Typ Borreby

Z Wikipedii

Typ Borreby - typ antropologiczny gatunku Homo sapiens, odmiany europeidalnej, rasy górnopaleolitycznej.

Pochodzenie nazwy:

Od duńskiej miejscowości Borreby na wyspie Zelandia (Sjælland),gdzie znajduję się jedno z pierwszych stanowisk archeologicznych tego typu. Inne nazwy wschodnio-bałtycki (błędna klasyfikacja), Finnoid albo Finno-Lappoid (błędna klasyfikacja), blond brachycephal (z innymi jasno-pigmentowanymi typami o krótkich czaszkach).

Charakterystyka antropologiczna:

Przykłady fotograficzne:

• [1]

Czaszka Borreby

[2] [3] [4] [5] [6]

• Dania,Islandia, Niemcy,Finlandia

• wzrost wysoki;
• budowa ciała muskularna, z tendencjami do otyłości, bardzo grube i długie kości;
• indeks cefaliczny: czaszki brachycefaliczna o indeksie cefalicznym (C.I.) średnio 82-84 lecz może osiągać nawet wartość 90; rzadziej sub-brachycefaliczna;
• wielkość czaszki: duża do bardzo dużej (belgijska Walonia, Niemcy Szlezwik i wybrzeża Bałtyku oraz Jaeren w Norwegii);
• wysokość czaszki: średnio wysoka;
• potylica pionowa, niekiedy lekko spłaszczona;
• spłaszczenie obszaru lambdy dość częste;
• czoło dość wysokie i bardzo szerokie, z reguły lekko pochyłe;
• twarz: duża (bardzo szeroka ale krótsza niż u Brünn, szczególnie w górnej części), często lekko spłaszczona;
• kształt twarzy: kwadratowa lub okrągła;
• dolna szczęka bardzo szeroka i wydatna, o dużym dystansie między ustami a końcem podbródka;

goniony nieraz widoczne;

• usta dość duże, wargi częściej cienkie niż u typu Brünn;
• podbródek szeroki, bardzo wydatny, przeważnie o kwadratowym kształcie;
• dystans między oczodołami: przeważnie duży;
• oczodoły niskie;
• łuki nadoczodołowe średnie do dużych;
• oczy głęboko umieszczone;
• oprawa oka: linia brwi przeważnie pozioma, rzadko lekko łukowata;
• szpara oczna niska, rzadziej średnio wysoka, ułożona poziomo; szpara oczna często przykryta fałdą powiekową górną nawisającą na jej zewnętrznym końcu, rzadziej na całej jej szerokości;
• nos duży; w niższych wartościach wąskiego do średnio szerokiego; średnio, rzadziej słabo wydatny;
• zagłębienie między grzbietem nosa a czołem przeważnie dość duże;
• nasada nosa przeważnie średnio wysoka, średnio gruba do grubej, podobnie jak grzbiet nosa;
• skrzydełka nosa średnio do mocno rozchylonych;
• profil nosa prosty w około 85%, reszta wklęsły, z rzadka wypukły;
• koniuszek nosa szeroki, poziomy, często też zadarty w górę;
• kolor włosów: ciemnobrązowe występują rzadziej niż u Brünn, najczęstsze średnio- do jasnobrązowych, dość liczne też rudoblond, silne tendencje do czysto rudych (jak u Brünn), odcienie popielate blond spotykane ale jest to wynik domieszki nordyckiej;
• kształt włosów: proste lub faliste, nierzadko kręcone;
• kolor oczu: niebieskie, szare albo jasne-mieszane, dość liczne też mieszane (szczególnie w Niemczech i Belgii;
• kolor i właściwości skóry: bardzo jasna, trudno ulegająca opaleniźnie, często piegowata, gruba;
• zarost i owłosienie ciała u mężczyzn: dość gęsty zarost i owłosienie ciała, spora skłonność do łysienia;

Inne uwagi:

Z rasą nordycką tworzy podtyp Fälish, jest również składnikiem podtypu wschodnio-bałtyckiego, z typem alpejskim tworzy zaś podtyp waloński. Który w tej statystyce jest liczony razem z typem Borreby, częsty w Belgii, rzadszy w płd. Holandii. W płn.-wsch. Francji jego wpływ przejawia się głównie w większych czaszkach u miejscowych typów subnordycznego i Noric. Jego domieszka jest nieraz obecna w podtypach anglosaskim i Tronder

Najczystszy typ Borreby występują na wyspie Fehmarn, leżącej u północnych, bałtyckich wybrzeży Niemiec oraz w płd-zachodniej Norwegii (Jaeren). Gdzie indziej zawiera małe domieszki typów nordyckich (Norwegia, Szwecja, Dania, płn. Niemcy, Holandia, płn. Belgia), alpejskiego w płd. Belgii i płd. Holandii, a w Niemczech alpejskiego i dynarskiego. Dlatego w tych trzech ostatnich krajach często ma ciemną pigmentację oczu.

Cechy typu Borreby wykazuje ludność Czarnogóry, częściowo też zachodniego Kosowa i północnej Albanii. Nie jest to jednak czysty typ ale mieszanka z typem dynarskim. Coon nazwał ją podtypem staroczarnogórskim.

Szacunkowa liczebność typu Borreby (w procentach ogółu ludności danego kraju):

• Dania, głównie Szlezwik i wyspy 40%
• Belgia, głównie w Walonii 35%
• Niemcy, głównie północ i Nadrenia 20%
• Islandia 20%
• Holandia, głównie rejony nadbrzeżne 20%
• Luksemburg 15%
• Norwegia, głównie płd-zachodnie wybrzeża i wyspy (szczególnie prowincja Rogaland, a w niej region Jaeren) 10%
• Szwecja, głównie płd-zachód (Skania) oraz region Dalarne/Kopparberg w środkowej części kraju 10%
• Irlandia + Ulster 9%
• Szkocja, głównie północ i płn.-wschód 4%
• Anglia, głównie płn.-wsch. wybrzeża 3%
• Francja, głównie płn.-wschód 2%

W Anglii i Szkocji ludzie w tym typie są przeważnie potomkami Wikingów lub Normanów. Ale część z nich napłynęła tu już w epoce brązu wraz z ludźmi typów dynarskiego i Corded, z którymi się częściowo wymieszali. Na Islandii pochodzą od norweskich Wikingów jak i od Duńczyków.

Patrz też typologia antropologiczna