Most Osobowicki
Z Wikipedii
Most Osobowicki (niem. Gröschelbrücke) - kamienno-ceglany most przez Odrę, w północnej części Wrocławia. Wybudowany w 1897 podczas kompleksowej przebudowy rzecznego systemu komunikacyjnego miasta. Składa się z dwóch części - jednoprzęsłowej południowej, przerzuconej nad kanałem prowadzącym do śluzy i do portu rzecznego i ośmioprzęsłowej północnej.
 północny most Osobowicki, widok od zachodu |
|
| Most Osobowicki | |
| Poprzednie nazwy: | Gröschelbrücke |
| Miejscowość: | Wrocław |
| most południowy | |
| Przeszkoda: | Kanał Miejski |
| Długość: | 21,5 m |
| Szerokość: - całkowita - jezdni - chodników |
15,9 m 10,0 m 2x2,95 m |
| Liczba torów tramwajowych: | 2 (początkowo trójszynowe dla tramwaju i kolei wąskotorowej) |
| Ilość przęseł: | 1 |
| Rozpiętość przęseł: | 20,80 m. |
| Zbudowano: | 1895-1897 |
| most północny | |
| Przeszkoda: | Stara Odra, Kanał Różanka |
| Długość: | 242,5 m |
| Szerokość: - całkowita - jezdni - chodników |
16 m 9,95 m 2x2,95 m |
| Liczba torów tramwajowych: | 2 (początkowo trójszynowe dla tramwaju i kolei wąskotorowej) |
| Ilość przęseł: | 8 |
| Rozpiętość przęseł: | 22,75; 27,95; 23,60; 19,65; 32,80; 36,80; 32,80; 21,95 |
| Zbudowano: | 1895-1897 |
 |
|
|
Drewniany poprzednik współczesnego Mostu Osobowickiego położony był o około 700 metrów na zachód (w dół rzeki); prowadząca niegdyś przezeń do wsi Osobowice (niem. Oswitz), Różanka (Rosenthal) i do Cmentarza Osobowickiego (wcześniej do znajdujących się w miejscu cmentarza pól Polanka - Polinke Acker) ulica - Oswitzerstraße, wcześniej Oswitzer Weg - została zlikwidowana (na jej miejscu znajdują się obecnie baseny i bocznice portu), natomiast współczesna ulica Osobowicka biegnąca po północnym brzegu Odry nazywała się wcześniej Oswitzer Chausee. Stary most posiadał tylko dwa przęsła, każde o długości 24,40 m, o konstrukcji w postaci dźwigarów Howe'a. Szerokość jezdni między dźwigarami wynosiła 5,25 m, z obustronnymi chodnikami po 1,75 m. Most powstał w końcu XVIII wieku, gdy przekopano obecny bieg tego odcinka Starej Odry. Służył początkowo jako prywatny dojazd do zlokalizowanej na Osobowicach cegielni. W 1812 został przejęty przez miasto i udostępniony publicznie, jednak pobierano na nim myto w wysokości 1 srebrnego grosza za furmankę, a dla pieszych - 2 fenigów, określanych potocznie jako grosik (Gröschel), co dało mostowi nazwę. Most był przerzucony tylko nad samą rzeką i wjazd odbywał się poprzez rampy, dojazdy znajdowały się natomiast na terenach zalewowych i w czasie wysokiej wody szlak był nieprzejezdny.
Nową przeprawę zdecydowano się wznieść w związku z budową nowego Kanału Miejskiego (na południe od dotychczasowej Starej Odry) oraz Portu Miejskiego. Zdecydowano się przy tym na większe zwymiarownie profilu jezdni, niż wymagałyby tego bieżące potrzeby, w związku z powiększeniem cmentarza komunalnego na Osobowicach. Uwzględniono też plany budowy przebiegającej nowym mostem linii tramwajowej oraz kolejki wąskotorowej, budując dwa trójszynowe tory (w splocie). Ośmioprzęsłowy, łukowy most północny z jazdą górą rozciągał się nie tylko nad nurtem Odry, lecz także jej terenami zalewowymi. Licząca trzy przęsła centralna część mostu północnego, przerzucona nad nurtem rzeki, zaakcentowana była silniejszymi filarami i znajdującymi się nad nimi otwartymi od strony chodnika wieżyczkami. Wieżyczki miały służyć jako przechowalnie narzędzi dla służb drogowych. Każdy z filarów mostu północnego spoczywał na trzech fundamentach studniowych. Filary wymurowano z granitu, zaś łuki przęseł - z cegły klinkierowej, pachwiny wypełniono betonem żwirowym i pustakami.
Budowę rozpoczęto w listopadzie 1895, w czerwcu 1896 fundamenty były już gotowe, a do października tego roku ukończono filary. W maju 1897 wszystkie przęsła były gotowe, zaś do sierpnia ukończono dokorację ścian bocznych, balustrady i jezdnię. Dopiero po ukończeniu mostu zaczęto budować nasypy dojazdowe, tak że uroczyste otwarcie miało miejsce w początku grudnia 1897. Łączny koszt mostu wyniósł 1.073.900 marek, z czego 80.000 stanowił wkład Królewskiej Dyrekcji Odry, a 278.300 zarządu prowincji śląskiej. Resztę kosztów poniosło miasto.
Zobacz też:
