Olesno (województwo opolskie)
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°52'30" N 018°25'00" E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Olesno (niem. Rosenberg) to miasto w woj. opolskim, siedziba gminy Olesno i powiatu oleskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego. Położone jest nad rzeką Stobrawą. Stacja kolejowa Olesno Śląskie.
Według danych z 30 czerwca 200616, miasto miało 10 106 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Istnieje dokument erekcyjny kościoła św. Michała wydany w 1226 r. przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca. Potwierdzono w nim fakt istnienia w Oleśnie komory celnej. W XIII w. miasto było we władaniu książąt wrocawskich. Przed 1294 r. miasto zostało ponownie przejęte przez książąt opolskich. W 1327 r. książę Opola i Olesna Bolko II uzał zwierzchnictwo czeskie. W 1396 r. miasto posiada wojewoda krakowski Spytko z Melsztyna. W 1450 r. nowy właściciel Olesna książę Bernard Niemodlińsko Strzelecki, odnowił prawa lokacyjne miasta. W 1532 r. miasto będące w posiadaniu właścicieli prywatnych (rodzin Beesów i von Geschinów) znalazło się w granicach monarchii habsburskiej. W XVII-XVIII w. liczne kataklizmy nękające mieszkańców- klęski żywiołowe i zniszczenia wojenne. W 1708 r. panująca w mieście epidemia dźumy pozostawiła przy życiu jedynie 90 mieszkańców. W 1742 r. Olesno wraz z całym Śląskiem zostało włączone do państwa pruskiego. Od 1816 r. Olesno było miastem powiatowym w rejencji opolskiej, grającym rolę potężnego ośrodka gospodarczego i kulturalnego. W 1848- 1849 burzliwe wydarzenia Wiosny Ludów przeszły także przez tereny miasta. W latach 1919-1921 Olesno było rejonem działań powstańczych i walk plebiscytowych.W pobliżu Olesna w czerwcu 1919 r. miały miejsce przygotowania do wybuchu tzw. Powstania Oleskiego mającego poprzedzać wybuch I powstania śląskiego. W 1945 r. do miasta wkroczyły wojska Armii Czerwonej i władzę przejęła administracja polska. Od 1992 r. Olesno utrzymuje partnerskie kontakty z niemieckim miastem Arnsbergiem. W 1999 r.przywrócono miastu funkcję powiatu i ponowną przynależność do województwa opolskiego
[edytuj] Oświata
[edytuj] Przedszkola
- Publiczne Przedszkole nr 3 (z Oddziałem Integracyjnym) (ul. Sądowa 5)
- Publiczne Przedszkole nr 4 (ul. Krasickiego 3)
[edytuj] Szkoły podstawowe
- Zespół Szkół Dwujęzycznych, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 Dwujęzyczna w Oleśnie (ul. Wielkie Przedmieście 51) [1]
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Oleśnie im. Powstańców Śląskich (ul. Krasickiego 25)
[edytuj] Gimnazja
- Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Oleśnie (ul. Pieloka 12) [2]
- Zespół Szkół Dwujęzycznych, Publiczne Gimnazjum nr 2 Dwujęzyczne w Oleśnie (ul. Wielkie Przedmieście 51) [3]
[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne
- Zespół Szkół w Oleśnie (ul. Sądowa 2) [4]
- Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących im. Mikołaja Kopernika w Oleśnie (ul. Powstańców Śl. 4) [5]
- Zespół Szkół Zawodowych w Oleśnie (ul. Wlk. Przedmieście 41)
[edytuj] Instytucje muzyczne i kulturalne
- Miejski Dom Kultury (ul. Wielkie Przedmieście 31) [6]
- Muzeum im. Jana Nikodema Jaronia (ul. Rynek 20)
- Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia (ul. Wielkie Przedmieście 33)
- Oleska Biblioteka Publiczna im. Jakuba Alberta Pieloka w Oleśnie (ks. Brunona Aleksandra 5) [7]
[edytuj] Zabytki
- Kościół św. Michała, zbudowany w 1374 r. z fundacji księcia Władysława Opolskiego. Murowany, wielokrotnie przebudowywany. Obecnie z cechami gotyckimi i barokowymi. Portal gotycki z XIV/XV wieku, ołtarz wczesnobarokowy, w prezbiterium dekoracja stiukowa z 1657 r. Otoczony murem z arkadką i bramą.
- Kościół Parafialny Bożego Ciała, obecny, zbudowany w 1913 roku, murowany, wzniesiony na miejscu poprzedniego drewnianego z XVII i XVIII wieku, który został przeniesiony do Gronowic.
- Kościół Odpustowy św. Anny - to najciekawszy i zarazem najładniejszy obiekt sakralnych zabytków budownictwa drewnianego. Zbudowany w 1518 roku. Do głównej nawy dobudowano w latch 1668-1670 pięć kaplic usytuowanych na rzucie gwiazdy. Konstrukcja zrębowa na podmurowaniu. W ołtarzu głównym, stare, XVI-wieczne rzeźby. W nawie głównej, na belce tęczowej, rzeźbiona figura z XVII wieku. Wiele innych elementów starego wyposażenia liturgicznego, późno gotyckiego i późnorenesansowego.
- Ratusz z 1820 roku, w miejscu starszego z XVII wieku. Usytuowany w jednym z narożników czworobocznego rynku, z czasów lokacji. W czasie działań wojennych w 1941 roku spalony, ponownie odbudowany.
- Kościół ewangelicki z połowy XIX w.
- Mury obronne, rozebrane w XVII, pozostałości przy ul. Lompy
- Kamienica barokowa przy ul. Jaronia 7, dwutraktowa, z sienią przelotową, nie ma osi. Elewacja frontowa trójosiowa, szczyt ujęty spływami, zwieńczony półkoliście.
- pozostałości zespołu dworskiego z XIX w. (Olesno - Świercze), oficyna, czworak, spichlerz, wozownia (obecnie mieszkania i magazyny), pozostałości parku.
[edytuj] Komunikacja
Ważne szlaki komunikacyjne:
- droga krajowa11 - Kołobrzeg - Koszalin - Szczecinek - Piła - Poznań - Ostrów Wielkopolski - Kluczbork - Olesno - Lubliniec - Bytom
- droga wojewódzka487 - Byczyna - Gorzów Śląski - Olesno
- droga wojewódzka494 - Bierdzany - Olesno - Wręczyca Wielka - Częstochowa
- droga wojewódzka901 - Olesno - Dobrodzień - Zawadzkie - Wielowieś - Pyskowice - Gliwice
- linia kolejowa: Ostrów Wielkopolski – Kluczbork - Olesno – Lubliniec
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona internetowa miasta Olesna
- Forum regionalne mieszkańców Olesna
- Nieoficjalna strona internetowa miasta (de)
- Oleska parafia - historia, nabożeństwa, aktualności
- Państwowa Szkoła Muzyczna I st.
- Mapy i zdjęcia satelitarne: