poza granice kraju.

Przeważają dość proste i pożywne dania, najczęściej gotowane. Najbardziej charakterystyczną cechą typowego portugalskiego posiłku jest jednak powszechne zastosowanie różnego rodzaju ryb i owoców morza. Narodowa potrawa kraju to bacalhau (czyt. bakaliau), czyli suszony i solony dorsz, preparowany na rozmaite sposoby. Uważa się, że istnieje 365 rodzajów tego dania^[2]. Spożycie dorsza przez Portugalczyków jest tak ogromne, że już kilka wieków temu państwo zostało zmuszone do importu tej ryby z norweskich łowisk^[3]. Popularnością cieszą się również słodkie, grillowane sardynki, które przyrządza się często na bocznych ulicach i skwerach miast, traktując gotowanie jako okazję do towarzyskich spotkań. Najważniejszym posiłkiem dnia jest kolacja (port. jantar); obiad (almoço) i śniadanie (pequeno almoço) mają charakter drugorzędny.

Istotny wpływ na portugalską kuchnię wywarły (oprócz krajów basenu morza śródziemnego) wielkie odkrycia geograficzne i związane z nimi byłe kolonie kraju. Podczas wyprawy Vasco da Gamy z lat 1497-99 przywieziono z Indii wiele nowo poznanych owoców, orzechów i roślin oraz niewielki ładunek pieprzu czarnego, za który postawiono później okazały Klasztor Hieronimitów w Lizbonie. We współczesnej kuchni portugalskiej korzysta się zatem ze stosunkowo dużej ilości indyjskich przypraw, takich jak cynamon, mieszanka curry, szafran czy kolendra, a także afrykańskich papryczek piri piri i przyrządzanego z nich sosu. Zestawienie octu, oliwy i mielonej papryki jest powszechnie stosowanym dodatkiem do potraw. Niektóre przykłady opisywanej kuchni znane są też w Brazylii i innych krajach Wspólnoty Portugalskojęzycznej. Także tempura, jedno z najbardziej znanych japońskich dań pochodzi z Portugalii.

[edytuj] Wybrane potrawy

Tradycyjny sposób suszenia dorszy na norweskim archipelagu Lofotów.

Cozido

Poeta romantyczny Robert Southey pisał o Portugalczykach, że jedzą "(...) prawie same ryby, warzywa strączkowe i chleb! Baraniny nie lubią, nawet jak jest dobra. W Faro często podaje się, że to kozie mięso, żeby udało się ją sprzedać"^[4]. Sposób konserwacji dorsza wymusiło około XVI wieku oddalenie jego siedlisk (od 1497 docierano nawet do okolic Nowej Fundlandii) od kraju. Trwałość zapewniało płatom ryby uprzednie ich namaczanie w morskiej wodzie i suszenie na słońcu. Jednym z bardziej znanych sposobów przyrządzania portugalskiego dorsza jest bacalhau á gomes de sá (region Porto), czyli rodzaj zapiekanki z ziemniakami, cebulą, oliwkami i jajkami na twardo. Wśród innych wartych odnotowania wymienić należy bolinhos de bacalhau (krokiety z dorsza), bacalhau com cerveja (z piwem), ataniscas (zapiekany w cieście z owocami morza) czy bolinhos de bacalhau (typ pulpetów). Potrawy z dorsza spożywane są tradycyjnie w Wigilię Bożego Narodzenia i w okresie Wielkiego Tygodnia.

Nie mniej popularne są różnego rodzaju gulasze rybne lub warzywne, w tym caldeirada, feijoada i cozido, którego azorska odmiana wyróżnia się osobliwym sposobem przygotowania w gorących źródłach wulkanicznych^[5]. Caldeirada to narodowa kompozycja kilkunastu rzadko spotykanych w kuchni gatunków ryb i małży (w tym żabnicy, halibutów i niewielkich płaszczek) nazywana czasem portugalską zupą rybną. Przygotowywana jest tradycyjnie raz do roku na południu kraju; w całej Portugalii istnieje jednak wiele innych wariantów tej potrawy, takich jak caldeirada z ostrygami z okolic Aveiro.

Ważnym elementem portugalskiej sztuki kulinarnej są zupy, a wśród nich tzw. zielona zupa (caldo verde), której barwa jest wynikiem zastosowania dużej ilości drobno pokrojonej kapusty włoskiej, a także ziemniaków, cebuli, czosnku i plasterków chouriço, rodzaju pikantnej kiełbasy. Sopa de pedra (dosłownie zupa z kamienia) to z kolei stosunkowo sycąca potrawa z czerwonej fasoli, marchwi i kilku innych składników. Jedno z najciekawszych dań mięsnych stanowi natomiast wieprzowina gotowana z mięczakami, zwana porco à alentejana.

Spośród obfitujących w nabiał deserów wymienić należy arroz doze, typ ryżowego puddingu z cynamonem, serwowany zwyczajowo w święta Bożego Narodzenia. Najpopularniejsze portugalskie ciasto to pastel de nata - tarta z nadzieniem budyniowym, pochodząca z lizbońskiej dzielnicy Belém (dosł. Betlejem). Większość serów produkowana jest z owczego lub koziego mleka i charakteryzuje się ostrym, intensywnym smakiem. Sery tradycyjnie spożywane są osobno, przed lub po posiłku i stanowią formę deseru albo przystawki. Wyróżnić można queijo de Castelo Branco z górskiego regionu Beira Baixa oraz queijo da Serra da Estrela, wytwarzany na podpuszczce z karczochów.