Sonety (William Shakespeare)

Z Wikipedii

Sonety Shakespeare’a – kolekcja 154 sonetów autorstwa Williama Shakespeare’a, których tematem są m.in. miłość, piękno, polityka, moralność. Były pisane przez dłuższy okres czasu. Wszystkie, oprócz dwóch pierwszych, pojawiają się w zbiorze z roku 1609. Numery: 138 i 144 były pierwotnie publikowane w 1599 roku.

Sonety te zostały opublikowane w nieznanych okolicznościach. Dla przykładu, są one dedykowane tajemniczemu panu W.H.. Poza tym, mimo tego, że ich autorstwo jest przypisywane Shakespeare’owi, to nie wiadomo jednak, czy wydawca użył ich autoryzowanej, czy też nieautoryzowanej kopii.

Pierwszych 17 sonetów jest skierowanych do młodzieńca. Nawołują go do małżeństwa i posiadania dzieci, aby jego uroda była przekazana następnym pokoleniom. Większość utworów(18-126) jest skierowana do mężczyzny, w którym podmiot liryczny jest zakochany. Sonety 127-152 odwołują się do miłości poety do jego kochanki. Dwa ostatnie sonety, 153 i 154, mają charakter alegoryczny.

Spis treści 1 Dedykacja dla pana W.H. 1.1 Lista potencjalnych kandydatów 2 Postaci 2.1 Młodzieniec 2.2 Dama 2.3 Konkurencyjny poeta 3 Tematyka 4 Najbardziej znane sonety 4.1 Sonet 18 4.2 Sonet 30 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne 7 Przypisy

[edytuj] Dedykacja dla pana W.H.

Jedyne wydanie sonetów za życia Shakespeare’a miało miejsce w 1609 roku. Znajdująca się tam dedykacja dla Mr. W.H. stała się przedmiotem sporów i spekulacji, gdyż nieznana jest tożsamość tego mężczyzny. Nie wiadomo także, kto jest jej autorem: Shakespeare, czy też wydawca książki, Thomas Thorpe.

Brzmi ona następująco:
JEDYNEMU RODZICOWI
PONIŻSZYCH SONETÓW
PANU W.H. WSZELKIEJ SZCZĘŚLIOWŚCI
I OWEJ WIECZNOŚCI
OBIECANEJ
PRZEZ
NASZEGO WIEKUIŚCIE ŻYJĄCEGO POETĘ
ŻYCZY
NAJPRZYCHYLNIEJSZY
ŚMIAŁEK
ICH WYDAWCA
T.T.^[1]

[edytuj] Lista potencjalnych kandydatów

• William Herbert – hrabia Pembroke. Wielu uważa go za najpoważniejszego pretendenta, jemu było dedykowane Pierwsze Folio prac Shakespeare’a.
• Henry Wriothesley – hrabia Southampton. Jemu dedykowany był utwór Wenus i Adonis. Zdaniem badaczy, ze względu na to, że był uważany przez współczesnych za przystojnego mężczyznę, to on może być Młodzieńcem z sonetów.
• William Harvey – ojczym Henry'ego Wriothesley'a.
• William Himslef (ang. William w jego własnej osobie) – teoria ta nie znajduje wielu zwolenników.
• Zwykły błąd drukarski w zapisie inicjałów Shakespeare'a, W.S. lub W.Sh.
• William Hall – współpracownik wydawcy tego dzieła, Thomasa Thorpe'a. Gdyby było to prawdą, była by to zwyczajna prywatna dedykacja wydawcy, nie mająca nic wspólnego z autorem sonetów.
• William Haughton, angielski dramaturg.

[edytuj] Postaci

Większość sonetów jest adresowanych do Młodzieńca, Damy i Konkurencyjnego poety. Autor jest wyraźnie zakochany w Młodzieńcu, podziwia jego urodę. W późniejszym okresie ma romans z Damą. Nie wiadomo, czy postaci są fikcyjne, czy też wydarzenia opisane w sonetach mają charakter autobiograficzny – jeśli tak jest, nieznana jest ich tożsamość. Pojawiają się jednak pewne hipotezy.

[edytuj] Młodzieniec

Młodzieniec (Fair Youth) jest opisywany w romantycznym i pełnym pasji języku, co może świadczyć o istniejącej pomiędzy nim a autorem związkiem homoseksualnym lub platoniczną miłością do niego.

Wielu badaczy uważa, że tajemniczym młodzieńcem jest Henry Wriothesley, nie ma na to jednak dowodów.

[edytuj] Dama

Dama(Dark Lady) jest opisywana jako osoba o czarnych włosach, z ciemną skórą. Miała romans z autorem, jednak nie pozostała mu wierna. Sonety te mają wyraźnie seksualne podłoże, w przeciwieństwie do tych z udziałem Młodzieńca.

Uważa się, że pierwowzorem Damy mogła być Emilia Lanier. Jej wygląd sugeruje, że była Hiszpanką lub nawet Afrykanką. Zdaniem badaczy dzieł tego autora może ona być jednak tylko wytworem wyobraźni autora.

[edytuj] Konkurencyjny poeta

Konkurencyjny poeta (The Rival Poet) jest często utożsamiany z Christopherem Marlowe’em. Nie ma jednak na to żadnych dowodów.

[edytuj] Tematyka

Sonety Shakespeare’a nie mają wiele wspólnego z tymi, które były wydawane w jego czasach. Uważa się, że niektóre są nawet parodią dzieł Petrarki. Autor ten pogwałcił też wiele zasad rządzących kompozycją sonetu, których trzymali się inni poeci: porusza problemy polityczne, parodiuje piękno, naśmiewa się z miłości, mówi otwarcie o seksie, a nawet wprowadza pornografię.

[edytuj] Najbardziej znane sonety

[edytuj] Sonet 18

Zobacz więcej w osobnym artykule: Sonet 18 (William Shakespeare).

Sonet Czy mam przyrównać Cię do dnia letniego?, odnoszący się do Młodzieńca, należy do najbardziej upowszechnionych w kulturze utworów tego pisarza. Odniesienia do niego znaleźć można w filmach takich jak Zakochany Szekspir czy Stowarzyszenie Umarłych Poetów.

Utwór ten jest częścią cyklu sonetów (1-126), w których podmiot liryczny zwraca się do Młodzieńca (ang. Fair Youth). Przyjmuje się, że to on jest jego adresatem mimo, że nie ma na to bezpośredniego dowodu w tekście. Jako pierwszy opisuje miłość poety do innego mężczyzny. Najpierw Szekspir porównuje go do dnia letniego, by stwierdzić wreszcie, że Fair Youth jest piękniejszy i bardziej łagodny.

[edytuj] Sonet 30

Zobacz więcej w osobnym artykule: Sonet 30 (William Shakespeare).

Jedna z fraz sonetu Gdy w kręgu myśli słodkich, uciszonych, brzmiąca "Remembrance of Things Past" (Sprawy minione wspominać próbuję) służyła jako pierwotne tłumaczenie na język angielski tytułu powieści Marcela Prousta pt. W poszukiwaniu straconego czasu, została jednak oprotestowana przez autora.

Sonet ten ma charakter refleksyjny, opisuje żal podmiotu lirycznego spowodowany tęsknotą za przyjacielem.

W zakończeniu poeta stwierdza, że na samo jego wspomnienie od razu staje się szczęśliwszy:
"Lecz gdy o tobie, miły, myśl nadpłynie,
Straty me nikną, cały smutek ginie."

[edytuj] Zobacz też

• Ekranizacje dzieł Szekspira
• Chronologia powstawania dzieł Szekspira

[edytuj] Linki zewnętrzne

• The Sonnets – pełny tekst wraz z komentarzem (en)

[edytuj] Przypisy