Saharon Shelah
Z Wikipedii
Saharon Shelah (hebr. שהרן שלח) (ur. 3 lipca 1945 w Jerozolimie), matematyk izraelski, laureat wielu nagród, w tym Nagrody Wolfa z matematyki w 2001 roku. Profesor matematyki na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie i w Rutgers University (stan New Jersey).
Shelah zajmuje się logiką matematyczną, szczególnie teorią mnogości i teorią modeli.
[edytuj] Osiągnięcia naukowe
Przykładowymi osiągnięciami Shelaha są
- w teorii modeli rozwój teorii klasyfikacji oraz hierarchii stabilności,
- w teorii mnogości:
- zrewolucjonizowanie metody iterowanego forsingu przez wprowadzenie nowych własności pojęć forsingu (np. forsingów proper) i udowodnienie dużej liczby twierdzeń o zachowywaniu tychżesz własności oraz wprowadzenie aksjomatu PFA,
- teoria PCF, która pokazała że pomimo nierozstrzygalności znacznej ilości pytań w arytmetyce liczb kardynalnych (takich jak CH), wciąż można udowodnić wiele nietrywialnych konsekwencji ZFC.
Shelah rozwiązał szereg znanych problemów także w innych dziedzinach matematyki. Na przykład:
- skonstruował grupę mocy
która nie ma właściwych podgrup tej samej mocy, - udowodnił że Problem Whiteheada jest nierozstrzygalny w ZFC,
- podał pierwsze pierwotnie rekurencyjne ograniczenie górne na liczby van der Waerdena V(C,N),
- rozszerzył Twierdzenie Arrowa.
[edytuj] Publikacje
Shelah jest jednym z najbardziej płodnych współczesnych matematyków teoretycznych. Z końcem 2005 roku lista jego publikacji zawierała ponad 850 artykułów naukowych, wiele z nich napisanych wspólnie z innymi matematykami. (Wśród ok. 200 współautorów Shelaha znajduje się 9-ciu matematyków urodzonych i wykształconych w Polsce.) Jest on autorem następujących monografii:
- Classification theory and the number of nonisomorphic models, North-Holland, 1978.
- Classification theory and the number of nonisomorphic models, North-Holland, 2gie wydanie, 1990.
- Proper forcing, Springer, 1982.
- Around classification theory of models, Springer, 1986
- Cardinal Arithmetic, Oxford University Press, 1994.
- Proper and improper forcing. Springer, 1998.
