Materiał wybuchowy
Z Wikipedii
Materiał wybuchowy to pojedynczy związek chemiczny lub mieszanina kilku związków chemicznych, która jest zdolna w odpowiednich warunkach do gwałtownej reakcji chemicznej o charakterze egzotermicznym, której towarzyszy wydzielenie wielkiej ilości produktów gazowych w postaci wybuchu (detonacji lub deflagracji).
Prawdopodobnie pierwszym materiałem wybuchowym był wynaleziony w Chinach proch czarny.
Inicjacja reakcji, której ulega materiał wybuchowy, wymaga bodźców zewnętrznych. Mogą one być rozmaite w zależności od charakteru materiału wybuchowego. Może to być np.: działanie mechaniczne (wybuch innego materiału, uderzenie, potarcie, a czasem nawet lekki dotyk), ogrzanie, dopływ światła lub prądu elektrycznego, czy też kontakt z inną substancją chemiczną.
[edytuj] Materiały wybuchowe dzieli się, ze względu na zastosowanie, na
- inicjujące – np. piorunian rtęci, azydek ołowiu; są to materiały o stosunkowo słabej mocy detonacji, a ich podstawową cechą jest szczególnie duża podatność na bodźce zewnętrzne; służą do zapoczątkowania reakcji w materiałach o mniejszej podatności na bodźce lub do wywołania reakcji w jakiś szczególny sposób
- kruszące – np. kwas pikrynowy, trotyl, nitrogliceryna, dynamity, heksogen; są to materiały o najgwałtowniejszej detancji (najkrótszym czasie przebiegu reakcji), a więc największej sile działania; z reguły wymagają zapoczątkowania reakcji wybuchowej przez inny materiał wybuchowy; dodatkowo dzieli się je na materiały o normalnej sile działania (trotyl), o zwiększonej sile działania (PMW,tretyl,pentryl,heksogen) i o zmniejszonej sile działania
- miotające – np. proch czarny, azotan celulozy; są to materiały stosunkowo powoli wybuchające, natomiast ich podstawową cechą jest maksymalnie duża ilość gazowych produktów reakcji; służą do napędzania broni palnej
- bezpieczne – materiały, którym podczas wybuchu nie towarzyszy płomień; są to materiały specjalnego przeznaczenia, np. w kopalniach zagrożonych wybuchem gazów palnych
- masy pirotechniczne – materiały o specjalnej charakterystyce wybuchu, służące do wywoływania rozmaitych efektów, takich jak: duży huk, duży błysk, błysk w określonym kolorze, duża ilość dymu, emanacja iskier itp.
Te same materiały wybuchowe mogą mieć odmienną charakterystykę wybuchu, w zależności od szeregu czynników, takich jak: rodzaj inicjacji, rozległość tej inicjacji, stopień rozproszenia w otoczeniu, stopień koncentracji (np. proszek, sprasowanie), stopień jednolitości (w przypadku mieszanin), grubość materiału w najszerszym miejscu, temperatura materiału wybuchowego, obecność spowalniaczy oraz warunki samej reakcji czyli sposób opakowania materiału wybuchowego.
Jakkolwiek materiały rozszczepialne, stosowane w bombach atomowych nie są materiałami wybuchowymi w sensie podanej tu definicji, to jednak czasami są do nich zaliczane, ze względu na zbliżony, choć znacznie silniejszy efekt, jaki wywołują w momencie rozpoczęcia reakcji łańcuchowej.
Do materiałów wybuchowych zalicza się m.in.: amatol, amonity, ANFO, azotan 1,2-propanodiolu, azotan celulozy, azydek ołowiu, C-4, dynamit, heksogen, HMTD, kwas pikrynowy, miedziankit, nitrogliceryna, nitroguanidyna, oktogen, pentryt, pikrynian amonu, piorunian rtęci, piorunian srebra, proch bezdymny, proch błyskowy, proch czarny, saletrol, styfninian ołowiu, TCAP, tetranitrometan, tetrazen, trinitrobenzen, trotyl, trijodek azotu.
