Wynalazek
Z Wikipedii
- Uwaga: informacje dotyczące odkryć proszę przenosić do Odkrycie naukowe, a nie kasować!
Wynalazek to nowe rozwiązanie techniczne, najczęściej poprzedzone przez pomysł. Według prawa patentowego wynalazek to, poddające się ścisłej definicji prawno-technicznej, unikalne rozwiązanie techniczne, nie opatentowane dotychczas.
Pojęciem pokrewnym jest odkrycie naukowe – obserwacja nieznanego dotąd zjawiska występującego naturalnie w przyrodzie. Odkrycia nie podlegają ochronie patentowej – uważa się, że należą one do domeny publicznej i są własnością całej ludzkości. Ochrona patentowa może natomiast dotyczyć nowej technologii, która przyczyniła się do odkrycia. Pojawiają się jednak próby patentowania odkryć, przez przypisywanie im znamion wynalazku np: zapis ludzkiego genomu.
Za pierwsze wynalazki przyjmuje się narzędzia, które powstały około 1 700 000 lat temu.
Podobnie jak w przypadku pomysłów i odkryć większość wynalazków jest bezużyteczna, lecz przed zastosowaniem w praktyce trudno określić ich przydatność. Burzliwe dzieje niektórych można zobaczyć w haśle Historia wynalazków i wynalazczości.
Spis treści |
[edytuj] Formalne kryteria zdolności patentowej wynalazku
Aby wynalazek mógł zostać opatentowany, musi spełniać trzy kryteria, które są zasadniczo takie same na całym świecie:
- Kryterium nowości
- Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed datą jego pierwszego zgłoszenia w urzędzie patentowym (bądź wystawienia na uznanej wystawie) informacje o nim nie były nigdzie potencjalnie dostępne dla każdego.
- Kryterium przemysłowej stosowalności (charakteru technicznego)
- Oznacza, że wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub technicznie realizowany w sposób powtarzalny. Wynalazek nie musi być przy tym wcale efektywny czy użyteczny.
- Kryterium poziomu wynalazczego (nieoczywistości)
- Oznacza, że wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy. Na przykład:
- stanowi element zaskoczenia dla znawcy,
- jest rozwiązaniem problemu dotąd bezskutecznie podejmowanego,
- zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną,
- umożliwia zwiększenie efektywności,
- umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu, etc.
- Jeżeli wynalazek nie cechuje się poziomem wynalazczym, a należy do kategorii urządzeń (patrz niżej) może uzyskać ochronę w formie prawa ochronnego na wzór użytkowy.
Kryterium pomocniczym, lecz z formalnego punktu widzenia równie ważnym, jest także kryterium dostatecznego ujawnienia - możliwości technicznej realizacji wynalazku na podstawie informacji zawartych w jego opisie i na rysunku bez dodatkowego wysiłku twórczego.
[edytuj] Formalne kategorie wynalazków
Z punktu widzenia prawa własności przemysłowej wynalazki dzielą się na następujące kategorie:
- Sposób
- rozwiązanie określone jako ciąg etapów przebiegających w uporządkowanej kolejności wraz z warunkami, w których one przebiegają.
- Urządzenie
- rozwiązanie określone wzajemnym usytuowaniem i połączeniem poszczególnych elementów tworzących łącznie przestrzenną całość.
- Produkt (wytwór)
- rozwiązanie określone zestawem składników o odpowiednio określonych własnościach fizykochemicznych i zawartości ilościowej.
- Nowe zastosowanie znanej substancji
Przy zachowaniu jednolitości zgłoszenia możliwe jest zawarcie w jednym zgłoszeniu patentowym kilku kategorii i wariantów wynalazku. Zgłoszenie uważa się za jednolite, jeżeli istnieje co najmniej jedna cecha wynalazcza, która jest wspólna dla wszystkich opisywanych w zgłoszeniu wynalazków. Np. (1) wtyczka, która charakteryzuje się bolcami o cechach X i (2) gniazdko, które charakteryzuje się (odpowiadającymi bolcom wtyczki) otworami o cechach X. Ilość różnych kategorii wynalazku odpowiada zwykle liczbie niezależnych zastrzeżeń patentowych.
[edytuj] Lista alfabetyczna polskich wynalazców
- Chobrzyński, Karol - ruszt schodkowy
- Eder, Józef Maria - chlorosrebrowy papier fotograficzny
- Hofmann, Józef - resor, wycieraczki samochodowe
- Krwawicz, Tadeusz przyrząd do usuwania zaćmy
- Łukasiewicz, Ignacy (1822-1882) – lampa naftowa (31 lipca 1853)
- Noiszewski, Kazimierz - elektroftalm
- Sędzimir, Tadeusz (1894-1989) – hutnictwo
- Szczepanik, Jan (1872-1926) – fotografia barwna
- Wolfke, Mieczysław - hologram 1920
- Żaliński, Edmund Ludwik - pneumatyczne działo torpedowe
[edytuj] Lista alfabetyczna innych wynalazców
- Bell, Alexander Graham (1847-1922) – telefon (1876)
- Edison, Thomas Alva (1847-1931) – żarówka (1879), fonograf (1877)
- Fisher, Carl
- Galileusz - termometr (1606-1607), zegar wahadłowy
- Kallinikus – ogień grecki (ok. 674)
- Natta, Julio (1903-1979)
- Pascal, Blaise (1623-1662) – arytmometr (1642)
- Tesla, Nikola (1895-1928) – silnik elektryczny, autotransformator
- Tropsh, Emil
- da Vinci, Leonardo (1452-1519)
- Watt, James (1736-1819) – maszyna parowa (1769)
[edytuj] Zobacz też
- patent
- projekt racjonalizatorski
- historia wynalazków i wynalazczości
- odkrycie naukowe
- odkrycia geograficzne
- odkrycia archeologiczne
- odkrycia niesklasyfikowane
- wzór przemysłowy
- wzór użytkowy
- znak towarowy