Rothschildowie
Z Wikipedii
Rothschild - jedna z najbogatszych rodzin na świecie. W XIX wieku symbolizowała niezmiernie bogatych ludzi. Nazwisko Rothschild (lub Rothchild) jest nazwiskiem niemieckim wywodzącym się od określenia domu z czerwonym szyldem (język średnio-wysoko-niemiecki: rōt "czerwomy" + schilt "szyld", "znak"), nazwą odnotowaną już w XIII.
Rodzina pochodzi z tak oznaczonego domu w dzielnicy żydowskiej we Frankfurcie nad Menem. W latach sześćdziesiatych XVIII wieku młody Mayer Amschel Rothschild (1744-1812) założył kantor finansowy. Był też doradcą finansowym landgrafa Hesji w Hanau. W 1867 rodzina przeniosła się do domu Pod Zielonym Szyldem (Zum Grünen Schild).
Na początku XIX jego pięciu synów rozpoczęło ekspansję rodzinnej firmy:
- w 1809 Nathan Mayer Rothschild (1777-1836) rozpoczął działalność w Londynie (N M Rothschild & Sons),
- w 1812 Jakob Rothschild (1792-1868) w Paryżu (de Rothschild Frères),
- w 1820 Salomon Rothschild (1774-1855) w Wiedniu (S M von Rothschild),
- w 1821 Kalman Rothschild (wg innych źródeł: Carl Mayer von Rothschild) (1788-1855) w Neapolu
- zaś najstarszy Amschel Mayer Rothschild (1773-1855) kontynuował działalność we Frankfurcie nad Menem.
W 1816 czterej bracia otrzymali tytuły baronów z rąk cesarza austrackiego Franciszka I. W 1818 tytuł otrzymał również Nathan. Podejmowali spektakularne przedsięwzięcia, m.in. 1814 finansowali angielską armię Wellingtona w kampanii napoleońskiej, gorączkę złota w Kalifornii i Australii, budowę kanału Sueskiego, rozwój kolejnictwa w Anglii i Francji, w 1887 rozwijali przemysł wydobycia kamieni szlachetnych w Afryce (De Beers) i Indiach oraz przemysł naftowy, np. w okolicach Baku i Batumi. Syn Natana - Lionel Nathan, baron de Rothschild (1808-1879), był pierwszym posłem do Izby Gmin pochodzenia żydowskiego. Od 1852 przez ponad 40 lat bank londyński prowadził Mennicę Królewską. W czasie kryzysu w 1929 rodzina uratowała przed upadkiem ówcześnie największy bank kraju Creditanstalt. Wspomagała również powstanie państwa Izrael. Edmund James de Rothschild jest patronem pierwszego osiedla w Palestynie w Rishon-LeZion, m.in. w 1887 zakładając tam winnicę. W latach 1901-1989 działalność we Frankfurcie nad Menem była zawieszona. W czasie II wojny światowej nie funkcjonowały również banki w Paryżu i Wiedniu. Szereg członków rodziny było prześladowych. Niektórzy znaleźli schronienie w Stanach Zjednoczonych. Jedna osoba (katolicka żona jednego z braci Rotschildów) została złapana przez Niemców i osadzona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, gdzie zginęła. Jej mąż uciekł do Londynu. Po 1960 powrócono do operacji na rynku amerykańskim (Rothschild Inc.). W 1963 powstała w Genewie La Compagnie Financière Edmond de Rothschild. W 1981 bank francuski został przez socjalistyczny rząd François Mitterranda znacjonalizowany. Rodzina podjęła decyzję o utworzeniu nowego banku pod nazwą Rothschild & Cie Banque. W 1989 we Frankfurcie nad Menem założył swoją spółkę bank londyński N M Rothschild & Sons. W obliczu postępującej konkurencji i koncentracji kapitału w 2003 banki – londyński, nowojorski i paryski utworzyły holding Rothschilds Continuation Holdings AG. Od 2005 w 20 % jest własnością potężnej korporacji Jardine, Matheson & Co. z Hongkongu. Rothschild to również doskonałe wina z okolic Bordeaux – od 1853 Château Mouton Rothschild, od 1868 Château Lafite-Rothschild, z Płd. Afryki i Argentyny.
Rotszyldowie posiadali majątki na terenie całej Europy: m.in. na Śląsku (w latach 1844–1936 Chałupki oraz 1845-1938 pobliskie Šilheřovice, leżące obecnie w granicach Czech). Od 1999 w Warszawie funkcjonuje należący do grupy przedsiębiorstw rodziny - bank inwestycyjny pod nazwą RCF Polska Sp. z oo.
Nazwisko przyjęło też wielu nie związanych z rodziną żydów aszkenazyjskich.
W języku angielskim nazwisko wymawia się "Roth-child" or "Roth's-child", w języku polskim – "Rot-szyld".
[edytuj] Bibliografia
- Hanks, Patrick Dictionary of American Family Names (Słownik nazwisk rodzin amerykańskich) Oxford University Press ISBN 0-19-508137-4