Zespół Lyncha

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zespół Lyncha - dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością, HNPCC (ang. hereditary non-polyposis colorectal cancer) albo zespół dziedzicznego niedoboru naprawy niesparowanych zasad (hereditary mismatch repair deficiency syndrome - HMRDS)
Pierwszy przypadek został opisany w 1895 r. przez Alfreda Warthina. W 1966 Henry Lynch odkrył powiązanie pomiędzy rodzinnym występowaniem raka jelita grubego (przy jednoczesnym braku polipów w jelicie grubym) a innymi nowotworami (zwłaszcza rakiem endometrium). Nazwa zespół Lyncha (od nazwiska odkrywcy) funkcjonuje od lat 80. (poprzednio schorzenie było nazywane "zespołem raka rodzinnego" - cancer family syndrome - CFR).

[edytuj] Epidemiologia

Stanowi około 5 % wszystkich raków jelita grubego.
Średni wiek wystąpienie nowotworu złośliwego jelita grubego wynosi 44 lata.

[edytuj] Etiopatogeneza

Mutacja jednego z sześciu genów odpowiedzialnych za naprawę DNA: hMSH2 (human mutS homolog 2) na chromosomie 2p16, hMLH1 (human mutL homolog 1) na 3p21, hPMS1 i hPMS2 (human postmeiotic segregation 1 and 2) na 2q31 i 7q11, hMSH6 na 2p16 i hMSH3 na 5q11.2-q13.2. Najczęstsze to hMSH2 i hMLH1.
Choroba jest dziedziczona jako cecha autosomalna dominująca.
W przeważającej części (ok. 70 %) rak występuje w prawej połowie okrężnicy. Cechuje go niski stopień zróżnicowania, częste występowanie nacieków limfocytarnych w badaniu histopatologicznym, szybki wzrost miejscowy i niewielka tendencja do tworzenia przerzutów odległych. Pomimo niewrażliwości na chemioterapię lepiej rokuje. W zespole Lyncha jest większa proporcja guzów produkujących śluz. Występują też częściej niż w populacji ogólnej symetryczne gruczolaki.

[edytuj] Podział

Zespół Lyncha I - rak dotyczy tylko jelita grubego.
Zespół Lyncha II - z rakiem jelita grubego współistnieją nowotwory złośliwe macicy, jajnika, żołądka, skóry lub nerek.

Współistnienie zespołu Lyncha z guzami gruczołów łojowych określa się jako zespół Muir-Torre, a z guzami ośrodkowego układu nerwowego jako zespół Turcota.

[edytuj] Rozpoznanie

[edytuj] Kryteria amsterdamskie II z 1999 r.

Trzech lub więcej krewnych z histologicznie potwierdzonym rakiem jelita grubego, w tym jeden krewny pierwszego stopnia w stosunku do pozostałych.
Rak jelita grubego występujący co najmniej w dwóch pokoleniach.
Jeden lub więcej przypadków raka jelita grubego w rodzinie, rozpoznanych przed 50. rokiem życia.

Aby rozpoznać zespół Lyncha muszą być spełnione wszystkie trzy kryteria. Należy wykluczyć wcześniej zespół polipowatości rodzinnej, a zachorowania na raka jelita grubego musi być potwierdzone badaniem histopatologicznym.

[edytuj] Badanie niestabilności mikrosatelitarnej

Ze względu na zawodność kryteriów amsterdamskich stosuje się przesiewowe badanie pod kątem występowania niestabilności mikrosatelitarnego DNA w tkance guza wg wytycznych Bethesda. Alternatywnie, badanie ekspresji hMLH1, hMSH2 i hMSH6 metodami immunohistochemicznymi.

[edytuj] Wytyczne Bethesda

Rodziny spełniające kryteria amsterdamskie I.
Osoby, u których rozpoznano 2 zachorowania ze spektrum zespołu Lynch, z uwzględnieniem synchronicznych i metachronicznych zachorowań na raka jelita grubego i na inne nowotwory o lokalizacji pozajelitowej.
Chorzy na raka jelita grubego z jednym krewnym pierwszego stopnia, który zachorował na ten sam nowotwór lub inny ze spektrum HNPCC przed 45. rokiem życia lub u którego rozpoznano gruczolaka w jelicie grubym przed 45. rokiem życia.
Chorzy, u których raka jelita grubego lub raka trzonu macicy rozpoznano przed 45. rokiem życia.
Chorzy z rakiem części wstępującej jelita grubego lub odbytnicy rozpoznanym przed 45. rokiem życia, w badaniu histologicznym nowotwór niezróżnicowany lub typu carcinoma solidum/cribriforme.
Chorzy na raka jelita grubego poniżej 45. roku życia, w badaniu histologicznym komórki sygnetowate.
Osoby, u których gruczolaki jelita grubego stwierdzono przed 40. rokiem życia.

[edytuj] Leczenie

Patrz - rak jelita grubego.
Osoby spokrewnione z chorymi wymagają badań genetycznych i kolonoskopowych co 2-3 lata, zaczynając w 25. roku życia lub w wieku przynajmniej o 5 lat młodszym niż najwcześniejszy przypadek raka jelita grubego w rodzinie. U kobiet dodatkowo obowiązuje ocena ginekologiczna z ultrasonografią narządu rodnego i ewentualną biopsją błony śluzowej macicy.

[edytuj] Źródła

"Choroby wewnętrzne" pod red. prof. dr hab. Andrzeja Szczeklika, tom 1. str. 831 ISBN 83-7430-031-0
"Interna" pod red. prof. dr hab. Franciszka Kokota, tom 1. str. 518 ISBN 83-200-2871-X
"Medycyna wewnętrzna" Gerd Herold i współautorzy, str. 574 ISBN 83-200-3322-5
http://www.puo.pl/pdf/rak_jelita_grubego.pdf