Podtyp wschodnio-bałtycki

Z Wikipedii

Pochodzenie nazwy:

Utworzona przez Nordenstrenga. Od rejonu głównej koncentracji. Często błędnie stosowana do ogółu jasno-pigmentowanych ludzi o krótkich czaszkach w północnej Europie. Zwany też typem fenno-nordycznym, Homo arcticus fennicus, również wschodnioeuropejskim i subnordycznym (dwie ostatnie nazwy łącznie z typem Neo-Danubian).

Charakterystyka antropologiczna:

Przykłady fotograficzne:

[1] [2] [3] [4] [5]

Finlandia(1,2,3), Białoruś (Grodno), Niemcy (Prusy Wschodnie)

• wzrost z reguły wyższy niż u Neo-Danubian;
• budowa ciała potężniejsza niż u Danubian, grubsze kości;
• indeks cefaliczny czaszki: sub-brachycefaliczna( 80-81,9)do słabo brachycefalicznej (82-83 C.I.);
• wielkość czaszki pośrednia (Estonia, Litwa, wschodnia Finlandia, większość Łotwy) do dużej (zachodnia Finlandia, niewielkie fragmenty Łotwy jak płn. skrawek Kurlandii i enklawa na środkowym wschodzie, płn. Polska, do '45 r. również Prusy Wschodnie i Pomorze Zachodnie);
• wysokość czaszki średnio wysoka, ale częściej wyższa niż u Neo-Danubian;
• kształt czaszki (widok z góry) mniej zaokrąglony niż u Danubian;
• czoło szerokie, średnio wysokie ale częściej wyższe niż u Neo-Danubian i pionowe;

• twarz: większa (dłuższa i szersza) niż u Danubian, o bardziej wystających kościach policzkowych (łukach jarzmowych);
• kształt twarzy najczęściej kwadratowy do prostokątnego;

dolna szczęka szersza, bardziej wydatna, o większym dystansie między ustami a końcem podbródka;

• usta dość duże, wargi średnio grube;
• podbródek szeroki, bardziej wydatny;
• dystans między oczodołami duży;
• oczodoły niskie,
• łuki nadoczodołowe częściej spotykane niż u Neo-Danubian;
• oprawa oczu: linia brwi łukowata (szczególnie u kobiet) do poziomej; brwi zazwyczaj średnio grube;
• szpara oczna niska, rzadziej średnio wysoka (głównie u kobiet), ułożona poziomo, górna fałda powiekowa często silnie nawisająca na całej szerokości szpary ocznej (co spowodowane jest warstwą tkanki tłuszczowej na górnej powiece);
• nos większy niż u Neo-Danubian, w niższych wartościach wąskiego, rzadziej średnio szeroki; słabo, rzadziej średnio wydatny;
• nasada nosa niska i z reguły średnio gruba, podobnie jak grzbiet nosa, niekiedy może być on jednak gruby (co jest wpływem uralskim);
• przejście między nasadą nosa a czołem przeważnie płynne;
• skrzydełka nosa średnio rozchylone;
• profil nosa prosty, częściej wklęsły niż u Neo-Danubian;
• koniuszek nosa szeroki, nieraz lekko zaokrąglony (wpływ uralski), poziomy, nczęściej też zadarty w górę niż u Neo-Danubian;

• kolor włosów popielate blond do średniobrązowych, najczęściej ciemnoblond, występują też rudoblond;
• kształt włosów przeważnie proste ale częściej niż u Neo-Danubian występują faliste bądź kręcone (wpłw Borreby);
• kolor oczu najczęściej jasne-mieszane o szarym odcieniu lub szare, rzadziej niebieskie i mieszane;
• kolor i właściwości skóry różowo-biała, niekiedy piegowata;
• zarost i owłosienie ciała u mężczyzn - skłonność do łysienia gęstszy zarost i większe owłosienie ciała niż u Neo-Danubian, większa skłonność do łysienia.

Inne uwagi:

Właściwie nie jest to podtyp w ścisłym tego słowa znaczeniu, określa on po prostu grupę ludności zamieszkującą wschodnie wybrzeża Bałtyku (przeważnie) przedstawiającą mieszankę kilku typów i podtypów rasowych. Generalnie przejawia ona cechy uralskie (przeważnie w kombinacji Neo-Danubian), przemieszane z typami górnopaleolitycznymi (głównie Borreby, nieraz w kombinacji Fälish; rzadko cechy Brunn). Zaznacza się też często wpływ nordycki ( halsztacko-nordyczny, niekiedy Corded, wtedy występuję podobieństwo do podtypu Tronder, co zdarza się niekiedy na Łotwie).

Jest to więc podtyp zróżnicowany i jego poszczególni przedstawiciele mogą się znacznie od siebie różnić w związku z inna częstością występowania cech wspominanych typów i podtypów (niekiedy mogą być bliżsi podtypowi Neo-Danubian, innym razem Borreby, etc.).

Więcej o historii powstania tego typu przeczytasz w Typach rasowych Europy (idź).

Poza Finlandią i krajami bałtyckimi (Litwą, Łotwą i Estonią) przedstawiciele tego podtypu są przeważnie zasymilowanymi potomkami ludów fińskich (Skandynawia) lub bałtyjskich (Niemcy i częściowo Mazurzy z dawnych Prus Wschodnich) lub obu płn.-zachodnia Rosja i Białoruś (nie mam danych na temat liczebności podtypu wschodnio-bałtyckiego w tych krajach). W płn. Polsce i wśród Niemców z Pomorza Zachodniego (przed 1945 r.) wiąże się on z miejscowymi Słowianami (na Pomorzu Zach. później zgermanizowanymi) którzy prawdopodobnie zasymilowali ludność przedsłowiańską tych terenów.

Szacunkowa liczebność tego podtypu:

Finlandia i kraje bałtyckie 50%

Szwecja, głównie przy granicy z Finlandią 5%

Norwegia, głównie Finnmark i Tromso 5%

Dania, wschodnie wyspy 5%

Polska 5%

Niemcy, wschodnia Meklemburgia oraz przesiedleńcy z Prus Wsch i Pomorza Zach. 5%

Patrz też typologia antropologiczna